Spis treści:
Cześć, nazywam się Paulina Frelich. Psie zaprzęgi trenuję od 11 lat w klubie Wataha Północy. Jestem obecną vice Mistrzynią Świata i Mistrzynią Polski w bikejoringu. W mojej szczęśliwej rodzinie jest 9 piesków 🙂 Poniżej postaram się przybliżyć Wam temat mushingu, czyli psich zaprzęgów.
Czym są psie zaprzęgi?
Psie zaprzęgi to sport, który wielu ludziom kojarzy się z pieskami ciągnącymi sanki. To najstarsza psia dyscyplina sportowa, stworzona na początku XX wieku w Ameryce Północnej. W drugiej połowie XX wieku wyścigi zdobyły popularność w Europie – głównie w krajach skandynawskich i to tam miały początek inne dyscypliny, które postaram się Wam przybliżyć w tym artykule.
Sezon dzielimy na dryland – gdy panują warunki bezśnieżne, inaczej nazywane suchym lądem – i on-snow – gdy odbywają się wyścigi na śniegu. Ze względu na nasz klimat sezonu śnieżnego jest dużo mniej, więc jeździmy często za granicę. Wyścigi psich zaprzęgów dryland odbywają się wczesną wiosną i jesienią – wtedy rozgrywane są najważniejsze zawody (mistrzostwa świata, Europy i Polski).
W mushingu, czyli psich zaprzęgach, wyróżniamy następujące dystanse:
- zawody sprinterskie,
- wyścigi średniodystansowe – tzw. midy,
- wyścigi długodystansowe – tzw. longi.
Następnie w psich zaprzęgach mamy podział na klasy. Pierwszymi z nich są monoklasy, czyli dyscypliny sportowe z jednym psem, w których maszer musi być również wybitnym sportowcem. Wyróżniamy następujące dyscypliny:
- bikejoring – jazdę na rowerze z psem,
- canicross – bieganie z psem,
- scooter – jazdę na hulajnodze z jednym psem.
Kolejną klasą są zaprzęgi i tu wyodrębniamy:
- scooter – jazdę na hulajnodze z dwoma psami.
Są także zaprzęgi liczące więcej psów, w których maszer musi umieć dobrze wyszkolić psy i dobrać je odpowiednio do pozycji w zaprzęgu:
- DR4 – wózkiem z 3-4 psami,
- DR6 – wózek z 5-6 psami,
- DR8 – wózek z 7-8 psami.
Jakie psy nadają się do sportów zaprzęgowych?
Najpopularniejsze wśród wykorzystywanych do zaprzęgów są psy ras północnych: siberian husky, alaskan malamute, samojed, pies grenlandzki, łajka jakucka. W sprintach jednak królują greystery. Greyster to typ psa zaprzęgowego , mieszanka charta greyhounda z wyżłem niemieckim. Bardzo fajne do zaprzęgów są również husky syberyjskie – siberiany ( nie ma czegoś takiego jak syberian) tzw. użytkowe, mające krótszą sierść i bardziej sportową budowę w porównaniu ze znanymi nam husky.
Jednak w psich zaprzęgach może wziąć udział każdy piesek, który ma do tego chęci, jest zdrowy i waży więcej niż 12 kg (budowy sportowej). Pies musi czerpać z tego radość i chcieć biec do przodu. Nie polecałabym tego sportu w przypadku psów ras miniaturowych i olbrzymich.
Jakiego sprzętu używa się w psich zaprzęgach?
Do zaprzęgów używamy wózków 3- lub 4-kołowych, a psy podpinamy do specjalnych lin zaprzęgowych. W klasie scooter używamy hulajnogi, ale takiej z dużymi kołami, oraz smyczy z amortyzatorem na jednego lub dwa psy. Do bikejoringu potrzebujemy roweru górskiego i smyczy z amortyzatorem. Dodatkowo przyda nam się antena rowerowa, która będzie zapobiegała wkręceniu się smyczy w przednie koło. A do canicrossu używamy specjalnego pasa, przypominającego trochę alpinistyczny. Przy ciągnących psach jest ważne, aby wybrać pas lędźwiowy, czyli osadzony niżej. Tutaj również potrzebna jest smycz z amortyzatorem.
Do wszystkich tych dyscyplin używamy specjalnych szelek zaprzęgowych typu sled. Jeżeli dopiero zaczynamy z naszym psem taką przygodę lub nasz psiak nie zawsze chętnie ciągnie, warto wówczas spróbować troszkę krótszych szelek typu guard.
Dla naszego bezpieczeństwa powinniśmy używać kasku, no może poza canicrossem. 😊
Bikejoring – czym jest i na czym polega?
Bikejoring to zdecydowanie jedna z najszybszych dyscyplin zaprzęgowych. Polega na jeździe na rowerze z psem po urozmaiconych leśnych ścieżkach. Pies ciągnie rower, a my staramy się nadążyć. 😊
Rozwijamy tutaj spore prędkości. Na średnich trasach, na ok. 5-6 km, rozwija się prędkości sięgające nawet do 32-38 km/h (w zależności od terenu), a na zjazdach aż do 50 km/h. Poza psimi treningami, aby się ścigać, trzeba cały czas szlifować własną formę i technikę jazdy. Liczy się tutaj idealne zgranie duetu i nie ma czasu na błędy. W zawodach bikejoringowych startuje coraz więcej osób i to właśnie w tej klasie zdobywamy jako Polacy bardzo dużo tytułów na arenie międzynarodowej.
Jak zacząć sporty zaprzęgowe?
Najłatwiej zacząć ze szczeniakiem, jednak gdy zaczynamy z dorosłym psem, to procedura jest dość podobna.
Od małego przyzwyczajamy psiaka do hałasów każdego rodzaju, ale w szczególności oswajamy go ze sprzętem. Jeździmy na treningi, na których jest dużo psów (aby było głośno) i pokazujemy naszemu maluszkowi start innych, dorosłych psiaków. Tak właśnie nasz pupil uczy się poprzez obserwację. Na spacerach możemy zacząć uczyć komend, początkowo z użyciem smaczków jako nagrody. Nie zapominajmy jednak, że po pewnym czasie pochwały dla psa powinny być już tylko słowne. Pierwsze treningi zaczynamy między 1-1,5 roku życia, gdy nasz szczeniaczek zakończy fazę wzrostu. Najlepiej, aby pomógł nam to ocenić ortopeda lub zoofizjoterapeuta. Początkowo treningi są bardzo krótkie, zaczynamy od dystansów 500-1000 m i stopniowo, co drugi-trzeci tydzień, zwiększamy dystans. Większość psów sama wyrywa się już do biegu i wie, co ma robić. W końcu patrzyły na to od małego.
Z dorosłymi psami trenujemy 2-4 razy w tygodniu, w zależności od okresu przygotowań. Treningi bardzo przypominają plan kolarski bądź biegowy. Robimy psom tzw. trening interwałowy, siłowy czy symulację wyścigu – czyli organizujemy jazdę „na maksa” na założonym przez nas dystansie od startu do mety.
Aby psiak mógł wystartować w zawodach, musi mieć ukończone 18 miesięcy w klasie bikejoring i scooter, w pozostałych klasach wystarczy 12 miesięcy. Dla naszych psich emerytów jest na zawodach klasa happy dog, która obejmuje psy powyżej 8 roku życia i w której każdy wygrywa. 🙂
Zawody psich zaprzęgów trwają dwa dni, przeważnie odbywają się w sobotę i niedzielę. Liczy się suma czasów z tych dwóch dni.
Mushing to zdecydowanie styl życia. Jest to sport dla prawie każdej rasy psów i każdego człowieka, który lubi aktywność na świeżym powietrzu ze swoim czworonogiem.