Karma dla psa – wszystko, co powinieneś wiedzieć

Karma gotowa to wydawałoby się najłatwiejszy sposób na odpowiednie (zbilansowane, zdrowe, ale też ekonomiczne) żywienie psa. Dostępna w każdym sklepie, w różnych przedziałach cenowych – od naprawdę tanich do takich za kilkaset złotych (za 12-kilogramowy worek). Rynek karm dla zwierząt domowych w ostatnich latach zmienił się nie do poznania. Pojawiło się sporo nowych marek, wiele sklepów wprowadziło do swojej oferty produkty dla zwierząt. Niejeden właściciel psa zadaje sobie pytanie, jaką karmę wybrać. Ten temat jest jednym z najczęściej poruszanych przez opiekunów czworonogów na forach internetowych i w mediach społecznościowych. Co zatem warto wiedzieć?

Pamiętajmy, że nie istnieją „produkty dla każdego”, stąd wybór karmy odpowiedniej dla konkretnego psa powinien opierać się z jednej strony na podstawowej umiejętności czytania etykiet, a z drugiej – na obserwacji reakcji zwierzęcia na dany pokarm. Podstawą jest zrozumienie rzeczywistych potrzeb psa (etap życia, ilość ruchu, specyficzne potrzeby).

Przy stosowaniu karmy pełnoporcjowej w ilości zalecanej przez producenta należy pamiętać, że każdy dodatkowy posiłek jest źródłem energii i w dłuższym okresie prowadzi do nadwagi i otyłości.

Natomiast podawanie niezbilansowanej dawki może prowadzić do różnych zaburzeń niedoborowych (aminokwasowych, witaminowych, mineralnych), które w konsekwencji mogą doprowadzić w przypadku młodych zwierząt do nieprawidłowego rozwoju i wzrostu, a u dorosłych do problemów z rozrodem i wielu chorób.

Podział karm ze względu na proces produkcyjny (zawartość wody)

Obecnie najczęściej spotykanymi rodzajami karm są:

• karmy suche,
• karmy półwilgotne,
• karmy wilgotne.

Karmy suche

Obecnie coraz częstszym modelem żywienia psów staje się wykorzystanie pokarmów suchych. Sucha karma zawiera przeciętnie od 5% do 8,5% wody. Taka wilgotność ogranicza możliwość rozwoju czynników infekcyjnych (bakterii i pleśni), przez co nie jest konieczne użycie konserwantów. Do tej kategorii zalicza się granulaty (karmy pieczone) i produkty ekstrudowane (wytłaczane).

Zdecydowaną większość suchych karm dla psów (około 95%) produkuje się w procesie ekstruzji.

Podstawowym źródłem białka w karmach suchych ekstrudowanych są często mączki mięsne, mięsno-kostne (z drobiu, wołowiny, jagnięciny), mączki rybne, mączki sojowe, gluteny pszenne, kukurydziane lub ryżowe. Źródło węglowodanów to najczęściej zboża (kukurydza, ryż, pszenica, jęczmień). Zaletą suchych karm jest dość wysoka strawność węglowodanów (skrobia obecna w produkcie zostaje dokładnie ugotowana, co zwiększa jej przyswajalność i smakowitość).

Karmy półwilgotne

Proces produkcji karm półwilgotnych jest podobny do procesu produkcji karm suchych. Różnica polega na skróceniu etapu suszenia po ekstruzji. W efekcie taki pokarm charakteryzuje się wilgotnością ok. 20%. Główne składniki karm półwilgotnych to świeże lub mrożone produkty pochodzenia zwierzęcego, ziarna zbóż, tłuszcze oraz cukry proste.

Karmy półwilgotne są zbliżone pod względem zawartości węglowodanów do suchych karm. Różnica polega na tym, że w przypadku tych pierwszych węglowodany składają się w głównej mierze z cukrów prostych i występuje dość mała ilość skrobi. Cukry proste lub syrop kukurydziany w karmach półwilgotnych pełnią rolę konserwantów, ponieważ mają zdolność wiązania wody, przez co staje się ona niedostępna dla mikroorganizmów.

Obecnie karmy półwilgotne stanowią mały odsetek karm dla zwierząt, które są dostępne na rynku. Większość produktów z tej kategorii stanowią przekąski i nagrody dla czworonogów.

Karmy wilgotne

Cechy odróżniające karmy wilgotne od suchych to wysoka zawartość wody (70-83%) i różne proporcje podstawowych składników, głównie niska zawartość węglowodanów (co jest ich zaletą). Karmy wilgotne występują w formie pasztetów, kawałków w galarecie, filetów mięsnych w sosie własnym czy luźno połączonych składników. Dostępne są w puszkach, saszetkach i batonach.

Konserwacja karm mokrych nie wymaga zastosowania syntetycznych związków. Odbywa się na drodze sterylizacji w zamkniętych opakowaniach. Ich przydatność do spożycia jest długa, gdyż nie oddziaływają na nie tlen i światło. Poza głównymi składnikami recepturowymi w karmach wilgotnych znajdziemy dodatki emulsyfikujące, zagęszczające i stabilizujące (gumy, gliceryna, skrobia modyfikowana). Karmy mokre mogą zawierać wyłącznie produkty mięsne, choć takich akurat na rynku jest najmniej.

Do produkcji karm wilgotnych wykorzystuje się także pozostałości poubojowe (zgodnie z rozporządzeniem 1069/2009 UE). Do tych surowców należą np. korpusy drobiowe, wątroby, żołądki, jelita, krew, śledziony, płuca, nerki itp. Nie ma podstaw, by uznawać te surowce za gorsze źródło białka zwierzęcego niż mięso mięśniowe, które zresztą w części się w nich znajduje. Dodatek surowców roślinnych jest zdecydowanie mniejszy niż w karmach suchych. Surowce roślinne stosuje się jako elementy dostarczające włókna pokarmowego i odpowiedzialne za utrzymanie tekstury kawałków karmy.

 

 

Jakościowy podział karm dla psów

Karmy mogą znacznie różnić się jakością. Karma nie będzie dobra, jeśli do jej wytworzenia użyto surowców kiepskiej jakości lub w procesie produkcji nie dochowano reżimów jakościowych.

Nie istnieją przepisy prawne regulujące podział karm pod względem jakościowym. Segmentacja umowna obejmuje grupy różniące się ceną, składem, jakością komponentów, zastosowanymi dodatkami (naturalne, prozdrowotne, syntetyczne) oraz dostępnością. Na rynku można znaleźć tanie karmy marketowe, karmy premium, super premium, high premium, extra premium.

W zasadzie nie ma żadnych kryteriów klasyfikujących karmy do jednej czy drugiej grupy. Oznacza to, że producent oznacza karmy, jak mu się podoba. Tym samym najlepszym kryterium jest zawartość mięsa w karmie plus ewentualne certyfikaty wskazujące na wysoką jakość.

Karmy wysokiej jakości cechuje:

• wysoki udział mięsa i innych surowców pochodzenia zwierzęcego,
• brak zbóż lub ich bardzo niewielka zawartość,
• wyższa strawność składników niż w karmach typu standard,
• są wzbogacane w dodatki funkcjonalne, nutraceutyki (składniki, których spożywanie przynosi psu korzyści zdrowotne),
• wytwarzane są dla psów w poszczególnych etapach życia, o określonym stopniu aktywności i trybie życia.

Podsumowanie

Kompletne odżywianie jest jednym z ważnych elementów dbania o zdrowie psa. Karmy gotowe, zarówno suche, jak i mokre, są najprostszym rozwiązaniem kwestii optymalnego żywienia czworonoga.

Pełnoporcjowe karmy gotowe w pełni zaspokajają wszelkie potrzeby żywieniowe psa ustalone w normach żywieniowych, nie wymagają suplementacji, mają optymalną strawność oraz charakteryzują się stałym składem – ważnym dla zdrowia psa. Wystarczy je kupić i każdego dnia nałożyć pupilowi odpowiednią ilość do miski. Nie zajmuje to czasu, nie brudzi, nie wymaga żadnego gotowania, krojenia, mielenia itp. Właściciele psów wybierający właśnie takie karmy mogą być pewni, że w ten sposób dbają o swoich pupili najlepiej, jak się da. Wystarczy wybrać dobrą karmę i mamy kłopot z głowy.

Warto zdać sobie sprawę, że sposób wytwarzania gotowych karm jest regulowane prawnie oraz kontrolowany przez wyznaczone do tego służby. Również prawo dotyczące wytwarzania karm dla psów jest tak skonstruowane, by chronić konsumentów (zwierzęta i ludzi) poprzez stawianie przed producentami wielu wymagań, które muszą być spełnione, aby karma była bezpieczna i mogła znaleźć się na rynku. Nie znaczy to, że wszystkie gotowe karmy są równie dobre. Z bogatej oferty na rynku trzeba wybrać te produkty, które rzeczywiście są godne zaufania. Jak wybrać najwłaściwszą karmę dla swojego psa? O tym wkrótce…

dr hab. inż. Wioletta Biel, prof. uczelni, specjalista ds. żywienia