Borelioza u psa – przyczyny, objawy, leczenie

Borelioza, inaczej choroba z Lyme, to bakteryjna choroba wywoływana przez krętki Borrelia burgdorferi (sensu lato). Wektorem są kleszcze, najczęściej z gatunku Ixodes ricinus. Kleszcz musi żerować na żywicielu przynajmniej 16-48 godzin, aby doszło do jego zarażenia. Co ciekawe, jeśli krętki dostały się do krwiobiegu żywiciela, inny jednoczenie żerujący w tym czasie kleszcz może się zarazić boreliozą. Rezerwuarem boreliozy jest wiele drobnych ssaków.

Choroba ta może mieć przebieg ostry – pełnoobjawowy, ale częściej u psów opisuje się przebieg subkliniczny (w 95% przypadków). To, czy objawy choroby będą ciężkie czy lekkie, zależy między innymi od układu odpornościowego pacjenta. Wiadome jest również, że berneńskie psy pasterskie wykazują szczególną podatność na zachorowania, nie znamy jednak przyczyn tego zjawiska. W przypadku tych psów mówimy po prostu o predyspozycjach rasowych/genetycznych. Nierzadko zdarza się, że pies trafia do lecznicy z powodu niewydolności nerek lub z objawami ze strony układu nerwowego, co okazuje się konsekwencją boreliozy, którą zarażony jest od dawna.

Borelioza u psa – objawy

Objawy najczęściej pojawiają się po kilku tygodniach lub miesiącach (2-5 miesięcy) od zarażenia. Zaliczamy do nich gorączkę, powiększenie węzłów chłonnych oraz kłębuszkowe zapalenie nerek w wyniku odkładających się w nich immunokompleksów. Krętki mają powinowactwo do tkanek zawierających kolagen i w krwiobiegu psa są obecne bardzo krótko. U psów choroba najczęściej przyjmuje postać ostrego wielostawowego zapalenia, co objawia się niesymetryczną kulawizną, a także spadkiem apetytu i osłabieniem. Choroba może przyjmować także charakter nawrotowy, czyli po kilku dniach objawów występują dni poprawy stanu zdrowia i tak na przemian. Postać nerwowa boreliozy jest dość rzadko spotykana u psów. Jednocześnie występują gorączka, kulawizna oraz napady drgawek i zaburzenia psychiczne. Jak widać, nie wspomniałam o rumieniu wędrującym. Jest to objaw charakterystyczny w przebiegu boreliozy u ludzi, nie występuje on jednak u psów.

Borelioza u psa – diagnostyka

Najważniejsze są: wywiad kliniczny, zespół objawów oraz badanie krwi pacjenta, w tym badanie morfologii. Charakterystyczna jest także sezonowość choroby – pojawia się ona głównie w okresie wiosennym i jesiennym.

Badanie RTG nie wykazuje żadnych zmian w obrębie kośćca, co także może sugerować inną przyczynę kulawizny.

Dostępne są szybkie testy diagnostyczne potwierdzające obecność przeciwciał we krwi. Pamiętajmy jednak, że przeciwciała pojawiają się nie wcześniej niż po 4-6 tygodniach od ugryzienia przez kleszcza, dlatego wykonywanie testów zaraz po znalezieniu pasożyta w sierści pupila nie ma większego sensu. Wynik dodatni mówi nam, że pies na pewno miał kontakt z czynnikiem zakaźnym. Jednak jeśli nie ma objawów, należy zastanowić się, czy leczenie jest konieczne. Przeciwciała z podziałem na klasy można także zbadać w laboratorium, aby móc sprecyzować charakter choroby (IgG oraz IgM). Przeciwciała powstałe po szczepieniu nie zafałszują nam wyniku w przypadku szybkich testów. Niekiedy konieczne może okazać się badania mazi stawowej czy badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, w których potwierdza się obecność krętków (PCR). Badania moczu, z określeniem białkomoczu, są niezwykle ważne dla ustalenia stopnia uszkodzenia nerek. Badania PCR z krwi wykrywające antygen wirusa są dostępne, jednak ze względu na to, że krętki krótko znajdują się we krwi żywiciela (szybko migrują do tkanek), może być fałszywie ujemne.

Borelioza u psa – leczenie

Leczenie przyczynowe polega na wdrożeniu długotrwałej antybiotykoterapii. Już po kilku dniach powinna nastąpić szybka poprawa stanu zdrowia pacjenta. Jednak nie można mówić o całkowitym wyleczeniu psa i wyeliminowaniu bakterii z organizmu. Krętki boreliozy, podobnie jak u ludzi, na zawsze mogą pozostać w organizmie, a objawy choroby mogą nawracać. Leczenie wspomagające zależne jest od objawów psa.

Czytaj także: Choroby odkleszczowe u psów – objawy, leczenie

PRZECHOROWANIE

Po przechorowaniu pies nie nabiera odporności i – jak wcześniej wspomniałam – charakter choroby jest nawrotowy. Borelioza jest chorobą, która szczególnie dotyka ludzi. Nie ma jednak możliwości zarażenia się nią od psa. Psy nie są także rezerwuarem boreliozy. Jej wektorem są kleszcze.

Dostępne są szczepienia przeciwko boreliozie. WSAVA klasyfikuje je jako szczepienia dodatkowe. Pierwsza dawkę można podać najwcześniej w 12 tygodniu życia, kolejną po 3-4 tygodniach. Szczepienia przypominające przypadają co roku. Zaleca się je szczególnie w przypadku przebywających w rejonach endemicznego występowania Borrelia burgdorferi.

Małgorzata Glema, lekarz weterynarii