Przysmaki i gryzaki – psy je kochają, ale jakie wybrać?

Oprócz podstawowego pożywienia psa do jadłospisu naszego czworonoga często dodajemy inne produkty. Stanowią one urozmaicenie diety, są częścią szkolenia, służą rozrywce, mogą być również źródłem dodatkowych wartości odżywczych (jeśli zawierają dodatki funkcjonalne). Mają one wielorakie role: mogą być nagrodą, pomocą w szkoleniu, spełniać określoną funkcję profilaktyczną, mogą również zająć psu czas spędzany w samotności i zaspokajać jego naturalną potrzebę gryzienia. Przysmaki świetnie się sprawdzają w pracy wychowawczej z psem oraz procesach socjalizacji i adaptacji do nowych sytuacji.

Im lepsze rarytasy wybierzesz, tym chętniej pies będzie z Tobą współpracował. Zanim więc sięgniesz po przekąski, zastanów się, które będą najlepsze dla Twojego psiaka. Trzeba być ostrożnym w podawaniu przysmaków między posiłkami. Podobnie jak u ludzi, także u psów łakomstwo prowadzi do otyłości.

W jakich sytuacjach możesz używać produktów z tej kategorii?

1. Szkolenie psa – smakołyki treningowe, ważne w szkoleniu przy wykorzystaniu metody pozytywnej.
2. Chęć zajęcia psa na dłuższą chwilę – gryzaki, większe przysmaki.
3. Wynagrodzenie psa, proces socjalizacji, adaptacji – smakołyki nagrody.

Na co zwracać uwagę przy wyborze smakołyków dla psa?

1. Liczy się skład (czytaj uważnie etykiety nie tylko wtedy, gdy Twój pies jest na coś uczulony).
2. Zwróć uwagę na wielkość i twardość (małe i miękkie dla szczeniaka, miękkie również dla psa seniora).

Liczy się skład – czego unikać, a czego szukać?

Generalna zasada: unikamy sztucznych dodatków, konserwantów, barwników oraz dużej ilości tłuszczu dodawanego np. dla zwiększenia smakowitości (z uwagi na kaloryczność). Szukamy składników naturalnych, pochodzenia zwierzęcego, ale też dla urozmaicenia diety psa – roślinnego. Szukajmy również smakołyków i gryzaków z dodatkiem składników prozdrowotnych.

Szkolenie psa – smakołyki treningowe

Jeśli uczymy psa przy wykorzystaniu metody pozytywnej, smakołyki powinny stać się nieodłącznym elementem szkolenia – dajemy je psiakowi, kiedy poprawnie wykona komendę. To dla niego ogromna motywacja, bo szybko nauczy się, że gdy zrobi to, czego od niego oczekujemy, dostanie w nagrodę przysmak. Najlepiej wybrać te niewielkie, jednak warto zwrócić uwagę na to, aby były bardzo aromatyczne i smaczne dla czworonoga. Przysmak ma być dla psa największą nagrodą, dlatego warto częściej pupila chwalić, głaskać, a tylko czasem podać przekąskę – wówczas będzie to bardzo mocny sygnał, że zadanie zostało wykonane dobrze.

Gryzaki i większe przysmaki – coś na dłuższą chwilę

Tutaj liczy się czas – chcemy zająć pupila na dłużej, zaspokoić jego potrzebę gryzienia. Gryzaki są często kupowane z nadzieją, że pies, mając taki przysmak, nie będzie gryzł np. mebli. W przypadku młodych psów, które wymieniają mleczne zęby na stałe, rzeczywiście często się to sprawdza.

Wśród gryzaków popularne są kości, które stanowią dobre źródło wapnia, ale jeśli zapewniasz psu zbilansowane posiłki, to ten dodatek nie jest konieczny. Bezpieczne są np. surowe kości wołowe, nigdy natomiast nie dawaj psu kości gotowanych ani poddanych jakiejkolwiek innej obróbce termicznej ( pieczenie, grillowanie), szczególnie drobiowych (pękają na ostre drzazgi). Jeśli pies nie jest przyzwyczajony do kości, nie należy mu ich podawać. Do twardych i wytrzymałych gryzaków należą również kawałki poroża jelenia, w wersji dla mniejszych psów przekrojone na pół. Z uwagi na swą twardość i niebezpieczeństwo połamania zębów nie są polecane szczeniakom ani psom seniorom. Poroże jelenia jest cenionym gryzakiem ze względu na wytrzymałość sięgającą nawet kilku miesięcy.

Przysmakami, które pośrednio – z uwagi na dłuższy czas konsumpcji – można zaliczyć do gryzaków, są także suszone lub wędzone produkty pochodzenia zwierzęcego. Tchawice, uszy, ryjki, racice itp. od lat należą do najchętniej kupowanych psich smakołyków. W przypadku tych produktów należy zwrócić uwagę na warunki przechowywania, aby nie doszło do rozwoju bakterii lub pleśni.

Połączeniem przyjemnego z pożytecznym są gryzaki stomatologiczne. Już samo gryzienie przez psa twardego pokarmu może pomóc w utrzymaniu higieny jamy ustnej, a więc każdy gryzak spełnia tutaj swoją rolę. Gryzaki stomatologiczne dodatkowo w swoim składzie mają substancje, które aktywnie pomagają w utrzymaniu higieny jamy ustnej psa. Jeśli nie myje się psu regularnie zębów i nie stosuje specjalnych płynów stomatologicznych, to warto od czasu do czasu tego typu smakołyki podawać. Gryzak stomatologiczny działa tym skuteczniej, im dłużej pies go gryzie, czyli ma kontakt z aktywnymi substancjami. Oczywiście jego stosowanie nie zastąpi szczotkowania zębów – może stanowić uzupełnienie higieny jamy ustnej (a jak prawidłowo umyć psu zęby, dowiesz się tutaj.)

Pozostałe smakołyki

Do tej kategorii zaliczyć można cały szereg pozostałych przysmaków. Ciastka oraz większe kawałki suszonego mięsa są dla psa często tym samym, czym słodycze dla człowieka – dużą dawką przyjemności, ale często również nadprogramowych kalorii. W przypadku tych produktów warto poszukać takich, które w swoim składzie będą miały dodatki prozdrowotne.

Przekąski funkcjonalne to takie, które nie tylko smakują psom, ale także pozytywnie wpływają na ich zdrowie dzięki zawartości składników prozdrowotnych (na zwiększenie odporności, piękną sierść, zdrowe stawy, a dla szczeniąt – wzbogacone o prebiotyki i nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3). Przysmaki wzbogacone o np. glukozaminę wpływają pozytywnie na zdrowie stawów, wspomagają ich leczenie i zapobiegają schorzeniom, co jest szczególnie ważne w przypadku ras dużych i ogromnych oraz psów seniorów. Na piękną sierść – właściciele psów ras długowłosych na pewno docenią substancje odżywcze zawarte w tego typu przekąskach. Podawanie np. skrzypu polnego, zawierającego duże ilości krzemu, w inny sposób jest utrudnione, dlatego takie smakołyki będą dobrym rozwiązaniem. W tej grupie można znaleźć przysmaki z dodatkami, które wzmacniają naturalną barierę ochronną przed pasożytami zewnętrznymi takimi jak kleszcze czy pchły (np. z dodatkiem czystka). Taki dodatek wzmacnia również układ odpornościowy i wspomaga pracę wątroby oraz trzustki. Przekąski zawierające ziarno ostropestu plamistego, dzięki wysokiej zawartości sylimaryn, mają właściwości hepatoprotekcyjne – chronią i regenerują wątrobę.

Dodatkowe kalorie?

Najważniejszą kwestią związaną z podawaniem przysmaków naszemu psu jest umiar. Musimy pamiętać, że głównym obowiązkiem właściciela jest dbanie o dobrą kondycję psa, zatem nie możemy go przekarmiać. Może do tego dojść, jeśli będziemy podawać psu duże ilości przysmaków lub stosować je zamiast posiłków. Jedna czy dwie przekąski w trakcie dnia na pewno nie uczynią nic złego, a mogą pozytywnie wpłynąć na efekty treningu oraz pogłębić więź z właścicielem.

Podobnie jak w przypadku słodyczy u ludzi, częste jedzenie przysmaków nie wpływa korzystnie na wagę Twojego pupila. Musisz więc pamiętać, by tego rodzaju przyjemności zachować na tak zwane specjalne okazje, a więc moment, gdy pies sobie na nie zasłuży dobrym zachowaniem lub nauką nowej sztuczki. Co więcej, to właśnie podczas treningów przysmaki dla psów zdają egzamin najlepiej. Nic jednak nie zastąpi dobrze zbilansowanej diety i codziennych pełnowartościowych posiłków. Zachowaj więc zdrowy umiar, a wszystko będzie dobrze!

Ważne wskazówki

• Rodzaj, wielkość i ilość psich smakołyków należy dobrać do masy ciała i wieku psa.
• Uważnie przeczytaj skład. Unikaj produktów, które zawierają środki konserwujące, barwniki, sztuczne aromaty i inne wątpliwe dodatki. Skład powinien być jak najbardziej prosty i zrozumiały.
• Pamiętaj, aby sprawdzać datę produkcji oraz datę ważności.
• Dobrze, gdy w składzie przysmaku znajdują się witaminy. Jednak ich nadmiar może być szkodliwy dla organizmu, więc takie smakołyki powinny być traktowane ostrożnie.
• Wybieraj niezbyt miękkie przekąski. Gdy pies dokłada starań, aby zjeść smakołyk, to tym samym masuje dziąsła. Jest to przydatne w każdym wieku.
• Smakołyki, które są wykorzystywane jako nagroda w szkoleniu, powinny być małe, na jeden kęs. Jeśli pies długo je gryzie i żuje, prawdopodobnie zapomni, za co został nagrodzony.

 

Wybierając odpowiednie przysmaki, możemy zachować zdrowie swojego psa i uszczęśliwić go. Pamiętajmy jednak, że przekąski mogą zwiększyć kaloryczność diety, więc w codziennym jadłospisie psa nigdy nie powinny stanowić więcej niż 10%. Specjalne psie krakersy czy precelki to smaczne przekąski, ale często są wysokokaloryczne – uwzględnij to podczas planowania posiłków.

Poznaj ekspertkę, dr hab. inż. Wiolettę Biel, prof. ZUT

 

dr hab. inż. Wioletta Biel, prof. uczelni, specjalista ds. żywienia

 

BIBLIOGRAFIA:

Cao i wsp. 2013. Seventy-two-hour release formulation of the poorly soluble drug silybin based on porous silica nanoparticles: In vitro release kinetics and in vitro/in vivo correlations in beagle dogs. European Journal of Pharmaceutical Sciences. 48, 64-71.

Clark i wsp. 2001. Characterization of salmonella associated with pig ear dog treats in Canada.  Journal of Clinical Microbiology. 39(11), 3962-3968.

Gawor J. 2005. Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej u psów wywołane płytką nazębną. Życie Weterynaryjne. 80(6), 345-352.

Ghosh i wsp. 2010. Silymarin-a review on the pharmacodynamics and bioavailability enhancement approaches. Journal of Pharmaceutical Science and Technology. 2(10), 348-355.

Królak A. 2016. Zdrowo, smacznie, naturalnie. Prawidłowe żywienie psa. Wyd. Poligraf.

Lian i wsp. 2011. Silymarin glyceryl monooleate/poloxamer 407 liquid crystalline matrices: physical characterization and enhanced oral bioavailability. AAPS PharmSciTech, 12(4), 1234-1240.

Piluzza i wsp. 2015. Uses of plants, animal and mineral substances in Mediterranean ethno-veterinary practices for the care of small ruminants. Journal of Ethnopharmacology. 168, 87-99.

White i wsp. 2003. Antimicrobial susceptibility and genetic relatedness of Salmonella serovars isolated from animal-derived dog treats in the USA. Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 52, 860-886.

Yan-Yu i wsp. 2006. Preparation of silymarin proliposome: A new way to increase oral bioavailability of silymarin in beagle dogs. International Journal of Pharmaceutics. 319, 162-168.