Anaplazmoza u psa – objawy, leczenie, powikłania

CZYM JEST ANAPLAZMOZA U PSÓW – CO TO ZA CHOROBA I JAKIE SĄ JEJ PRZYCZYNY

Anaplazmoza to choroba wywoływana przez drobnoustroje z rodziny Anaplasma. Są to bakterie z grupy Gram-ujemnych. Kiedyś zaliczane były razem z Ehrlichia do tak zwanych riketsji. U psów chorobę mogą wywołać dwie z nich: Anaplasma phagocytophilum oraz Anaplasma platys. Pierwsza powoduję anaplazmozę granulocytarną, a druga anaplazmozę trombocytarną. Są to choroby zakaźne zarówno ludzi, jak i zwierząt, w tym psów. Przenoszone są przez kleszcze, głównie z rodzaju Ixodes ricinus, ale także Dermacentor reticulatus. Do zarażenia dochodzi najwcześniej po 24-48 godzinach żerowania. Rezerwuarem tych patogenów są drobne gryzonie oraz zwierzęta leśne. Oba patogeny nie przenoszą się transowarialnie (zarażona samica nie przekaże ich potomstwu), ale mogą transstadialnie. Anaplazmoza, szczególnie granulocytarna, jest realnym zagrożeniem dla psów w całej Polsce.

ANAPLAZMOZA GRANULOCYTARNA

Bakterie po dostaniu się do krwiobiegu atakują granulocyty, a dokładnie neutrofile. W rozmazie krwi widoczne są ich charakterystyczne skupiska, czyli morule. Mogą pojawić się one już w 4 dobie po zakażeniu. Zakażone bakterią komórki wędrują do szpiku kostnego oraz śledziony.

OBJAWY ANAPLAZMOZY U PSÓW

Choroba charakteryzuje się niespecyficznymi objawami takimi, jak apatia, gorączka, spadek apetytu, bladość błon śluzowych. Ostre objawy to: wymioty, biegunka, przyspieszony oddech, powiększenie węzłów chłonnych, wątroby, śledziony, kulawizna, a także objawy neurologiczne. Anaplazmoza może także przyjąć formę przewlekłą.

DIAGNOSTYKA PSÓW

Najważniejsze są wywiad kliniczny oraz zespół występujących u psa objawów. W kontrolnych badaniach krwi możemy zauważyć obniżoną liczbę limfocytów (limfopenia), eozynofili (eozynopenia) oraz małopłytkowość (trombocytopenia). Nie rzadko stwierdza się także anemię nieregeneratywną w morfologii krwi. W rozmazie krwi można zauważyć charakterystyczne morule. Szybkie testy diagnostyczne dostępne od ręki w gabinetach odpowiadają nam na pytanie, czy pies miał kontakt z czynnikiem zakaźnym. Wskazują one bowiem przeciwciała, które wytworzą się dopiero w 4 tygodnie od ewentualnego zarażenia przez kleszcza. Dlatego najlepiej je stosować przy podejrzeniu postaci przewlekłej. Najlepsze wydają się badania PCR (z krwi lub ze szpiku kostnego), jednak i one mogą wyjść fałszywie ujemne.

LECZENIE ANAPLAZMOZY U PSÓW

To przede wszystkim długotrwała antybiotykoterapia (tetracykliny). Leczenie wspomagające zależy od objawów, jakie wykazuje pies. Niekiedy konieczna jest transfuzja krwi czy podanie glikokortykosteroidów.

PRZECHOROWANIE ANAPLAZMOZY GRANULOCYTARNEJ

Po przechorowaniu pies nie nabiera odporności, a może nawet stać się nosicielem bakterii. Nie ma dostępnych szczepień przeciwko tej chorobie. Najistotniejsza jest ochrona przed kleszczami. A. phagocytophilum może wywołać objawy choroby u ludzi dzieje się to jednak dość rzadko. W tym wypadku psy nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla człowieka. Aby człowiek zachorował, musi zostać zarażony przez kleszcza.

ANAPLAZMOZA TROMBOCYTARNA

Wywołuje ją A. platys przenoszony przez kleszcze (najprawdopodobniej Rhipicephalus sanguineus) w krajach basenu Morza Śródziemnego. Choroba jednak może zostać przywleczona do Polski. Ten drobnoustrój atakuje płytki krwi, w których się dzieli, tworząc tak zwane morule. Charakterystyczna w przebiegu choroby jest cyklicznie pojawiająca się małopłytkowość.

OBJAWY ANAPLAZMOZY U PSÓW

Inkubacja wynosi od 1 do 2 tygodni. W tym czasie dochodzi do spadku ilości płytek krwi (trombocytopenii) po czym, po kilku dniach, ich poziom powraca do normy. Choroba ma charakter nawracający – co oznacza, że po 1-2 tygodniach ponownie rozwinie się małopłytkowość. Jednak każdy kolejny spadek ilości płytek jest już zdecydowanie mniejszy (dotyczy tyko około 1% płytek krwi). Objawy są wysoce nieswoiste: niewielkie podwyższenie temperatury, osowiałość, powiększenie węzłów chłonnych, wydzielina z jam nosowych. Mogą pojawić się także wybroczyny na błonach śluzowych (jamy ustnej, nosowej) oraz spadek masy ciała.

DIAGNOSTYKA ANAPLAZMOZY TROMBOCYTARNEJ

Wywiad kliniczny, zespół objawów oraz wyniki badań krwi mogą sugerować infekcję A. platys. W badaniach krwi można zauważyć limfopenię, małopłytkowość oraz anemię nieregeneratywną.

Diagnostyka jest identyczna jak w przypadku A. phagocytophilum – najbardziej precyzyjne są badania PCR (z krwi obwodowej, ze szpiku kostnego). Dostępne szybkie testy na odkleszczówki wykazują obecność przeciwciał.

LECZENIE ANAPLZMOZY U PSÓW

Bakterie wewnątrzkomórkowe trudno jest całkowicie zwalczyć. Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia (tetracykliny). Pojawiające się anemia i małopłytkowość mogą wymagać terapii glikokortykosteroidami czy transfuzji krwi.

Czytaj także: Choroby odkleszczowe u psów – objawy, leczenie

PRZECHOROWANIE

Po przechorowaniu pies nie nabiera odporności. Nie ma dostępnych szczepień przeciwko tej chorobie. A. platys nie stanowi zagrożenia dla ludzi.

Małgorzata Glema, lekarz weterynarii