Spis treści:
- 1. Czym jest biegunka u kota?
- 2. Czy rozwolnienie u kota jest groźne?
- 3. Rodzaje biegunki u kota
- 4. Przyczyny i podział biegunek u kota – co powoduje biegunkę
- 5. Przyczyny biegunek pochodzenia jelitowego
- 6. Przyczyny biegunek pochodzenia pozajelitowego
- 7. Jak długo może trwać biegunka u kota?
- 8. Jak rozpoznać odwodnienie u kota?
- 9. Biegunka u kota – objaw szczególnie niebezpieczny u kociąt
- 10. Diagnostyka biegunki
- 11. Jak leczyć biegunkę u kota?
- 12. Leczenie biegunki ostrej u kota
- 13. Leczenie biegunki przewlekłej u kota
- 14. Domowe sposoby na rozwolnienie u kota
- 15. Dieta kota podczas biegunki
- 16. Kiedy koniecznie udać się do weterynarza?
- 17. Podsumowanie
Kocia biegunka to powszechny problem, który może być nie tylko uciążliwy, ale przede wszystkim nieść za sobą negatywne skutki zdrowotne. W tym artykule przyjrzymy się głównym przyczynom tego schorzenia oraz podpowiemy co podać kotu, kiedy zmaga się z biegunką.
Czym jest biegunka u kota?
Biegunka to określenie nieprawidłowego, półpłynnego lub płynnego kału. Jest to podstawowy i najczęstszy objaw choroby przewodu pokarmowego. To zwiększenie zarówno objętości kału, jak i częstotliwości defekacji, czyli oddawania stolca. Kot częściej chodzi do kuwety, może się też zdarzyć, że załatwia swoje potrzeby poza nią. Nierzadko przy tym wokalizuje, napina się i denerwuje. Biegunce mogą towarzyszyć także inne objawy chorobowe, ale nie muszą. Wszystko zależy od tego, z jakim typem biegunki mamy do czynienia.
Czy rozwolnienie u kota jest groźne?
Zacznijmy od tego, że jeśli kot ma rozwolnienie, czyli biegunkę, należy się jemu i całej sytuacji dokładnie przyjrzeć, bo może dojść do bezpośredniego zagrożenia życia. Intensywna biegunka w szybkim tempie może doprowadzić do odwodnienia organizmu. U jednego kota, szczególnie młodego o małej masie, który przy tym nie chce pić ani jeść, odwodnienie pojawi się po kilku godzinach ostrej biegunki. U drugiego, dajmy na to, większego, któremu nic poza tym nie dolega, w ogóle nie pojawią się oznaki odwodnienia. Wszystko zależy od ogólnego samopoczucia, innych objawów, wieku i kondycji kota oraz chorób współistniejących. W zależności od przyczyn biegunki mogą pojawić się inne objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak wymioty, wzdęcia, brak apetytu, ból brzucha, a także apatia i letarg. Narastające odwodnienie zwierzęcia może być przyczyną wstrząsu hipowolemicznego, a nawet śmierci.
Rodzaje biegunki u kota
Podstawowy podział biegunki zależny jest od czasu jej trwania.
Wyróżniamy:
- biegunkę ostrą,
- biegunkę przewlekłą.
Ostra biegunka trwa krótko – do 2 tygodni. O biegunce przewlekłej mówimy wtedy, gdy trwa powyżej 2-3 tygodni. Biegunce ostrej zazwyczaj towarzyszą inne objawy chorobowe oraz ogólne pogorszenie samopoczucia i kondycji kota. Biegunce przewlekłej mogą nie towarzyszyć żadne inne objawy, ale nie jest to regułą.
Inny, ważny szczególnie dla lekarza podział biegunek opiera się na ich podchodzeniu.
Wyróżniamy:
- biegunkę z jelita cienkiego,
- biegunkę z jelita grubego,
- biegunkę o charakterze mieszanym.
Wygląd kału i częstość wypróżnień są zależne od tego, z jakiego odcinka jelit dana biegunka się wywodzi. Biegunka z jelita cienkiego charakteryzuje się normalną lub nieco zwiększoną liczbą wypróżnień, brakiem parcia na kał czy bolesności. W stolcu nie znajdziemy śluzu ani krwi, a sam kał ma zwiększoną objętość i często mocno płynną konsystencję. Przy biegunce z jelita cienkiego apetyt jest mniejszy, aktywność osłabiona, często towarzyszą jej wymioty i spadek masy ciała.
Przy biegunce z jelita grubego sytuacja jest nieco odmienna. Często kał zawiera śluz czy świeżą krew, objętość stolca jest prawidłowa, a konsystencja nie jest tak mocno wodnista jak przy biegunce pochodzącej z jelita cienkiego. Częstotliwość defekacji jednak jest znacznie większa i może jej towarzyszyć parcie na kał, w tym bolesność i dyskomfort. Nie opisuje się tutaj wymiotów czy spadku masy ciała i aktywności, także apetyt nierzadko pozostaje w normie. Mogą pojawić się wzdęcia.
Przyczyny i podział biegunek u kota – co powoduje biegunkę
Przyczyn biegunki może być na prawdę wiele. Często, mimo podjętej diagnostyki, nie udaje nam się znaleźć konkretnej przyczyny. Taka sytuacja ma miejsce szczególnie przy biegunce ostrej. Jest to często po prostu nieswoiste zapalenie przewodu pokarmowego (żołądka i jelit), które mija samoistnie przy leczeniu objawowym.
Wśród przyczyn powstawania biegunek, zarówno ostrych, jak i przewlekłych, z jelita grubego, cienkiego czy biegunki mieszanej, wyróżnia się wiele zaburzeń. Są to zarówno choroby ogólnoustrojowe, jak i choroby toczące się w przewodzie pokarmowym.
Przyczyny biegunek pochodzenia jelitowego
Wśród przyczyn biegunek podochodzenia jelitowego wyróżniamy:
- Błędy dietetyczne/problemy żywieniowe:
- nietolerancję pokarmową (zatrucie pokarmowe) i nadwrażliwość pokarmową,
- alergie pokarmowe.
- Choroby zapalne – przewlekłe enteropatie:
- zapalenie eozynofilowe i neutrofilowe,
- zapalenie limfocytarne.
- Czynniki zakaźne
- grzyby:
- kryptokokozę,
- histoplazmozę;
- pasożyty:
- robaki obłe (nicienie),
- robaki płaskie (tasiemce);
- pierwotniaki:
- rzęsistek (Trichomonas foetus),
- Giardia spp.,
- kokcydia ę
- cryptosporidium;
- bakterie:
- Clostridium (perfringens, defficile),
- Salmonella spp.,
- Escherichia coli;
- wirusy:
- FIP (zakaźne zapalenie otrzewnej),
- FIV (wirus niedoboru immunologicznego kotów),
- FeLV (wirus białaczki kotów).
- grzyby:
- Zmiany rozrostowe/naciekające:
- chłoniaka żołądka/jelit,
- raka (gruczolakoraka) żołądka/jelit,
- guz komórek tucznych (mastocytoma) w przewodzie pokarmowym,
- histoplazmozę;
- Zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego:
- zespół jelita wrażliwego (IBS),
- niedrożność,
- ciała obce.
- Inne:
- zaburzenie mikroflory jelitowej (dysbiozę),
- zatrucia.
Przyczyny biegunek pochodzenia pozajelitowego
Wśród przyczyn biegunek pochodzenia pozajelitowego wyróżnia się:
- Choroby trzustki:
- ostre przewlekłe zapalenie,
- zewnątrzywydzielniczą niewydolność trzustki,
- nowotwory trzustki.
- Choroby wątroby
- niewydolność wątroby,
- zastój żółci/niedrożność przewodu żółciowego.
- Choroby nerek (ostre uszkodzenie nerek, chorobę przewlekłą nerek).
- Choroby tarczycy (nadczynność tarczycy).
Jak długo może trwać biegunka u kota?
Jak wcześniej wspomniałam, biegunka ostra trwać będzie do 14 dni, biegunka przewlekła może trwać tygodniami, a nawet miesiącami. Rzadko kiedy kot ma przy tym cechy odwodnienia, jego apetyt jest prawidłowy i nie ma innych niepokojących objawów. Taka sytuacja wymaga dokładnej diagnostyki i leczenia. Może doprowadzić do wielu innych powikłań i bezpośrednio wpłynąć na zdrowie kota.
Jak rozpoznać odwodnienie u kota?
Często to pytanie zadają opiekunowie. No bo skąd mają wiedzieć, kiedy jechać do lekarza weterynarii, czyli kiedy reagować. Sytuacja tutaj wygląda nieco inaczej niż u psów. Dlaczego? Dlatego, że jeśli kot nie je od kilku do kilkunastu godzin i ma biegunkę, to na pewno jest odwodniony. A jeśli wymiotuje lub ma gorączkę albo jest upał, to odwodnienie sięga już pewnie 5%, czyli jest bardzo duże. I na pewno trzeba zabrać kota do weterynarza, i to szybko. Te zwierzęta mają małą masę ciała, to tak jakby niemowlak miał biegunkę. Koty są mniej odporne na głodówkę niż np. psy. Niejedzenie i brak apetytu u kotów nakręcają jeszcze inny problem, a mianowicie ich wątroba od razu reaguje na brak składników pokarmowych i może dojść do jej stłuszczenia. Sytuacja więc w zasadzie jest jasna. Nie ma co oczekiwać na zaawansowane objawy, które na początku postępującego odwodnienia trudno opiekunowi dostrzec.
Co do zasady odwodnienie u kota objawia się suchymi, lepkimi błonami śluzowymi w jamie ustnej, suchym językiem. Skóra na karku po podniesieniu jest sztywna (brakuje jej napięcia i elastyczności), a gałki oczne są nieco cofnięte w oczodole. Takie objawy, widoczne już w domu, oznaczają wysoki procent odwodnienia, co u kota jest bezwzględnym wskazaniem do wyrównania bilansu wodnego organizmu oraz uzupełnienia elektrolitów, czyli do podania kroplówki dożylnej. Co więcej, przy zaawansowanym odwodnieniu konieczna jest minimum kilkudniowa płynoterapia.
Odwodniony kot jest apatyczny, dużo poleguje. Ale bywa też tak, że nadal ma siłę do walki i ucieczki, np. gdy nie lubi jazdy w transporterze, a my usilnie próbujemy go do niego wsadzić. W końcu kot robi wszystko, by nie pokazać, że mu źle, że jest chory.
Biegunka u kota – objaw szczególnie niebezpieczny u kociąt
Biegunka u małych kociąt jest szczególnie niebezpieczna ze względu na jeszcze mniejszą masę ciała oraz niewykształcony w pełni układ odpornościowy. Młody kot ze schorzeniem w obrębie przewodu pokarmowego, z objawami ostrej biegunki w błyskawicznym tempie może się odwodnić. Mowa tu dosłownie o godzinach. W przypadku kociaka z biegunką pierwsze, co powinno się zrobić, to testy w kierunku panleukopenii (FPV) – wirusowej choroby zakaźnej, która jest wysoce śmiertelna, szczególnie gdy nie wdroży się szybko odpowiedniego leczenia.
Czytaj więcej: Najczęstsze choroby u kotów – objawy, na co zwracać uwagę
Koty wówczas nie maja apetytu, są znacznie odwodnione, gorączkują, mają nieprawidłowości zarówno w morfologii, jak i w biochemii krwi. Wymagają intensywnej terapii, dokarmiania i najczęściej podania kociej surowicy. Co ważne, należy odizolować kociaka od reszty kotów oraz zachowywać wszelkie zasady aseptyki i antyseptyki. Choroba szerzy się bardzo szybko.
Biegunka u kociaka, która szybko może doprowadzić do odwodnienia, może także być wynikiem obecności innego wirusa, a mianowicie koronawirusa (FCoV). Rzadko kiedy jednak wywołuje on tak zaawansowane objawy jak w przypadku FPV. Dodam, że biegunka na tle koronawirusa to nie jest to samo co FIP, czyli zakaźne zapalenie otrzewnej kotów.
Biegunki u kociąt są szczególnie niebezpieczne przy inwazji pasożytów, przede wszystkim pierwotniaków. Tutaj najczęściej diagnozujemy rzęsistka kociego, giardiozę czy kryptosporydiozę. Zależnie od wyniku badania kału nalewy wdrożyć celowane leczenie przeciwpasożytnicze, a także leczenie wspomagające.