Spis treści:
Suplementy diety, naturalne oleje, witaminy czy inne dodatki żywieniowe od kilku lat są bardzo popularne. Rynek zoologiczny oferuje coraz to więcej produktów, które mają na celu usprawnić i polepszyć codzienne funkcjonowanie psa. Jednymi z najbardziej znanych suplementów dla psów są produkty wpływające na układ ruchu, a konkretnie wspierające funkcjonowanie stawów i kręgosłupa. Wynika to przede wszystkim z wysokiej podatności psów na choroby stawów, w tym problemy zwyrodnieniowe (osteoarthritis). Z anatomicznego punktu widzenia stawy psa narażone są na wiele przeciążeń każdego dnia. Co za tym idzie, sporo ras, szczególnie psów dużych i olbrzymich, ma skłonność zarówno do dysplazji, jak i do zapaleń oraz zwyrodnień stawów. Część zwierząt, nawet małych ras, z wiekiem zaczyna mieć problemy z podnoszeniem się, skakaniem bądź poruszaniem się. Czy dodatki do karmy faktycznie mogą w jakiś sposób im pomóc? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.
Na wstępie trochę teorii i przypomnienie, jak zbudowany jest staw. Staw to ruchome połączenie kości w układzie szkieletowym. Najprostszy staw budują dwie nasady kości z powierzchnią stawową pokrytą mocną i twardą chrząstką szklistą. Torebka stawowa ogranicza cały staw i amortyzuje go, a w jamie stawowej znajduje się lepka maź, której celem jest nadanie poślizgu i zmniejszenie tarcia w trakcie pracy stawu.
Jakie są najważniejsze składniki zawarte w suplementach na stawy?
Podstawowym i wydaje się, że niezbędnym, składnikiem suplementów na stawy są tak zwane chondroprotektyki, czyli substancje chroniące chrząstkę stawową. Należą do nich siarczan chondroityny oraz glukozamina. Ich połączenie uznaje się za najskuteczniejsze. Włączenie ich do diety psa wpływa pozytywnie na zwiększenie liczby komórek budujących chrząstkę oraz zwiększenie ilość mazi stawowej. Glukozamina uczestniczy w syntezie glikozaminoglikanów (cukrów), spośród których kluczowe znaczenie ma właśnie siarczan chondroityny, stanowiący jeden z najważniejszych składników mazi stawowej. Te dwie substancje od dawna są stosowane w suplementach zarówno dla szczeniąt ras szybko rosnących, jak i dla psów sportowych, ale przede wszystkim dla starszych psów wykazujących objawy chorób zwyrodnieniowych. Zwierzęta, którym regularnie podaje się glukozaminę i chondroitynę, wykazują większy zakres ruchomości chorych kończyn oraz lepszą sprężystość i elastyczność w stawach.
Kolejny ważny składnik, szczególnie jeśli chcemy wspomóc psy starsze, to kwasy omega-3. Te niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe odpowiadają za ograniczenie stanu zapalnego w stawach. Jak wiemy, u psich seniorów cierpiących na osteoarthritis (OA) mniejsza ilość mazi oraz pojawiające się tarcie doprowadzają do stanu zapalnego, a zatem do bólu. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowej omega-3 odgrywają rolę przede wszystkim w hamowaniu i ograniczaniu zapalenia obecnego w stawach. Jest to najlepszy naturalny suplement diety o działaniu przeciwzapalnym. Najogólniej mówiąc, kwasy omega-3 wnikają w miejsce kwasów omega-6 (w obrębie błony komórkowej), dzięki czemu ograniczają powstawanie prozapalnych cytokin. Łagodzenie zapalenia pozwala zmniejszyć odczuwalny ból, a co za tym idzie zwiększyć ruchomość stawów. Jednocześnie kwasy omega-3 biorą udział w pochłanianiu wysięków, które powstają wskutek toczącego się zapalenia.
Nauka podaje wiele przykładów, w tym również badań klinicznych, w trakcie których udowodniono pozytywny wypływ działania kwasów omega-3 na stawy. Potwierdzono, że ich suplementacja pozwalała na szybszą rekonwalescencję po zabiegach, a także na ograniczenie kulawizny czy zwiększenie zakresu ruchomości kończyn. Porównywano między innymi grupy psów chorujących na zwyrodnienie stawu kolanowego. Karmione one były karmami o różnej zawartości kwasów omega-3 i omega 6. Grupa psów karmiona większą dawką omega-3 wykazywała mniej zmian na zdjęciach RTG w porównaniu z resztą przebadanych psów. Ponadto powstało badanie, w którym właściciele zwierząt podczas stosowania suplementów omega-3 w leczeniu problemów dermatologicznych zauważyli znaczą poprawę w podnoszeniu się i poruszaniu u swoich . Wskazuje to i potwierdza, że suplementacja kwasów omega u psów z problemami ortopedycznymi może przynieść korzyści. Podawanie kwasów omega w dłuższej suplementacji uznaje się za bardzo dobre w przypadku psów starszych, u których objawy zwyrodnienia stawów jeszcze nie występują, jak i u psów ze zdiagnozowanymi już zwyrodnieniami. Jest to też idealny suplement dla psów po operacjach ortopedycznych, w trakcie leczenia czy rekonwalescencji. Suplementacja omega-3 pozwala na zmniejszenie i ograniczenie dawek leków przeciwzapalnych.
Kolejnym składnikiem dość często pojawiającym się w suplementach na stawy są związki organiczne siarki, tzw. MSM. Wraz z chondroityną i glukozaminą MSM wspomaga regeneracje chrząstek stawowych, dzięki czemu ulepszona jest praca stawów. Uczestniczy także w syntezie kolagenu. Przy dłuższym stosowaniu wykazuje ponadto działanie przeciwzapalne. MSM wykazuje też działania przeciwutleniające.
W suplementach na stawy można znaleźć również inne związki przeciwutleniające, czyli chroniące chrząstkę stawową przed wolnymi rodnikami. Najczęściej jest to witamina E lub witamina C. To właśnie głównie witamina C, czyli kwas askorbinowy, chroni kolagen przed uszkodzeniami oraz stymuluje jego syntezę.
Kolejny ceniony składnik suplementów to kwas hialuronowy. Jest to główny składnik mazi stawowej. Jego dodatek zwiększa jej ilość oraz lepkość, co pozwala zniwelować tarcie w stawie. Szczególnie polecany w przypadku zwierząt starszych.
Coraz częściej do suplementów dodaje się także kolagen, czyli białko. Jest to podstawowy budulec tkanki łącznej. W organizmie rozróżniamy wiele typów kolagenu. Dla stawów najważniejszy jest kolagen typu II, który to właśnie stanowi budulec chrząstki stawowej. Dodatek hydrolizowanego kolagenu w diecie dostarcza niezbędnych aminokwasów do jego syntezy. Pomaga to utrzymać prawidłową kondycję kości oraz chrząstek stawowych.
Ponadto w suplementach na stawy możemy spotkać się z dodatkiem nowozelandzkiego omułka zielonowargowego – będącego źródłem glikozaminoglikanów i mającego działanie przeciwzapalne, czarciego pazura – usprawniającego pracę stawów, Boswellii serraty, czyli żywicy o właściwościach przeciwzapalnych. Inne dodatki o właściwościach przeciwzwyrodnieniowym to niezmydlające się frakcje awokado i soi.
Czym się kierować przy wyborze suplementu?
Przede wszystkim należy zapoznać się ze składem wybranego produktu. Powinien zawierać chondroprotektyki. Jeśli preparat jest przeznaczony dla psów starszych, dobrze, aby zawierał dodatkowo kwasy omega-3 czy też kwas hialuronowy. Należy także sprawdzić, czy suplement nie ma niepotrzebnych „zapychaczy”. Dodatkowo warto zerknąć na dawkowanie. Inna ilość suplementu przypadnie dla małego yorka, a inna dla owczarka niemieckiego. Suplement musi mieć rozpisane dawkowanie i pod żadnym pozorem nie powinno się go podawać na oko. Przedawkowanie preparatów zależy przede wszystkim od składników w nich zawartych. Objawia się głównie niestrawnością, bólami brzucha, wymiotami oraz biegunką. Glukozamina, najczęstszy składnik suplementów na stawy, zbudowana jest z glukozy i glutaminy, jej przedawkowanie może wiązać się z zaburzeniem gospodarki węglowodanowej organizmu.
W wyborze suplementu na stawy ważna jest też jego forma. Na rynku zoologicznym dostępne są tabletki, syropy, a także smakowite przekąski. Wybór postaci suplementu należy dostosować indywidualnie do psa, jednak coraz większym zainteresowaniem wśród klientów cieszą się te w formie przekąsek, gdyż nie ma problemów z ich podawaniem. Znajdziemy także suplementy wieloskładnikowe oraz takie, których skład jest dość prosty. Podobnie jest z ilością aktywnych składników przypadających na masę ciała psa. Ważne jest również, z jakich surowców produkowane są suplementy. Te właśnie cechy mogą znacząco wpływać na dawkowanie, a także na cenę produktów. Wybierając suplement, należy przede wszystkim kierować się potrzebami swojego pupila.
