Wady mokrej karmy
Podstawową wadą mokrej karmy z perspektywy opiekuna jest jej cena. Wybór tylko takiego modelu żywienia znacząco podnosi koszty utrzymania psa. Jest też bardziej uciążliwa w przechowywaniu – po otwarciu trzeba ją przechowywać w lodówce. Jest kłopotliwa w podróży, zazwyczaj też intensywniej pachnie niż sucha karma.
Codzienne podawanie mokrej karmy generuje też dużo odpadów opakowaniowych.
Mięso i pozostałe produkty pochodzenia zwierzęcego, używane do produkcji mokrego jedzenia dla psów, bywają dość tłuste, dlatego szczególną uwagę należy zwracać na etykiety. Duża ilość podrobów w mokrych karmach może powodować rozluźnienie kału, co niepokoi opiekunów.
Zalety karmienia mieszanego
Czy zatem karmienie mieszane to dobry pomysł?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zazwyczaj brzmi: to zależy. Zależy od tego, co jest podstawą diety naszego pupila i co rozumiemy pod pojęciem mieszanego żywienia.
Jeśli na co dzień karmimy psa suchą karmą, a chcemy wzbogacić jego jadłospis o inne produkty, to łączenie mokrej i suchej karmy w diecie psa jest dobrym pomysłem.
Wprowadzenie mokrego jedzenia może pomóc również w przypadku, kiedy trzeba podać psu leki, zachęcić do jedzenia. Jest to również dobry pomysł, kiedy chcemy odchudzić nasze zwierzę. Ponadto w tym modelu możemy rozszerzyć psią dietę o świeże produkty, takie jak warzywa (surową marchewkę czy ogórek) lub żółtko.
Najważniejszą zasadą w tym modelu żywienia jest to, że nie miesza się w jednym posiłku karmy suchej i mokrej. Karmy powinny być podawane osobno!
Kiedy warto zastosować karmienie mieszane psa?
Jeśli z jakichś powodów – ekonomicznych, logistycznych lub zdrowotnych – nie jesteśmy w stanie zastosować diety mokrej (karmy czy diety domowej lub diety BARF), wprowadzenie do jadłospisu psa dodatku mokrej karmy trzeba traktować jako pozytywne urozmaicenie diety.
Jest to też dobre rozwiązanie dla psów wybrednych, które trzeba zachęcać do jedzenia.
Ponadto, jeśli pies mało pije, wprowadzenie mokrej karmy częściowo uzupełni jego zapotrzebowanie na wodę.
Jeśli opiekun chce rozszerzyć dietę swojego pupila, wprowadzić nowe rodzaje białka, łatwiej to zrobić, podając mokre posiłki.
Są przypadki, kiedy nasz podopieczny ma specjalne potrzeby żywieniowe, wtedy również obok suchych posiłków należy wprowadzić mokrą karmę.
Ile karmy mokrej, a ile suchej podawać psu?
Wszystko zależy od tego, jak często karmimy psa, jakim budżetem dysponujemy i jak docelowo chcemy karmić psa.
Jeśli mówimy o psach ras dużych i olbrzymich czy też mieszańcach sporych rozmiarów, to takie psy zazwyczaj karmi się dwa razy dziennie.
Można więc przyjąć, że na jeden posiłek będzie podawana karma sucha, a na drugi karma mokra.
W przypadku większej liczby posiłków, w zależności od preferencji naszego psa, możemy ustalić dowolnie liczbę posiłków, na które będzie się składać sucha, a na które mokra karma. Te porcje nie muszą być równe wagowo, nie jest też wymagane, aby miały taką samą wartość energetyczną.
To, ile podamy karmy naszemu psu, zależy od jego zapotrzebowania kalorycznego wynikającego z wieku, wagi, aktywności i czynników osobniczych.
Jak obliczyć ilość karmy suchej i mokrej do podania psu?
W przypadku karmienia mieszanego – mixed feeding – ustalenie dziennej porcji pokarmowej ma ogromne znaczenie. Musimy wziąć pod uwagę ilość nie tylko suchej, ale też mokrej karmy oraz ewentualnych dodatków, przekąsek czy suplementów, jakie podajemy psu. Zasadniczo większość opiekunów ma skłonność do przekarmiania swoich psów, czego skutkiem jest epidemia otyłości u zwierząt domowych.
Zawsze kierujemy się zapotrzebowaniem energetycznym naszego zwierzęcia. Można je obliczyć, korzystając z dostępnych wzorów lub z kalkulatorów w Internecie. Wiedza o tym, ile dziennie kilokalorii powinien dostawać nasz pies, jest kluczowa niezależnie od wybranego modelu żywienia czy rodzaju karmy. Kiedy wiadomo już, jakie jest zapotrzebowanie energetyczne pupila, można ustalać porcje. Nie kierujmy się wskazaniami, które znajdują się na opakowaniach karm. Są to wartości uśrednione, przy ustalaniu których wzięto pod uwagę masę psa. Nie uwzględniają aktywności, stanu zdrowia czy indywidualnych cech zwierzęcia. Wielu producentów dobrych karm umieszcza na etykiecie lub na stronach internetowych wartość kaloryczną w 100 lub w 1000 g. Mając te informacje, możemy dokładnie ustalić, jaka jest kaloryczność takiego produktu i ile go podać naszemu psu.
Dwa najprostsze sposoby na obliczenie dziennej dawki pokarmowej:
– ustalamy porcje, kierując się gramaturą lub kalorycznością.
Jeśli chcemy podawać równe objętościowo porcje, to pamiętajmy, że nie będą one tak samo kaloryczne – 100 g suchej karmy to ok. 350-400 kcal, podczas gdy 100 g mokrej karmy to ok. 80-150 kcal.
Jeśli więc zapotrzebowanie kaloryczne naszego psa po odjęciu przekąsek i suplementów to ok. 700 kcal, możemy mu podać 155 g suchej i 155 g mokrej karmy dziennie.
Możemy też podzielić posiłki według kaloryczności i wtedy podajemy 100 g suchej i 350 g mokrej karmy, jeśli założymy, że suche jedzenie ma 350, a mokre 100 kcal/100 g.
Często popełniane błędy w mixed feeding
Karmienie psa, choć wydaje się rzeczą prostą i intuicyjną, bywa dla opiekunów problematyczne. Liczba informacji powoduje, że nie zawsze wiadomo, ile dziennie posiłków podawać, jaka jest ich kaloryczność, jak ją obliczyć i czy nasz pies otrzymuje w swojej diecie wszystkie niezbędne składniki. Kiedy decydujemy się łączyć dwa rodzaje karmy – suchą i mokrą, jeszcze trudniej ustalić, czy wszystko jest zrobione tak, jak należy.
Pierwszym problemem w żywieniu mieszanym jest łączenie karm mokrych i suchych w jednym posiłku. Tego nie robimy. Utrudnia to trawienie i może przyczynić się do kłopotów zdrowotnych naszego podopiecznego.
Niewłaściwe proporcje
Ilość karmy odmierzamy na oko lub podajemy zawsze np. jedną puszkę, nie sprawdzając, jaką kaloryczność ma dany produkt. Zarówno nadmiar, jak i niedobór kalorii może odbić się na zdrowiu naszego psa. Często dajemy psu stały dostęp do suchej karmy, co również zaburza dzienny bilans kaloryczny.
Podajemy zbyt dużo smaczków, przekąsek, nie uwzględniając ich w dziennym bilansie energetycznym.
Brak różnorodności
Decyzja o wprowadzeniu mieszanego karmienia często jest podyktowana chęcią urozmaicenia diety naszego psa. Podając tylko nawet najlepszą jakościowo suchą karmę, mamy wrażenie, że dieta naszego pupila jest uboga i jałowa. Wprowadzenie mokrej karmy jest już sporą zmianą na plus, ale nie musimy ograniczać się do tylko jednego rodzaju mokrej i suchej karmy. Jeśli pies jest zdrowy, możemy wprowadzać, oczywiście stopniowo, różne karmy, kontrolując reakcję psa na nowy rodzaj pożywienia. Pamiętajmy, że zwierzęta mają swoje upodobania, podobnie jak my, i jeśli nie będą miały ochoty na mokrą karmę z kurczakiem, to nie znaczy, że odrzucą wieprzowinę lub jelenia.
Nieuwzględnianie potrzeb żywieniowych konkretnego psa/rasy
Kiedy decydujemy się na rodzaj diety dla naszego pupila, czy będzie to karma mokra czy sucha albo mieszana, musimy wziąć pod uwagę kilka czynników: jakie są preferencje naszego pupila, jak radzi sobie z karmą, czy ją gryzie czy też połyka, a także, jak bardzo aktywny jest nasz pies.
Trzeba pamiętać, że małe psy mają zdecydowanie szybszy metabolizm niż te duże, a co za tym idzie, spalają sporo więcej kilokalorii na każdy kilogram masy ciała. Dlatego psy ras małych i miniaturowych powinno karmić się częściej.
Z kolei psy pracujące wymagają dodatkowej dawki energii i tu lepsze będą karmy o wysokiej gęstości kalorycznej. Starsze psy potrzebują lekkostrawnej, odżywczej diety i tym powinniśmy kierować się, podając im posiłki, natomiast szczenięta potrzebują dużej ilości energii. Pamiętajmy, że najważniejsza jest jakość pożywienia. Jeśli chcemy wprowadzić dodatek mokrej karmy, niech będzie ona dobrej jakości. Jeśli karmimy dobrą suchą karmą, to łączmy ją też z dobrą mokrą karmą. Wprowadzanie słabych jakościowo dodatków nie jest dobrym pomysłem i może skutkować problemami gastrycznymi.
W modelu mieszanym możemy korzystać z innych dodatków i składników – gotowanych warzyw czy żółtka. To wszystko powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb naszego psa i wprowadzane stopniowo.
Czy na pewno można mieszać ze sobą karmę suchą i mokrą?
W większości przypadków takie mieszanie jest korzystne dla naszego psa, jeśli podstawą jego diety była tylko karma sucha, nawet ta wysokiej jakości. Musimy tylko pamiętać o tym, że nie łączymy tych dwóch rodzajów jedzenia w jednym posiłku.
Wady mieszania suchej i mokrej karmy
Karmienie mieszane przysparza opiekunowi więcej trudności niż trzymanie się jednego modelu żywieniowego. Trudniej jest wyliczyć dzienną porcję obu karm, co może skutkować przekarmieniem lub niedożywieniem.
Wprowadzenie modelu mieszanego może też skutkować tym, że pies nie będzie tak chętnie jak wcześniej jadł suchej karmy.
Taki model jest też bardziej kosztowny niż karmienie tylko suchą karmą.
U niektórych psów, którym podaje się zmieszaną karmę, mogą wystąpić problemy trawienne.
Atrakcyjność mokrego pokarmu może być tak duża, że pies będzie jadł bardzo łapczywie, co też może skutkować problemami trawiennymi.
Kiedy nie mieszać karmy suchej z mokrą?
Choć mixed feeding ma wiele zalet, nie zawsze będzie to najlepszy wybór dla psa. Kiedy powinniśmy zrezygnować z mieszanego żywienia?
W przypadku chorób dietozależnych prawidłowe żywienie psa ma ogromne znaczenie. Nie powinniśmy wtedy na własną rękę wprowadzać zmian w diecie, powinny być one konsultowane z lekarzem weterynarii lub zoodietetykiem.
Nie wprowadza się też takiego modelu żywienia w trakcie leczenia, po zabiegach chirurgicznych.
Ostrożnie należy postępować w przypadku alergii pokarmowych, w trakcie diet eliminacyjnych.
Nie wprowadza się też modelu mieszanego, kiedy pies ma bardzo duże problemy trawienne i każda zmiana diety niesie ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Nie warto też mieszać karmy suchej z mokrą, jeśli podstawą żywienia naszego psa jest dieta mokra. Jeśli bardzo zależy nam na dodatku suchej karmy, to możemy potraktować ją jako smaczki, element treningu, a nie pełen posiłek.
W każdym przypadku zmiana sposobu żywienia powinna być dostosowana do potrzeb oraz stanu zdrowia naszego pupila.
Smakołyki i przekąski w żywieniu mieszanym psów
Smaczki i gryzaki to nieodzowny element psiej diety i dla wielu psów jeden z głównych powodów do radości czy motywacja do ćwiczeń i pracy.
Niezależnie od tego, jaki sposób żywienia uznamy za odpowiedni dla naszego psa, wybierajmy smaczki mądrze. Tu tak samo jak w przypadku karm jakość jest kluczowa. Jeśli mamy ograniczony budżet, lepiej podać psu marchewkę lub kawałek jabłka niż gryzak zrobiony z wybielanej czy wędzonej skóry. Z diety należy wykluczyć gotowane czy suszone kości, chemicznie preparowane gryzaki czy smaczki o składzie, którego elementów nie znamy lub nie rozumiemy. Całe prawidłowe postępowanie dietetyczne, dbałość o jakość karmy i odpowiednie żywienie mogą zostać zniweczone przez podanie marnej jakości smaczków czy przekąsek. Warto wybierać naturalne gryzaki, takie jak suszone uszy, suszone czy liofilizowane mięso, żwacze. Pamiętajmy też, aby dostosować wielkość i twardość gryzaka do możliwości naszego pupila. Nie zostawiajmy też psa samego ze smaczkiem lub gryzakiem, jeśli nie mamy pewności, że pies sobie z nim poradzi.
Trzeba również kontrolować liczbę podawanych smaczków. Mają one być tylko dodatkiem do codziennej diety, a nie jej głównym składnikiem.
Karmienie mieszane a BARF
Z zasady nie powinno się łączyć w diecie suchej karmy i surowego mięsa, na którym opiera się dieta BARF (Biologically Appropriate Raw Food).
Trawienie surowego pokarmu przebiega zupełnie inaczej niż produktów wysoko przetworzonych, do jakich należy sucha karma, co może skutkować u psa poważnymi problemami gastrycznymi.
Nie bez znaczenia jest też zwiększone ryzyko bakteriologiczne wynikające z łączenia tych dwóch sposobów żywienia.
Możemy połączyć mokre karmy z surowym pożywieniem czy też jego gotowanym odpowiednikiem. Taki sposób żywienia należy wprowadzać stopniowo, i to zazwyczaj mokra karma jest uzupełnieniem czy urozmaiceniem diety surowej.
Jak rozpocząć wprowadzanie karmienia mieszanego?
Zmiana modelu żywienia u psa, zwłaszcza jeśli do diety suchej wprowadzamy dodatek mokrej karmy, powinna przebiegać stopniowo i etapami.
Przede wszystkim należy ustalić, w jakich proporcjach chcemy dawać naszemu zwierzęciu suche i mokre jedzenie, czy będziemy podawać karmę mokrą pełnoporcjową czy uzupełniającą, czy będzie to zmiana na stałe czy tylko chwilowa.
Powinniśmy oba rodzaje karm dobierać w taki sposób, żeby w ramach naszych możliwości zapewnić naszemu psu najlepsze jakościowo jedzenie.
Kluczowy jest stan zdrowia naszego pupila, jego potrzeby żywieniowe i emocjonalne. Nie bez znaczenia są też okoliczności zmiany diety.
Powinniśmy wprowadzać ją stopniowo, kiedy nasz pies jest zdrowy i nie ma innych czynników, które mogłyby wpłynąć na reakcję organizmu. Jeśli jest taka możliwość, to zmiana diety powinna być wprowadzona w czasie, kiedy zwierzę nie otrzymuje żadnych nowych leków, przebywa w przyjaznym środowisku, nie jest narażone na dodatkowy stres, a układ pokarmowy działa prawidłowo.
Są to warunki optymalne, a nie zawsze jest możliwość, aby w takich zmianę wprowadzać. Stale obserwujmy naszego psa, wprowadzajmy nowe pokarmy stopniowo i reagujmy w razie problemów jelitowych, biegunek czy nagłej niechęci do jedzenia.
Urozmaicenie diety, zmiana karmy czy sposobu żywienia powinny być podyktowane dobrem naszego towarzysza.
Dietę możemy rozszerzać w każdym momencie życia naszego psa, jeśli jego zdrowie na to pozwala.
Podsumowanie
Model żywienia mixed feeding może być bardzo dobrą alternatywą dla żywienia wyłącznie suchym pokarmem.
Jeśli nie mamy możliwości karmienia psa mokrą karmą, pokarmami w ramach diety gotowanej czy BARF, mieszane żywienie urozmaici dietę psa i sprawi, że będzie ona dla niego bardziej atrakcyjna.
Jeśli nie mamy wiedzy, nie czujemy się kompetentni, aby wprowadzać zmiany, lepiej sięgnąć po fachową pomoc.
Prawidłowe żywienie psa to obowiązek opiekuna. To my, ludzie, odpowiadamy za zawartość i jakość psiej miski. Dobra dieta to inwestycja w zdrowie i dobre samopoczucie czworonożnego towarzysza.
FAQ – krótkie pytania i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
1. Czy żywienie mieszane możemy zastosować/wprowadzać o każdej porze roku?
Pora roku nie jest kluczowym czynnikiem decydującym o wprowadzaniu mieszanego modelu żywienia. Warto jednak zwrócić uwagę na stan zdrowia naszego psa, jego samopoczucie i apetyt, które mogą być uwarunkowane pogodą. W okresie letnim należy szczególnie zadbać o higienę żywności i odpowiednie przechowywanie zarówno mokrej, jak i suchej karmy ze względu na ryzyko zatrucia.
2. Czy żywienie mieszane możemy wprowadzać u psów w każdym wieku?
Tak, jeśli ma to poprawić jakość diety i komfort naszego psa, możemy wprowadzać żywienie mieszane w każdym wieku. Ważny jest stan zdrowia, samopoczucie oraz potrzeby żywieniowe psa, a nie jego wiek. Składowe diety powinny być dostosowane do wieku psa, tak samo jak w przypadku karmienia tylko mokrą lub tylko suchą karmą.
3. Czy mixed feeding należy wprowadzać stopniowo?
Każda zmiana diety, jeśli nie jest spowodowana chorobą i nie musi być bardzo szybka, powinna być wprowadzana stopniowo, tak aby nie wywołać niepożądanych reakcji psiego organizmu. Sam okres wprowadzania może być różny w zależności od zdrowia i indywidualnych cech naszego zwierzęcia.
4. Czy żywienie mieszane możemy wprowadzać u psów każdej rasy?
Wprowadzenie mieszanego sposobu żywienia nie ma związku z rasą, lecz z indywidualnymi potrzebami i stanem zdrowia psa. Małe psy łatwiej jest karmić tylko mokrym jedzeniem, natomiast podstawą diety dużych psów jest zazwyczaj sucha karma – i tu model mieszany częściej jest rozważany przez opiekunów jako urozmaicenie diety.
5. Czy podanie psu suchej karmy rano, a porcji mokrej na kolację jest dobrym pomysłem?
Jeśli karmimy psa 2 lub 3 razy dziennie, to taki model żywienia jest prawidłowy. Nie łączymy karmy suchej z mokrą w jednym posiłku.
6. Czy przy karmieniu mieszanym musimy korzystać z różnych misek?
Nie ma takiej konieczności, natomiast jeśli korzystamy z tej samej miski, musimy bezwzględnie zadbać o higienę i myć dokładnie miskę po każdym posiłku.
7. Jakie psie choroby wykluczają zastosowanie żywienia mieszanego?
W przypadku wielu chorób żywienie jest bardzo istotnym elementem, mającym wpływ na stan zwierzęcia oraz skuteczność leczenia. Zmiany diety w takim przypadku nie powinno się przeprowadzać bez konsultacji z lekarzem lub specjalistą od żywienia zwierząt. Bardzo często pies musi być na specjalistycznej diecie dostosowanej do specjalnych potrzeb zwierzęcia chorego. Model mieszany nie sprawdzi się w przypadku alergii pokarmowych, chorób układu pokarmowego i jelit, przewlekłych biegunek i wymiotów.
Podobnie jest w przypadku chorób układu moczowego. Przy chorobach nerek, kiedy konieczna jest kontrola zawartości fosforu w diecie, konieczne jest przejście na specjalną dietę. Ta zasada ma zastosowanie w bardzo wielu schorzeniach, chorobach serca, cukrzycy, chorobach trzustki i wątroby. Dieta powinna być dobierana indywidualnie do potrzeb zwierzęcia i jego aktualnego stanu.
8. Czy mogę zmieniać rodzaj karmy w trakcie karmienia mieszanego?
Tak jak w przypadku karmienia karmą mokrą lub suchą tu także można zmieniać karmy. Trzeba robić to stopniowo, tak jak przy wprowadzaniu nowej mokrej czy suchej karmy. Jeśli nie ma takiej konieczności, lepiej nie zmieniać obu karm naraz, tylko stopniowo, najpierw suchą, później mokrą.
Monika Sankowska – Dietetyczka, specjalistka ds. żywienia psów i kotów
