Wibrysy u kota – włosy czuciowe (zatokowe)

Czym są wibrysy u kota?

Wibrysy u kota pełnią funkcję odbiorników bodźców z otoczenia. Każdy taki włos osadzony jest głęboko w skórze, w specjalnym mieszku, który jest mocno unaczyniony i połączony z zakończeniami nerwowymi. Można więc powiedzieć, że nie jest to zwykła część sierści, lecz naturalny detektor otoczenia. Wibrysy występują nie tylko u kotów – są obecne u większości ssaków i należą do szczególnego typu unerwionych narządów odbierających wrażenia. Dzięki temu, że są to unerwione narządy odbierające wrażenia dotykowe, każdy kot potrafi rejestrować subtelne zmiany w środowisku. Co ciekawe, wibrysy rozwijają się bardzo wcześnie – to właśnie one są pierwszymi włosami czuciowymi w życiu płodowym zwierząt, które pojawiają się jeszcze przed resztą sierści.

Jak wyglądają wibrysy u kota?

Przeciętny kot ma od 13 do 23 wibrysów po obu stronach pyska. Rozmieszczone są w rzędach, a ich symetria pomaga w dokładnym odbieraniu bodźców. Kocie wąsy są długie i sztywne, dzięki czemu pomagają kotu identyfikować każdą powierzchnię terenu i przekazują mu szczegółowe informacje. Kocury często mają grubszy i wyraźniejszy zestaw wibrysów niż kotki.

Gdzie znajdują się wibrysy u kota?

Choć większość osób kojarzy wibrysy jedynie z charakterystycznymi włosami na pysku, w rzeczywistości są one rozmieszczone w wielu miejscach ciała. Wibrysy rozmieszczone są nie tylko wokół nosa czy oczu, lecz także na łapach i w okolicach szyi. Każdy zestaw pełni inną funkcję, a razem tworzą niezwykle czuły system nawigacyjny.

Nadczołowe i podczołowe

Nad oczami kota znajdują się włosy czuciowe, które pełnią funkcję swoistych czujników bezpieczeństwa. Dzięki nim zwierzak może błyskawicznie zareagować, gdy coś znajduje się bardzo blisko jego oczu. Owe wibrysy to „minianteny” chroniące wzrok przed urazami.

Jarzmowe

Na policzkach widoczne są tak zwane wibrysy policzkowe. To jedne z najważniejszych narzędzi, ponieważ pozwalają kotu ustalić, na jaką odległość może się wspiąć albo na jaką powierzchnię może wskoczyć. W praktyce oznacza to, że kot dokładnie ocenia dystans, zanim skoczy na półkę czy parapet. Dzięki temu nie spada i nie naraża się na kontuzję.

Wargi górnej i dolnej

Najbardziej charakterystyczne wąsy u kota pełnią kluczową rolę w komunikacji ze światem zewnętrznym. Znajdują się one przede wszystkim na górnej wardze, a w mniejszej ilości także na dolnej. To właśnie ten zestaw włosów najsilniej kojarzymy z pojęciem „kocich wibrysów”. Każdy z nich jest zakotwiczony w głębokim, mocno unaczynionym mieszku, dzięki czemu rejestruje nawet najmniejszy ruch powietrza i informuje kota o potencjalnych przeszkodach.

Bródkowe

Na pyszczku kota, tuż pod nosem, znajdują się krótsze, ale również niezwykle ważne wibrysy. To one ostrzegają, gdy zwierzak zbliża się do miski z jedzeniem czy do przedmiotów, które mógłby uderzyć nosem.

Na kończynach tylnych i na nadgarstkach

Kolejne wibrysy można znaleźć na kończynach. Na przednich łapkach umiejscowione są tzw. wibrysy nadgarstkowe. Choć są mniej znane, mają ogromne znaczenie w trakcie łowów – pomagają kotu śledzić ruch ofiary i precyzyjnie ustawić łapki podczas skoku. To one sprawiają, że kot potrafi złapać mysz w ciemności, nawet jeśli jej nie widzi.

Wokół szyi

U niektórych kotów włosy dotykowe pojawiają się również w okolicach szyi. Pełnią dodatkową funkcję ostrzegawczą, ponieważ pomagają rejestrować przeszkody znajdujące się tuż obok ciała. Dzięki temu kot unika zahaczenia o gałęzie czy inne obiekty, kiedy porusza się w gęstym zapełnionym otoczeniu.

Funkcje wibrysów u kota – do czego służą i jakie funkcje pełnią włosy czuciowe?

Wibrysy u kota to dodatkowy narząd zmysłowy, który dla kota jest tak samo ważny, jak wzrok czy słuch. Pełnią bardzo wiele funkcji – od orientacji w przestrzeni, przez wsparcie w polowaniu, aż po ochronę wrażliwych części ciała. Są to unaczynione włosy, dzięki czemu drgania rejestrowane są z ogromną precyzją i przekazywane do układu nerwowego. Dzięki przekazaniu przez nie impulsu bezpośrednio do kory czuciowej kot odbiera informacje o najmniejszym ruchu i reaguje szybciej niż większość innych zwierząt.

Rola wibrysów w orientacji przestrzennej i nawigacji

Najbardziej znaną funkcją wibrysów jest pomoc w poruszaniu się. Koty słyną z tego, że potrafią przemieszczać się w absolutnych ciemnościach. Orientacja przestrzenna opiera się właśnie na działaniu wibrysów, które wychwytują ruchy powietrza, przeszkody i wszelkie zmiany w otoczeniu. To właśnie dzięki nim kot wie, czy zmieści się w szczelinie i jak ustawić ciało podczas skoku. Wibrysy pozwalają mu ocenić szerokość przejścia, a także pomagają poruszać się w zupełnej ciemności.

Wspomaganie polowania i zdobywania pokarmu

Kot jest urodzonym drapieżnikiem, a wibrysy stanowią dla niego kluczowe narzędzie łowieckie. Wibrysy pomagają kotu w trakcie polowania. Potrafią wyczuć ruch schwytanej ofiary, nawet jeśli ta jest już prawie niewidoczna. Kiedy ofiara przestaje się ruszać, kot dzięki wibrysom nadal rejestruje najmniejszy ruch i zmiany w powietrzu. Tak dokładny system orientacji sprawia, że kot skutecznie poluje zarówno w dzień, jak i w nocy.

Wykrywanie ruchu i zmian w otoczeniu

Wibrysy są niezwykle czułe. Wystarczy delikatny powiew, aby pobudzić ich receptory. To oznacza, że kot odbiera ruch i zmianę w otoczeniu, zanim jeszcze zobaczy przeszkodę. Dzięki temu łatwiej omija niebezpieczeństwa i wąsy informują go, że coś znajduje się blisko jego ciała. Kot potrafi też wyczuć ruch w powietrzu, co pomaga mu zarówno w zabawie, jak i w walce o przetrwanie.

Utrzymanie równowagi i propriocepcja

Wibrysy wpływają również na poczucie równowagi. Dzięki nim kot skacząc, potrafi wymierzyć odległości, a każdy skok jest precyzyjny i bezpieczny. Można więc powiedzieć, że bez wibrysów kot staje się właściwie bezbronny, bo traci orientację i pewność ruchów. To kolejny dowód na to, jak istotną rolę pełnią wąsy u kota.

Ochrona oczu i czułość na bodźce

Kocie oczy są wyjątkowo wrażliwe, dlatego natura wyposażyła kota w dodatkową warstwę ochronną. Włosy dotykowe, które znajdują się nad oczami, działają jak czujniki reagujące na każde zagrożenie. Jeśli coś znajduje się bardzo blisko oczu, kot błyskawicznie je zamyka.