Czipowanie psa – na czym polega i co daje?

Czipowanie jest podstawowym sposobem na oznakowanie Twojego pupila. Czip, czyli podskórny implant, nadaje psu indywidualny numer, który zostanie przypisany do Twojego nazwiska. Nie martw się, taki czip nie będzie Twojemu psu przeszkadzał, nie będzie go drażnił, nie wywoła także żadnej reakcji alergicznej.

Zresztą zobacz sam! Hagrid, ciągle młody berneński pies pasterski, podczas zakładania czipa ani na chwilę nie przestał się cieszyć i merdać ogonem.

 

Czym jest czipowanie psa i na czym polega

Czipowanie jest podstawowym sposobem znakowania psów. W niektórych krajach jest wymagane. Gdy pies się zgubi czy ucieknie, straż miejska lub weterynarz za pomocą specjalnego skanera odczyta numer i jeśli jest on poprawnie zarejestrowany w bazie danych – bez problemu odnajdzie opiekuna. Czipowanie jest również konieczne, kiedy chcemy wyrobić psu paszport i podróżować z nim po świecie. Z czym jeszcze wiąże się czipowanie? Odpowiadamy na nurtujące Was pytania!

Czym jest czipowanie psa?

Czipowanie polega na wszczepieniu pod skórę psa małego implantu o wielkości ziarenka ryżu. Czip ma indywidualny 15-cyfrowy numer, który po rejestracji w bazie danych zostanie przypisany do nazwiska opiekuna. Jeśli zwierzę pochodzi ze schroniska lub z hodowli – całkiem możliwe, że ma już wszczepiony czip. Dlatego przed przeprowadzeniem zabiegu w gabinecie weterynaryjnym lekarz upewnia się, że pies nie jest jeszcze zaczipowany.

Jak wygląda zabieg czipowania?

Z pewnością Cię ucieszy, że czipowanie jest bezbolesne. Lekarz weterynarii umieszcza czip albo po lewej stronie szyi psa, albo między łopatkami. Jeśli jest to konieczne – lekarz może wygolić nieco sierści w miejscu wszczepiania. Mikroczip wprowadza się pod skórę grubą igłą. Cała procedura jest błyskawiczna i przypomina wykonanie zastrzyku lub wszczepienie implantu hormonalnego. Po zabiegu lekarz sprawdza, czy czip działa. Numer identyfikacyjny wprowadzany jest do rejestru, książeczki zdrowia oraz paszportu (jeśli pies go ma).

Czy czipowanie jest bezbolesne?

Generalnie dla większości zwierząt nie stanowi ono problemu, można je porównać do szczepienia. Jednak są zwierzęta bardziej wrażliwe na ból, wtedy warto przeprowadzić czipowanie przy okazji znieczulenia i jakiegoś zabiegu. Nierzadko opiekunowie decydują się na to przy okazji kastracji czy sterylizacji. Czip jest biokompatybilny – pies nie odczuwa żadnego dyskomfortu związanego z jego obecnością. Nie występują również z tego powodu reakcje alergiczne ani powikłania.

Obowiązek czipowania psa w Polsce

W momencie, gdy powstaje ten artykuł (luty 2024) – nie ma obowiązku czipowania zwierząt w Polsce. Istnieją jedynie programy, które to propagują. Przykładem jest akcja społeczna na rzecz wprowadzenia obowiązku czipowania zwierząt PiESEL. Dlaczego to ważne? Jest to podyktowane wieloma przesłankami, które wpływają głównie na bezpieczeństwo zwierząt. Akcja PiESEL wymienia następujące korzyści czipowania:

1. Skuteczny mechanizm zapobiegania bezdomności zwierząt.
2. Zdjęcie z gmin ciężaru finansowego wynikającego z obowiązkowych programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi.
3. Zwiększenie ochrony w przypadku porzucenia zwierzęcia przez opiekuna.
4. Zwiększenie skuteczności wykrywania sprawców przestępstw znęcania się nad zwierzętami.
5. Zwiększenie skuteczności zwalczania nielegalnego rozmnażania i sprzedawania zwierząt (walka z tzw. pseudohodowlami).
6. Zwiększenie skuteczności nadzoru inspekcji weterynaryjnej nad szczepieniami przeciw chorobom zakaźnym.
7. Likwidacja problemu niewystarczającej liczby miejsc w schroniskach.
8. Gwarancja szybkiej weryfikacji w przypadku zaginięcia zwierzęcia.

Kiedy trzeba czipować psa?

Kiedy pies bezwzględnie musi być zaczipowany? Zgodnie z obecnym stanem prawnym istnieją dwie takie sytuacje:

1. Gdy chcemy podróżować z nim poza granice naszego kraju. Polska jest jednym z 6 europejskich krajów, które nie wymagają czipowania czworonogów.
2. W przypadku psów rasowych do wydania rodowodu niezbędne jest nadanie numeru identyfikacyjnego – kiedyś stosowano tatuaże, obecnie właśnie czipy. Dlatego w przypadku psów z hodowli szczenięta czipowane są w pierwszych tygodniach życia, przed wydaniem nowym opiekunom.

Kto jest zobowiązany do czipowania psa?

Obecnie w Polsce czipowanie psów jest dobrowolne. Jeśli pies przyszedł na świat w hodowli – obowiązek nadania mu numeru identyfikacyjnego spoczywa na hodowcy. Jeśli jesteśmy opiekunem psa – warto zdać sobie sprawę z ogromu korzyści wynikających z jego zaczipowania. Jako opiekunowie możemy się spotkać z sytuacjami, kiedy czip u psa będzie wymagany – np. na wystawach, zawodach, w podróżach zagranicznych. Mimo braku prawnego obowiązku zachęcamy do znakowania czworonogów! Pamiętajmy jednak, że sam czip to nie wszystko. Aby spełniał on swoją funkcję, musimy go zarejestrować (piszemy o tym dokładnie w dalszej części tekstu).

Ile jest ważny czip u psa?

Czip u psa jest trwały i zwykle nie traci swojej funkcjonalności z upływem czasu. Mikroczip to małe urządzenie elektroniczne o rozmiarze ziarna ryżu, które jest trwale wszczepiane pod skórę zwierzęcia. To oznacza, że mikroczip pozostaje aktywny i funkcjonalny przez całe życie psa.

Numer identyfikacyjny przypisany do czipa jest unikalny dla danego zwierzaka i nie się zmienia. Jest to stały sposób identyfikacji, który może być używany przez całe życie psa. Nawet jeśli czip nie jest wyjmowany, nie ulega on uszkodzeniu ani dezaktywacji. Istnieje niewiele sytuacji, w których może zostać usunięty – może tak się zdarzyć w wyniku nieszczęśliwego wypadku lub zabiegu chirurgicznego. Czip może zostać usunięty przez lekarza weterynarii przed przygotowaniem czworonoga do rezonansu magnetycznego.

Warto jednak pamiętać, że samo posiadanie czipa nie gwarantuje aktualnych informacji o opiekunie psa w bazie danych. Opiekun powinien regularnie aktualizować dane kontaktowe zarejestrowane w systemie identyfikacyjnym. Zatem czip jest trwałym środkiem identyfikacji, który może służyć psu przez całe życie. Jednak jego przydatność zależy również od zaangażowania opiekuna w zarejestrowanie czipa oraz aktualizowanie informacji w bazie danych.

Konsekwencje braku czipa u psa

Główna konsekwencja dla opiekuna jest taka, że w przypadku zagubienia psa i odnalezienia go np. przez straż miejską nie będzie możliwości namierzenia adresu zamieszkania opiekuna. W związku z tym droga czworonoga do domu może znacznie się wydłużyć i przysporzyć wiele stresu i nerwów zarówno zwierzęciu, jak i opiekunowi.

Psi paszport a czip u psa

Do wydania paszportu pies musi być oznakowany. Według aktualnego (stan na dzień 05.03.24) rozporządzenia musi to być czip, chyba że zwierzę ma tatuaż, który jest czytelny i został wykonany przed 3 lipca 2011 r. Pies, który ma czip, w każdej chwili może mieć wystawiony paszport. Jeśli go nie ma – w dniu wystawienia paszportu musi zostać zaczipowany.

Czytaj więcej: Paszport dla psa i kota – jak wyrobić i ile kosztuje?

Ile kosztuje czipowanie psa?

Koszt zaczipowania psa może się różnić w zależności od lokalizacji, a także od wybranego gabinetu weterynaryjnego, który przeprowadza tę procedurę. W Polsce koszt zaczipowania psa może wynosić od około 50-150 złotych. Ceny mogą się różnić w poszczególnych placówkach. W niektórych przypadkach cena może obejmować nie tylko sam mikroczip, ale także konsultację weterynaryjną.

Należy pamiętać, że zaczipowanie psa to jednorazowy koszt, a korzyści z tego wynikające, takie jak łatwiejsza identyfikacja w przypadku zaginięcia, przewyższają poniesione wydatki. Czasem można natrafić na programy darmowego czipowania organizowane przez lokalne samorządy czy stowarzyszenia zajmujące się ochroną zwierząt lub w ramach akcji edukacyjnych. Niektóre schroniska oferują taką usługę w ramach adopcji zwierząt.

Czy istnieją programy darmowego czipowania?

Wiele miast zdaje sobie sprawę z wagi problemu bezdomności zwierząt. Najskuteczniejszym mechanizmem zapobiegania porzucaniu ich przez opiekunów jest właśnie trwała identyfikacja psów. Mniej porzuconych zwierząt to mniejsze obciążenie finansowe dla gmin oraz mniej przeładowanych schronisk. Władze lokalne zdają sobie sprawę również z problemu ucieczek psów, co dzieje się często np. w okolicy nocy sylwestrowej, gdy hałas zaburza poczucie bezpieczeństwa czwornogów. Aby rozwiązać te kwestie, samorządy często decydują się na programy darmowego czipowania zwierząt – zwiększa to szansę na szybkie odnalezienie opiekunów oraz minimalizuje bezkarność w przypadku porzucenia zwierzaka np. w okresie wakacyjnym. Takie akcje prowadzą obecnie m.in. Poznań, Łódź, Wrocław. Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twoja miejscowość oferuje taką możliwość – poszukaj informacji na stronie urzędu miasta bądź gminy.

Rejestracja czipa – jakie zawiera informacje?

Każdy czip ma swój indywidualny numer. Najczęściej trzy pierwsze cyfry oznaczają producenta lub kraj pochodzenia. Pozostałe to kod identyfikacyjny. Jest on niepowtarzalny, a tym samym przydzielony tylko jednemu psu. Czuwa nad tym ICAR – Międzynarodowy Komitet ds. Rejestracji Zwierząt. Sam mikroczip zawiera wyłącznie numer. Dlatego, aby był w jakikolwiek sposób przydatny, psa należy zarejestrować!

Dlaczego należy rejestrować czip u psa?

Wówczas pod danym numerem czipa, który wszczepiony zostanie psu, będzie można odnaleźć nie tylko dane czworonoga, ale przede wszystkim dane opiekuna. Tym samym takie oznakowanie jest niezwykle ważne w sytuacji, gdy nasz ulubieniec się zgubi lub padnie ofiarą kradzieży i będzie trzeba zweryfikować, czyj to pies. Po tym, jak zwierzak trafi do schroniska lub zostanie odebrany przez policję, zajmująca się nim osoba będzie mogła sprawdzić dane opiekuna właśnie dzięki czipowi.

Jak zarejestrować czip i jakie dane podać?

Przydzielony psu numer odpowiada danym zapisanym w bazie. Aby się w niej znalazły – samodzielnie musimy psa zarejestrować. Na czym to polega? Istnieje wiele baz. W Polsce najpopularniejszą jest Międzynarodowa Baza Danych SAFE-ANIMAL. Lekarze weterynarii i schroniska mają możliwość bezpłatnie zarejestrować zwierzę w tej bazie. Do numeru identyfikacyjnego przy rejestracji przypisywane są następujące dane:

• informacje o zwierzęciu: gatunek, rasa, płeć, data urodzenia, umaszczenie,
• imię i nazwisko opiekuna, numer telefonu, adres e-mail,
• drugie dane kontaktowe (adres, numer telefonu) – w razie, gdyby kontakt z opiekunem był utrudniony.

Opiekun zaczipowanego psa ma możliwość dokonywać zmian w bazie bezpłatnie przy okazji wizyt weterynaryjnych. Dodatkowo opiekun może sam zarządzać danymi, gdy założy prywatne konto. Możliwe są trzy formy subskrypcji: roczna kosztuje 59 zł, 3-letnia – 149 zł, dożywotnia – 399 zł.

Jakie korzyści płyną z wykupienia abonamentu? Opiekun przez cały czas może wprowadzać zmiany, aktualizować dane kontaktowe oraz informacje o zwierzęciu. W przypadku zaginięcia psa opiekun może zgłosić alert i wtedy pies automatycznie trafia do bazy zwierząt zaginionych.

Prócz bazy SAFE-ANIMAL istnieje szereg innych, np. baza CBDZOE, czyli Centralna Baza Danych Zwierząt Oznakowanych Elektronicznie, zintegrowana ze światowym spisem zwierząt – WORLDPETNET. Koszt wpisu do bazy jest jednorazowy i wynosi 47 zł. Baza Identyfikacja.pl również jest połączona z bazą WORLDPETNET. Tu też mamy opcję jednorazowej opłaty w wysokości 49 zł.

Podczas rejestracji podajemy swoje imię i nazwisko, adres oraz numer telefonu, które może poznać każdy, kto odczyta numer implantu i skontaktuje się z bazą. Ważne więc, by te dane aktualizować! Ponadto, ponieważ numer transpondera jest indywidualnie przydzielony do danego psa, to np. podczas zakupu szczeniaka na jego podstawie możemy się dowiedzieć, czy faktycznie wydawany nam maluch to ten, którego dane widnieją w dokumentach.

Czytaj więcej: Jak zarejestrować psa w bazie danych?

Jak odczytać dane z czipa

Czip odczytuje się za pomocą specjalnego skanera, który musi zostać przyłożony blisko do ciała zwierzaka. Urządzeniem tym dysponują kliniki weterynaryjne, schroniska oraz punkty graniczne. Czasami odczyt numeru implantu utrudnia brudna czy mokra sierść pieska lub też przemieszczenie się mikroczipa w jego ciele. Jednak nawet wówczas można wykonać RTG, które wskaże nam miejsce, gdzie znajduje się implant, by móc dokonać skutecznego odczytu. Tym samym wszczepiony czip w pakiecie z rejestracją psa jest bez wątpienia najlepszym zabezpieczeniem naszego przyjaciela przed bezpowrotnym zaginięciem.

Rozwiązania alternatywne dla czipowania psa

Alternatywne metody identyfikacji zwierząt mogą być stosowane jako zamiennik czipowania. Oto kilka innych rozwiązań:

Tatuaż:

• jedna z tradycyjnych form identyfikacji zwierząt,
• może być umieszczony na wewnętrznej stronie ucha, w pachwinach lub na innej części ciała zwierzęcia,
• może z biegiem czasu blaknąć, co sprawia, że jego odczytanie będzie utrudnione,
• proces tatuowania jest bardziej stresujący dla zwierzęcia.

Obroża z identyfikatorem

• zawieszkę z identyfikatorem zawierającym dane kontaktowe opiekuna można umieścić na obroży,
• jest to prosta metoda identyfikacji,
• obroża może być zgubiona, zniszczona lub łatwo usunięta przez obcą osobę.

Na podobnej zasadzie jak obroża z identyfikatorem działa obroża z zawieszką z kodem QR, który zawiera dane opiekuna. Największą wadą tych rozwiązań jest to, że obrożę można zgubić lub odpiąć i wtedy pies pozostaje anonimowy.

Warto podkreślić, że czipowanie pozostaje jednym z najbardziej skutecznych i trwałych środków identyfikacji zwierząt. Inne metody mogą być stosowane jako dodatkowe zabezpieczenia lub w przypadkach, gdy z różnych powodów czipowanie nie jest możliwe. Ważne jest, aby wybrać taką metodę identyfikacji, która jest zgodna z lokalnymi przepisami i zapewni zwierzęciu bezpieczeństwo.

Co dzieje się z czipem po śmierci psa?

Po śmierci psa czip pozostaje nienaruszony w ciele – nadal jest aktywny, nie wpływa na proces rozkładu ciała. Czip nie jest biodegradowalny, jednak nie ma konieczności usuwania go, ponieważ nie stanowi żadnego zagrożenia dla środowiska, nie wpływa na procesy związane z pochówkiem czy kremacją.

Aktywny czip bywa pomocny w momencie, gdy pies zginie w wypadku drogowym lub jego ciało zostanie odnalezione przez przypadkową osobę. Wówczas odpowiednie służby mogą zidentyfikować opiekuna.

Jeśli zwierzę umrze, warto powiadomić odpowiednią bazę danych o zmianie statusu, aby uniknąć zbędnych prób kontaktu z opiekunem w przyszłości. Warto jednak zaznaczyć, że nie wszystkie systemy utrzymują te informacje przez czas nieograniczony.