Spis treści:
Twój pupil atakuje nieznane mu osoby? Niestety jest to dość powszechny problem, z którym borykają się psi opiekunowie. Różne mogą być przyczyny takich zachowań. Behawioryści podczas swoich konsultacji oceniają podłoże emocjonalne problemu, nastrój i jego wahania u naszego pupila. W tym artykule wyjaśniamy, jak zdiagnozować takie zachowania o podłożu lękowym, z czego wynikają, jaka jest ich intencja oraz jak należy postępować, aby sukcesywnie eliminować je u czworonoga.
JAK ROZPOZNAĆ AGRESJĘ LĘKOWĄ U PSA W STOSUNKU DO OBCYCH?
Charakterystyczne dla wszystkich agresywnych zachowań u psa jest szczerzenie zębów, szczekanie, doskakiwanie. Jednak w przypadku agresji wynikającej ze strachu specyficzne jest to, że pies doskakuje (próbując odstraszyć nieznanego człowieka, oddalić go od siebie), ale za chwilę od niego odskakuje (wycofuje się od osoby wzbudzającej w nim lęk). Często wygląda to tak: 2 kroki do przodu i 3 kroki do tyłu.
Większość psiaków z problemem agresji lękowej dużo śmielej napada na osoby stojące do nich tyłem. Wówczas celem ataku zazwyczaj są kostki lub łydki „ofiary”. Jednak z reguły nie są to mocne ukąszenia – oczywiście zdarza się, że taki czworonóg zrobi komuś krzywdę, ale rozległe rozszarpania są dużo, dużo rzadsze niż w przypadkach innych rodzajów agresji.
Dość charakterystyczny jest także fakt, że psy z tą przypadłością reagują silniejszą agresją na mężczyzn niż na kobiety. Wynika to często z tego, że panowie mają niższe głosy, co zwierzę może odebrać jako… warczenie. Nierzadko również psiaki z problemem agresji lękowej bardziej atakują osoby o nietypowym wyglądzie, tj. ludzi o potężnej budowie ciała, poruszających się o lasce, kulach czy na wózku inwalidzkim, a także w dużych płaszczach czy kapeluszach.
Zdarza się, że niektórzy opiekunowie czworonogów mylą agresję lękową z agresją terytorialną, ponieważ ich pupil atakuje ludzi tylko na obszarze miejsca zamieszkania, a podczas spaceru jedynie unika kontaktu z obcymi. Wynika to z tego, że na „swoim” terenie pies czuje się pewniej niż podczas spacerów, a jego uwaga jest bardziej skupiona na „przeciwniku”. Dlatego należy dokładnie przeanalizować zachowania psiaka zarówno w domu, jak i poza nim.
JAKIE SĄ NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY TEGO TYPU ZACHOWAŃ?
Powody wystąpienia agresji lękowej mogą być różne, jednak trzy najczęstsze to:
– predyspozycje genetyczne – lękliwość może być dziedziczona genetycznie, tzn. że jeśli u matki, ojca lub we wcześniejszych pokoleniach występował taki problem, to zachodzi większe prawdopodobieństwo pojawienia się go u potomków (niektóre rasy są bardziej predysponowane do takich zachowań – głównie to psy stróżujące: owczarki kaukaskie, owczarki podhalańskie, moskiewskie stróżujące itp.);
– braki w okresie socjalizacji – jeśli nasz pies w okresie wczesnoszczęniecym nie miał przyjemnych skojarzeń z obcymi osobami, to może reagować wycofaniem wobec nich (czytaj także: socjalizacja szczeniaka – wszystko co musisz wiedzieć);
– nieprzyjemne skojarzenia z ludźmi – jeżeli zwierzak w przeszłości był skrzywdzony przez jakiegoś człowieka, bardzo możliwe, iż zapamiętał, że inne osoby mogą być źródłem zagrożenia, więc nauczył się je odstraszać.
JAKI JEST CEL AGRESJI LĘKOWEJ U PSA?
Zamiarem, który towarzyszy zachowaniom agresywnym o podłożu lękowym jest zatrzymanie lub oddalenie obiektu, który wywołuje strach, czyli w tym przypadku obcej osoby. Przykładowo, jeśli podczas spaceru napotkamy osobę w płaszczu i kapeluszu, nasz pupil zacznie na nią szczekać i warczeć, a ona sobie pójdzie, to psiak odczuwa ulgę oraz utrwala sobie swoje zachowanie – „jeśli będę agresywny, to ten straszny osobnik się do mnie nie zbliży!”. Pies zwyczajnie zapamiętuje, że jego postępowanie przynosi pożądany przez niego efekt.
JAK DZIAŁAĆ, JEŚLI TWÓJ PIES WYKAZUJE AGRESJĘ LEKOWĄ?
Oczywiście przy tym problemie nieoceniona jest pomoc dobrego behawiorysty, który ułoży prawidłowy plan działania i dopasuje ćwiczenia do naszego psiaka oraz będzie monitorował naszą pracę. Jednak warto także trenować na co dzień – zarówno na podwórku, jak i w miejscu zamieszkania. W jaki sposób? Opisujemy poniżej.
Skoro najważniejszym elementem wzmacniającym napastliwe zachowanie psa jest odczucie ulgi wynikające z uniknięcia zagrożenia, to podczas spacerów powinniśmy stworzyć takie warunki, by pies zachował się inaczej niż agresywnie. Dobrym pomysłem jest ćwiczenie tzw. przepuszczanki – kiedy widzisz, że pies zauważa jakiś niepokojący obiekt (w tym przypadku osobę, której się obawia), użyj sygnału neutralnego (np. cmoknięcia), odejdź na taką odległość, w której pupil czuje się bezpiecznie, pochwal go miłym, spokojnym tonem i pozwól przejść „strasznemu osobnikowi”, po czym wróć na Waszą trasę spacerową. Oczywiście w tej sytuacji należy wybrać odpowiedni dystans krytyczny, czyli odległość, która nie sprowokuje psiaka do agresji. Z większego dystansu zwierzę może np. spokojnie obserwować nieznajomego, a z mniejszego – np. mocno go oszczekać. Z powtórki na powtórkę sukcesywnie zmniejszaj tę odległość.
Warto także próbować techniki rozdzielania, czyli wykorzystując skupienie uwagi psiaka na Tobie, swoim ciałem oddzielać go od „strasznego osobnika”. Zejdź na bok, stań przodem do swojego pupila, a tyłem do przechodnia. Jeśli psina nie będzie próbowała go atakować, pochwal ją i nagródź.
