Paszport dla psa i kota – jak wyrobić i ile kosztuje?

Czym jest paszport dla psa lub ko ta?

To dokument identyfikacyjny niezbędny, aby pies, kot lub fretka mogły przekroczyć granicę Polski. Co ważne, to przekroczenie granicy ma mieć charakter niehandlowy, czyli nie możemy przemieszczać się w celu sprzedaży zwierząt. Paszport jest wymagany przede wszystkim w krajach członkowskich Unii Europejskiej, ale także w podróży do innych państw Europy, do krajów Trzeciego Świata czy państw na innych kontynentach. W takich przypadkach konieczne będą także dodatkowe dokumenty.

Kiedy jest nam potrzebny paszport dla kota lub psa?

Przede wszystkim wtedy, gdy chcemy przekroczyć granicę Polski z innym państwem. Jak wcześniej wspominaliśmy, gdy przewozimy zwierzę nie w celach handlowych, a jedynie podróżując czy zmieniając miejsce zamieszkania wraz ze swoim czworonogiem. Paszport jest także potrzebny, gdy chcemy przemieszczać się pomiędzy innymi krajami, a nie tylko z Polski i z powrotem. Paszport nie jest miejscem na dokumentację medyczną czy profilaktyczną psa. To miejsce na oficjalne informacje o wykonanych czynnościach i procedurach wymaganych przy przekraczaniu granic.

Jeżeli pies lub kot ma zostać sprzedany z polskiej hodowli do innego kraju, oprócz paszportu wymagane będą także dodatkowe dokumenty, w tym zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez powiatowego lekarza weterynarii. Również niektóre państwa mają własne, dodatkowe regulacje, i tak np. gdy sprzedaż szczenięcia odbywać ma się do Belgii, to polska hodowla musi spełnić wymogi określone w legislacji belgijskiej. Wielka Brytania wymaga zupełnie osobnych dokumentów i zaświadczeń. Podczas planowania sprzedaży i wywozu zwierząt poza granice kraju należy skontaktować się z powiatowym bądź głównym inspektoratem weterynarii w celu ustalenia aktualnych wymogów danych państw.

Czytaj także: Podróżowanie z psem – jak się przygotować?

Co jest potrzebne do wyrobienia paszportu dla psa?

Niezbędne jest oznakowanie zwierzęcia oraz szczepienie przeciwko wściekliźnie. Bez tego paszport nie jest ważny.

OZNAKOWANIE ZWIERZĘCIA

Chodzi o to, by móc zidentyfikować zwierzę. W tym celu używa się transponderów, potocznie nazywanych mikroczipami bądź po prostu czipami. Od lipca 2011 roku czip jest jedyną uznawaną metodą znakowania psów i kotów. Transponder musi być zgodny z normą ISO 11784, a także wykorzystywać technologię HDX lub FDX-B. Co więcej, musi być możliwy do odczytania za pomocą czytnika zgodnego z normą ISO 11785, gdyż takie są używane na granicach.

Czytaj więcej: Czipowanie psa – wszystko co musisz wiedzieć

Tatuaż nie jest już aktualną metodą znakowania psów i kotów. Jednak psy wytatuowane przed 3 lipca 2011 roku mogą mieć jedynie tatuaż jako formę oznakowania, jeśli jest on czytelny.

SZCZEPIENIE PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE

Według ostatniego rozporządzenia mówiącego o wystawianiu paszportów dla zwierząt, które weszło w życie, formalnie można wystawić paszport bez zaszczepienia przeciwko wściekliźnie. Jednak z takim paszportem nie możemy przekroczyć granicy państwa, gdyż bez szczepienia nie jest on ważny. Można wyrobić sam dokument, a dopiero później wpisać w niego szczepienie – np. w przypadku szczeniąt w momencie znakowania miotu, czyli czipowania.

Jednak szczepienie przeciwko wściekliźnie wpisane w paszport jest obligatoryjne, aby przekroczyć granicę państwa. Jeśli mamy szczenię, to w praktyce najczęściej wygląda to tak, że na wizycie szczepiennej pacjent najpierw jest czipowany (jeżeli był już zaczipowany wcześniej, to następuje odczyt czipa), a następnie podawana jest szczepionka przeciwko wściekliźnie i zakładany jest paszport.

Co jeśli Twój dorosły pies nie jest zaczipowany, ale jest regularnie szczepiony przeciwko wściekliźnie? Wtedy by założyć paszport, musisz go zaczipować i na nowo zaszczepić, nawet jeśli ostatnie szczepienie nadal jest aktualne.

A co jeśli Twój dorosły pies jest zaczipowany, zaszczepiony przeciwko wściekliźnie całkiem niedawno, a Ty teraz postanowiłeś zabrać go za granicę? W taki wypadku, według nowych rozporządzeń, w momencie wystawiania paszportu na nowo należy zaszczepić zwierzę przeciwko wściekliźnie. Aktualne przepisy nie zezwalają na wpisywanie do paszportów szczepień wykonanych przed ich wyrobieniem.

Pamiętaj! Zaszczepienie psa lub kota nieoznakowanego (bez czipa), a także szczepienie nawet oznakowanego już zwierzęcia, ale przed wystawieniem paszportu na granicy jest nieważne. Data szczepienia przeciwko wściekliźnie nie może być wcześniejsza niż data wyrobienia paszportu.

Jak wcześniej wspominaliśmy, konieczne jest przeprowadzenie obu procedur w ten sam dzień. Warto zatem z wyprzedzeniem przemyśleć kwestię tego, czy chcemy wyrabiać paszportu psu i czy w przyszłości będziemy planować wyjazd z nim za granicę. W przypadku szczeniaka procedurę wystawiania paszportu warto wykonać w dniu szczepienia przeciwko wściekliźnie i jednoczesnego odczytu czipa lub czipowania. Tak więc istotne jest tutaj pilnowanie dat, a następnie uzupełnienie ich w odpowiednich rubrykach paszportu przez urzędowego lekarza weterynarii. Użyta szczepionka musi spełniać wymagane normy. Szczepimy zwierzęta po ukończeniu 12. tygodni, nie wcześniej. Według polskiego prawa u psów szczepienie przeciwko wściekliźnie jest procedurą obowiązkową, która musi zostać wykonana do końca 4. miesiąca (16. tygodnia) życia.

Bardzo ważny jest tak zwany okres ważności szczepienia, gdyż pierwsze zaszczepienie przeciwko wściekliźnie nie oznacza, że pies od razu może przekroczyć granicę państwa. Szczepienie uznaje się za ważne po upływie 21 dni. Kolejne szczepienia muszą być przeprowadzane regularnie według wytycznych wpisanych w dokumencie. Jeśli szczepienie będzie opóźnione nawet o jeden dzień, konieczna będzie ponowna kwarantanna (21 dni), zanim pies będzie mógł legalnie przekroczyć granicę państwa.

Każde szczepienie przeciwko wściekliźnie wykonane w momencie zakładania paszportu (czyli pierwsze w paszporcie) musi się wiązać z 21-dniową kwarantanną (kwarantanna w tym kontekście oznacza opuszczania kraju) – nawet gdy pies był dotychczas regularnie szczepiony. Jest to niezwykle istotne w momencie planowania wyjazdów zagranicznych.

Istnieje możliwość przewozu psów i kotów poniżej 12. tygodnia życia bez szczepienia przeciwko wściekliźnie do niektórych krajów Unii Europejskiej. W tym celu należy spełnić dodatkowe wymogi, między innymi mieć odpowiednie zaświadczenia, które dołącza się do świadectwa zdrowia. W takiej sytuacji należy kontaktować się z powiatowym lub głównym inspektoratem weterynarii. Niezbędne dokumenty to oświadczenie właściciela, że zwierzę nie miało kontaktu ze zwierzętami dzikimi ani innymi podatnymi na zachorowanie na wściekliznę, a także zaświadczenie wynikające z paszportu matki szczeniąt, że ma ona aktualne szczepienie przeciwko wściekliźnie, które podano przed urodzeniem szczeniąt. Warto tu także wspomnieć, że obowiązuje zakaz przywozu młodych zwierząt bez szczepienia przeciwko wściekliźnie do Polski.

Więcej o szczepieniach psa: Kalendarz szczepień psa – sprawdź, kiedy i na co szczepić

Jak wygląda psi paszport?

Ma formę książeczki, podobnej do paszportu dla obywateli Polski, tylko w kolorze granatowym. Paszport ma 24 strony, wszystkie są oznaczone i ponumerowana. Niektóre z nich, jak te z danymi, są zalaminowane. Na okładce widnieje logo Unii Europejskiej, granatowy napis „PASZPORT ZWIERZĘCIA DOMOWEGO – PET PASSPORT” na białym tle oraz numer dokumentu. Składa się z on z kodu państwa, gdzie został wystawiony (dla Polski to kod PL), oraz indywidualnego numeru identyfikacyjnego.

Jakie informacje znajdują się w paszporcie

W paszporcie widnieją odrębne sekcje.

W sekcji I i II znajdują się przede wszystkim dane właściciela (imię, nazwisko, adres zamieszkania, dane kontaktowe). Następnie dane zwierzęcia, w tym jego imię, gatunek, rasa, płeć, data urodzenia, ubarwienie, a także jego znaki szczególne (np. brak fragmentu ucha czy wyraźne blizny). Do założenia paszportu psa lub kota nie jest wymagane zdjęcie, ale można je wkleić.

Sekcja III dotyczy identyfikacji zwierzęcia – zawiera numer transpondera, jego położenie oraz datę wszczepienia lub odczytu czipa. Jeżeli pies został wytatuowany przed 3 lipca 2011 roku, należy podać numer tatuażu oraz jego umiejscowienie.

Sekcja IV to dane urzędowego lekarza weterynarii uprawnionego do wydania paszportu oraz jego pieczątka, data i podpis.

Sekcja V dotyczy szczepień przeciwko wściekliźnie. Istnieje 11 miejsc (okienek) do wpisania wykonanego szczepienia przeciwko wściekliźnie. Jest również miejsce na wklejkę z fiolki szczepienia (nazwa producenta oraz szczepionki), datę podania szczepienia i datę jego ważności. Następnie miejsce na pieczątkę oraz podpis urzędowego lekarza weterynarii.

Sekcja VI to miejsce, gdzie wpisuje się wynik serologicznego badania miana przeciwciał przeciwko wściekliźnie wraz z danymi urzędowego lekarza weterynarii, który potwierdza ten wynik. W niektórych krajach badanie to jest wymagane, mowa o tym poniżej.

Sekcja VII to miejsce na informacje o leczeniu Echinococcus multilocularis, czyli podaniu odpowiedniego preparatu odrobaczającego zwalczającego konkretnego tasiemca. Jest również miejsce na nazwę preparatu oraz producenta, datę i godzinę podania oraz podpis i dane urzędowego lekarza weterynarii.

Sekcja VIII dotyczy profilaktyki przeciwpasożytniczej (w tym ektopasożytów).

Sekcja IX to miejsce wpisywania pozostałych szczepień, przeciwko innym chorobom zakaźnym psów i kotów, jak np. parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka, koci katar czy panleukopenia. Jest tu miejsce na wklejkę ze szczepienia (nazwa producenta oraz szczepionki), datę podania szczepienia i datę jego ważności. Następnie miejsce na pieczątkę oraz podpis urzędowego lekarza weterynarii.

Sekcja X to miejsce na uzupełnienie i potwierdzenie wykonania badania klinicznego zwierzęcia, które będzie przekraczało granicę. Znajduje się miejsce na datę oraz pieczątkę i podpis urzędowego lekarza weterynarii potwierdzającego wykonanie badania. Badanie wprowadza się do WET Systems. Jest ono wymagane, gdy zwierzę opuszcza granice UE.

Sekcja XI to miejsce na legalizację paszportu. Przeprowadza ją powiatowy lekarz weterynarii, gdy dany kraj tego wymaga oraz przy wyjeździe poza granice krajów UE. Legalizację także wpisuje się do programu WET Systems.

Sekcja XII to pozostałe informacje.

Ile kosztuje wyrobienie paszportu dla psa lub kota?

Opłata urzędowa za wyrobienie paszportu dla zwierzęcia towarzyszącego wynosi 100 zł, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wysokości opłaty związanej z wydaniem paszportu dla przemieszczanych w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym. Dodatkowo opłacane jest badanie kliniczne, szczepienie przeciwko wściekliźnie czy znakowanie zwierzęcia przeprowadzane przez lekarza weterynarii.

Jak i gdzie wyrobić paszport dla psa lub kota?

Paszporty dla zwierząt wystawiają urzędowi lekarze weterynarii, którzy mają odpowiednie uprawnienia. Na stronach Okręgowych Izb Lekarsko-Weterynaryjnych oraz stronie Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej znajduje się wykaz placówek, które mają takie uprawnienia. W praktyce większość gabinetów weterynaryjnych je ma, ale warto przed udaniem się do konkretnego w celu założenia dokumentu podróży o to dopytać. Dany gabinet czy lekarz weterynarii dostaje z powiatu określoną liczbę paszportów do możliwego wyrobienia na miesiąc. Może się więc zdarzyć sytuacja, w której zabraknie dokumentu dla naszego czworonoga, i należy wówczas poczekać na jego wyrobienie od kilku dni do kilku tygodni.

Ile trwa wyrobienie paszportu?

Jeśli paszporty są fizycznie dostępne w danym gabinecie weterynaryjnym (jak wcześniej wspominaliśmy, każdy gabinet dostaje określoną pulę na miesiąc), to można rozpocząć procedurę wyrabiania dokumentu.

• Właściciel zwierzęcia dostaje kwestionariusz, który uzupełnia konkretnymi danymi. Następnie są one wprowadzane do WET Systems (Ogólnopolskiego Systemu Weterynaryjnego) i przed zatwierdzeniem właściciel sprawdza ich poprawność.
• Następnie lekarz weterynarii bada psa, sprawdza dokładnie, czy zwierzę jest oznakowane zgodnie z obowiązującymi normami i czy ma aktualne szczepienie przeciwko wściekliźnie. Jeżeli pies nie ma szczepienia lub nie jest oznakowany – lekarz znakuje zwierzę (czipuje) i szczepi je przeciwko wściekliźnie.
• Kolejno wszystkie dane wprowadzone są przez lekarza do paszportu, a następnie do WET Systems i akceptowane przez ogólnopolski system. Do systemu wprowadzane są jedynie polskie dokumenty.
• Zazwyczaj na wydanie czeka się kilka dni, gdyż jest to procedura dość pracochłonna. Co więcej, w paszporcie nie może być żadnych skreśleń czy poprawek np. w dacie. Jeśli więc lekarz się pomyli, sam musi opłacić stracony paszport (i zgłosić to do Okręgowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej) i wystawić nowy.

Nie ma możliwości wystawienia pasportu ze wsteczną datą ani wystawienia paszportu dla zaszczepionego przeciw wściekliźnie psa, gdy nie był zaczipowany. W takiej sytuacji pies musi zostać zaczipowany, ponownie zaszczepiony przeciwko wściekliźnie i odczekać 21 dni karencji, aż do uzyskania ważności szczepienia.

Ile jest ważny paszport dla zwierzęcia?

Ważny jest do końca życia. A technicznie rzecz biorąc – do momentu, aż zabraknie w nim miejsca na uzupełnianie szczepień przeciwko wściekliźnie (najczęściej) czy odrobaczeń. W sumie jest 11 okienek na wpisanie szczepienia przeciwko wściekliźnie, czyli paszport wystarcza na 11 lat, jeśli szczepienia będą odbywały się regularnie i będą wpisywane bez żadnych omyłek (wtedy trzeba wpisać raz jeszcze). Jeśli dojdzie do zapełnienia całego dokumentu, trzeba wystawić nowy i ponownie go opłacić.

Jeżeli zwierzę ma już paszport, ale z kraju spoza Unii Europejskiej, a na stałe przebywa w Polsce, to najprawdopodobniej konieczne będzie założenie kolejnego. W celu uzyskania pełnych informacji należy skonsultować sprawę z lekarzem weterynarii lub z  Okręgową Izbą Lekarsko Weterynaryjną.

Co w przypadku utraty lub zniszczenia?

Należy jak najszybciej zgłosić jego zgubienie, utratę czy całkowite zniszczenie do lekarza weterynarii. Ten musi założyć nowy paszport, pobierając opłatę. W programie WET Systems należy unieważnić poprzedni dokument i założyć nowy.

Co w przypadku zmiany właściciela?

Uprawniony lekarz weterynarii może wprowadzić nowe dane właściciela. W paszporcie są dwie pozycje na te informacje. Oczywiście zmiany w dokumencie muszą być także wprowadzone do WET Systems.

Paszport dla psa poniżej 3. miesiąca życia

Chodzi tu o wiek poniżej 12. tygodnia życia, czyli o wyrobienie dokumentu dla psa, który nie otrzymał jeszcze szczepienia przeciwko wściekliźnie. Fizycznie nie ma takiej możliwości. System nie zaakceptuje paszportu bez szczepienia. Tak więc w celu przekroczenia granicy Polski z młodym psem należy kontaktować się z powiatową lub główną inspekcją weterynaryjną. Jest lista krajów UE zezwalających na przewóz tak młodych zwierząt przy spełnianiu określonych wymogów i uzyskaniu świadectwa zdrowia.

Podobnie z psem, który ma wystawiony paszport, ale jest w okresie karencji poszczepiennej (21 dni), czyli gdy dokument nie jest jeszcze ważny. Jeśli konieczny jest wyjazd z kraju w tym czasie, należy kontaktować się z powiatową lub główną inspekcją weterynaryjną, by sprawdzić, czy jest to możliwe, oraz by przygotować niezbędne dokumenty. Przypominamy, że do Polski obowiązuje zakaz przywozu młodych zwierząt bez szczepienie przeciwko wściekliźnie.

Paszport to nie wszystko – dodatkowe wewnętrzne regulacje państw

Paszport zawsze jest wymagany przy przekraczaniu granicy, jednak niektóre państwa, w tym także członkowskie Unii Europejskiej, mają dodatkowe wymogi. Wewnętrze regulacje państw są NIEZWYKLE ważne i zawsze przed wyjazdem należy się z nimi zapoznać. Dla zasady właściciel zawsze przed przekroczeniem granicy powinien sprawdzić aktualne wymogi (najlepiej na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii, stronie odpowiednich władz państwa, do którego podróżuje, lub u miejscowego powiatowego lekarza weterynarii). Jeszcze raz podkreślamy, że paszport jest podstawowym dokumentem prawnym wymaganym przy przemieszczaniu się zwierząt między państwami członkowskimi UE w celach niehandlowych. To, co możemy podpowiedzieć, to to, że najłatwiej poruszać się z psem w obrębie krajów UE, gdyż podstawowym wymogiem jest właśnie posiadanie paszportu, oczywiście wraz z ważnym szczepieniem przeciwko wściekliźnie.

Najczęstsze dodatkowe wymogi przy przekraczaniu granicy:

Upoważnienie

Jest ono niezbędne, jeśli zwierzak podróżuje bez właściciela – np. z przewoźnikiem. Wzór upoważnienia znaleźć można na stronie Głównego Inspektoratu Weterynaryjnego.

Odrobaczanie

Przede wszystkim mowa tu o zwalczaniu tasiemca Echinococcus multilocularis. Preparat odrobaczający (najlepiej, by zawierał prazykwantel) należy podać psu nie więcej niż 120 godzin i nie mniej niż 24 godziny przed przekroczeniem granicy. Procedura ta wymagana jest przede wszystkim przy przekraczaniu granicy Szwecji, Norwegii i Wielkiej Brytanii.

Podanie preparatu zwalczającego kleszcze

Są kraje, które wymagają podania odpowiednich preparatów o działaniu przeciwkleszczowym.

Badanie kliniczne

Część krajów, w tym kraje Trzeciego Świata, wymaga badania klinicznego wykonanego przez lekarza weterynarii na 48 godzin przed wyjazdem, by upewnić się, że zwierzę na pewno jest zdrowe. Wynik badania wpisuje się do odpowiedniej sekcji paszportu oraz do programu WET Systems.

Świadectwo zdrowia

Wymagane jest w kilku sytuacjach, a przede wszystkim jest niezbędne, gdy liczba podróżujących w celach niehandlowych zwierząt jednego właściciela jest większa niż 5. W takiej sytuacji zwierzęta nie mogą być młodsze niż 6 miesięcy. Dokument ten uzyskuje się od powiatowego lekarza weterynarii. Takie grupy psów lub kotów podróżują, np. gdy psy jadą na wystawę lub na zawody sportowe.

Świadectwo zdrowia jest także wymagane w podroży do krajów Trzeciego Świata i z powrotem. Zazwyczaj wystawianie jest przez urzędowego lekarza weterynarii w konkretnym kraju, najczęściej tym, w którym podróż została zainicjowana. Jest także wymagane, gdy szczepienie przeciwko wściekliźnie było wykonywanie w kraju Trzeciego Świata.

Świadectwo TRACES (Trade Control and Expert System)

To wewnątrzunijne świadectwo zdrowia danego zwierzęcia, wymagane przede wszystkim przy przemieszczaniu się zwierząt z przewoźnikiem lub w celach handlowych.

Badanie serologiczne (miareczkowanie)

Niektóre kraje wymagają tak zwanego miareczkowania surowicy krwi, by przekroczyć ich granicę. Badanie to pokazuje, czy dany pies lub kot ma przeciwciała przeciwko wściekliźnie, czyli daje pewność, że zwierzę nie przeniesie choroby do kraju. Miareczkowanie polega na określeniu miana (czyli ilości) przeciwciał, które neutralizują wirusa wścieklizny w surowicy krwi zwierzęcia. Takie badanie wykonują określone laboratoria, a na wynik czeka się nawet kilka tygodni po wysłaniu próbki surowicy. Wartości prawidłowe to równe lub powyżej 0,5 Ul/ml. Wynik jest certyfikowany oraz podpisany danymi konkretnego zwierzęcia, również numerem jego czipa. Co ważne, badanie to przeprowadza się zazwyczaj nie wcześniej niż po 3 tygodniach od wykonanego szczepienia przeciwko wściekliźnie. Wynik jest podstawą do możliwości zjazdu do większości państw członkowskich Unii Europejskiej z terytorium spoza Unii. I przede wszystkim, gdy zwierzę przyjeżdża z krajów Trzeciego Świata. Należy o tym pamiętać, szczególnie gdy pies podróżuje do kraju, gdzie badanie to nie jest wymagane, ale już przy powrocie będzie. Dla przykładu – podróżując do Turcji z kotem, nie musimy wykonywać miareczkowania, jednak wracając po tygodniu do Polski, musimy pokazać wynik badania poziomu przeciwciał przeciwko wściekliźnie. Lista państw zwolnionych z obowiązku tego badania znajduje się w rozporządzeniu UE 577/2013 w załączniku nr II.

Jeżeli zwierzę miało wykonywane już badania z wynikiem pozytywnym, wynik ten jest wpisany w paszport oraz do WET Systems, a kolejne szczepienia wykonywane są regularnie, badanie nie musi być powtarzane każdorazowo przy przekraczaniu granicy państwa.

Weterynaryjna kontrola graniczna

Dotyczy zwierząt przewożonych bez obecności właściciela (z przewoźnikiem), grupy zwierząt powyżej 5 osobników oraz przewozu zwierząt w celach sprzedaży. Warunek ten dotyczy przede wszystkim przywozu do państw Unii Europejskiej zwierząt z krajów trzecich. Kontrola ta odbywa się w wyznaczonych specjalnych punktach kontroli granicznej (BCP).

Inne

Warto także wspomnieć o indywidualnym podejściu niektórych krajów. Szczegóły dotyczące pozostałych wymogów w poszczególnych państwach członkowskich można znaleźć na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynaryjnego. Dla przykładu są państwa, które zabraniają przywozu psów uznanych za rasy agresywne (całkowicie lub zezwalają tylko za zgodą i po uzyskaniu odpowiednich zaświadczeń). Od 2018 roku Norwegia zakazuje przemieszania się do kraju psów bez właściciela, psów pochodzących ze schronisk czy z domów tymczasowych.

Kara za brak paszportu dla psa lub kota

Za brak odpowiednich dokumentów, czyli za brak paszportu, grozi kara. Warto tu wspomnieć, że mowa nie tylko o braku dokumentu. Sankcje dotyczą również sytuacji, gdy brakuje aktualnego szczepienia, wymaganego odrobaczenia/zaświadczenia lub gdy paszport ma jakieś nieprawidłowości.

Sprawdź: Jak często odrobaczać psa?

Nierzadko zdarza się, że zwierzak nie ma za sobą wymaganych procedur związanych z wjazdem do danego kraju. Ważne jest także, by mikroczip był czytelny – czasami się przesuwa czy wypada (bardzo rzadko, ale jest możliwe) i nie można odczytać jego numeru. Dlatego przed przekroczeniem granicy dla uniknięcia nawet drobnego błędu warto udać się do lekarza, by ten sprawdził mikroczip, paszport, sprawdził, czy szczepienie jest aktualne (i czy nadal będzie przy powrocie do Polski) oraz podał tabletkę odrobaczającą i preparat przeciwkleszczowy (nawet gdy nie jest to wyraźnie wymagane w kraju, do którego jedziemy). Takie czynności profilaktyczne warto wykonać chociażby, aby pies czy kot nie złapał choroby odkleszczowej czy pasożytniczej, która w Polsce normalnie nie wstępuje. Ważne jest, by lekarz weterynarii prawidłowo wpisał wszystkie wykonane czynności, czyli odpowiednio uzupełnił dokument. Wymogi danego kraju powinny być sprawdzone i dopilnowane przez właściciela zwierzęcia. Lekarz weterynarii służy dostępną mu wiedzą i pomocą.

Kontrola wymagań weterynaryjnych przy przemieszczaniu zwierząt domowych w celach niehandlowych oraz zasady identyfikacji należą do Inspekcji Weterynaryjnej oraz organów celnych.

W rozporządzaniu dotyczącym przemieszczania się zwierząt mowa jest o następujących sankcjach:

– straż graniczna może zawrócić zwierzę do kraju, z którego przybywa;

– straż graniczna może pozostawić zwierzę na granicy na czas kwarantanny (izolacji) do momentu spełnienia wszystkich wymogów (zazwyczaj trwa ona 14 dni, a koszty pozostawienia psa w kenelu ponosi opiekun/osoba odpowiedzialna za przewóz (ok. 50-70 euro za dobę);

– straż graniczna może zdecydować o uśpieniu zwierzęcia bez rekompensaty finansowej (jest to sytuacja skrajna, gdy niemożliwe są kwarantanna ani odesłanie zwierzęcia, jednak wspomniana w rozporządzeniu).

Żadna z tych sytuacji nie jest komfortowa ani dla zwierzęcia, ani dla właściciela, dlatego jeszcze raz podkreślamy, że zawsze przed wyjazdem do innego państwa należy się upewnić, że mamy komplet dokumentów niezbędnych do przekroczenia granicy, gdy wyjeżdżamy i gdy wjeżdżamy z powrotem do kraju.

Dlaczego posiadanie aktualnego paszportu i spełnianie wszelkich wymagań są tak ważne i za uchybieni grożą kary?

Przede wszystkim chodzi tu o zdrowie zwierząt. O to, by zminimalizować transmisję chorób zakaźnych oraz pasożytów między państwami. Pamiętajmy, że większość krajów UE to państwa wolne od wścieklizny. Takie działania mają na celu ochronę zwierząt i ograniczenie rozprzestrzeniania się przede wszystkim wścieklizny, która grozi śmiercią nie tylko psom i kotom, ale także i ludziom. Dodatkowo chodzi o ograniczenie rozprzestrzeniania się innych chorób, w tym infekcji pasożytniczych i chorób odkleszczowych. Ma to także na celu uniemożliwianie nielegalnego handlu zwierzętami obywającego się bez jakiekolwiek kontroli.

Co z innymi gatunkami zwierząt?

Myszy, chomiki, szczury, szynszyle nie wymagają posiadania paszportu przy ich przewożeniu przez granice państwa. Zawsze jednak warto się upewnić, czy kraj, do którego się wybieramy, nie ma osobnych przepisów i wymagań prawnych dotyczących tej grupy zwierząt. Zwierzęta akwakultury wymagają odpowiednich świadectw zdrowia wydanych przed urzędowego lekarza weterynarii.

Sytuacje wyjątkowe

Zdarzają się sytuacje wyjątkowe, w których przepisy dotyczące przemieszania się zwierząt towarzyszących zostają uchylone. Tak też stało się z początkiem marca na skutek zaistnienia kryzysu militarnego na Ukrainie.

Do 23 lutego 2022 roku, by z Ukrainy zwierzęta towarzyszące mogły przejść granicę terytorium Polski (i Unii Europejskiej) w celach niehandlowych, musiały zostać spełnione wymagania takie, jak: paszport, oznakowanie, aktualne szczepienie przeciwko wściekliźnie, prawidłowy wynik miareczkowania surowicy krwi oraz świadectwo zdrowia. Główny Lekarz Weterynarii przygotował tymczasową procedurę dotyczącą przemieszczania się zwierząt towarzyszących z terytorium Ukrainy do UE w trakcie trwania konfliktu militarnego. Na jej podstawie zniesiono wszelkie wymagania wobec psów, kotów i fretek, które nie mają wymaganych dokumentów.

Obecnie na granicy polsko-ukraińskiej w określonych miejscach znajdują się punkty recepcyjne, gdzie lekarze weterynarii i pracownicy Inspekcji Weterynaryjnej na bieżąco znakują (czipują), badają klinicznie oraz szczepią przeciwko wściekliźnie przyjeżdzające zwierzęta należące do uchodźców. Jednocześnie zwierzęta dostają zezwolenie na pobyt w Polsce. Jeżeli zwierzę z jakichś powodów nie kwalifikuje się do zaszczepienia i zaczipowania, np. jest chore, jego właściciel musi w najbliższym czasie zgłosić się do Okręgowego Inspektoratu Weterynaryjnego w celu wykonania niezbędnych procedur. Szczepienie i czipowanie zwierząt jest darmowe, pokrywane ze środków budżetu państwa. Koszty wystawienia paszportu i badania przeciwciał, jeśli jest konieczne w celu dalszego przemieszczania zwierząt, pokrywa opiekun zwierzęcia (informacja aktualna na dzień 10 marca 2022 roku).

Regulacje prawne dotyczące przemieszczania się zwierząt domowych między państwami:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 576/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie przemieszczania o charakterze niehandlowym zwierząt domowych oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 998/2003;

Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) Nr 577/2013 z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie wzorów dokumentów identyfikacyjnych dla przemieszczania o charakterze niehandlowym psów, kotów i fretek, ustanowienia wykazów terytoriów i państw trzecich oraz formatu, szaty graficznej i wymogów językowych dotyczących oświadczeń potwierdzających spełnienie określonych warunków przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 576/2013;

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2015 r. w sprawie wysokości opłaty związanej z wydaniem paszportu dla przemieszczanych w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym;

Uchwała nr 47/2015/VI z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie prowadzenia przez okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne rejestru lekarzy weterynarii uprawnionych do wydawania paszportów oraz pobierania próbek w celu określenia miana przeciwciał;

Uchwała nr 61/2015/VI Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie podziału kwoty, stanowiącej część opłaty za wydanie dla przemieszczanych w celach niehandlowych zwierząt domowych towarzyszących podróżnym pomiędzy Krajową Izbą Lekarsko-Weterynaryjną a okręgowymi izbami lekarsko-weterynaryjnymi oraz sposobu i częstotliwości przekazywania przez lekarzy weterynarii okręgowym izbom lekarsko-weterynaryjnym kwoty stanowiącej różnicę między wysokością opłaty a wynagrodzeniem przysługującym im za wydanie paszportu;

Uchwała Nr 55/2015/VI Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej z dnia 29 września 2015 r. w sprawie prowadzenia rejestru wydanych paszportów dla zwierząt towarzyszących przemieszczanych w celach niehandlowych zmieniona uchwałą Nr 77/2016/VI Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie zmiany uchwał Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej z dnia 29 września 2015 r. Nr 55/2015/VI w sprawie prowadzenia rejestru wydanych paszportów dla zwierząt towarzyszących przemieszczanych w celach niehandlowych oraz Nr 56/2015/VI w sprawie zmiany uchwały nr 48/2015/VI KRL-W z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie wprowadzenia Dobrej Praktyki Wystawiania Paszportów Dla Zwierząt Towarzyszących.

Lekarz weterynarii, Małgorzata Glema