Kurkuma dla psa – czy pies może ją jeść, na co wpływa, jak ją podawać?

CO KRYJE W SOBIE KŁĄCZE OSTRYŻU DŁUGIEGO?

Powszechnie stosowane przyprawy zawierają szereg aktywnych farmakologicznie składników i można je wykorzystać w celach prewencyjnych w formie nutraceutyków. W świecie roślin jest wiele gatunków, które ze względu na smak i zapach były i są wykorzystywane do podnoszenia walorów smakowych potraw. Zawierają one także liczne związki biologicznie czynne, które wykazują wielokierunkową aktywność fizjologiczną i są stosowane jako surowce lecznicze. Przykładem takiej rośliny jest ostryż długi. Jego sproszkowane kłącze stanowi główny składnik jednej z najbardziej znanych przypraw na świecie – curry.

Ostryż długi (Curcuma longa L.), zwany również ostryżem indyjskim, szafranem indyjskim czy potocznie – kurkumą, należy do rodziny imbirowatych. Historia leczniczego wykorzystania kurkumy sięga 5000 lat wstecz. Stosowano ją do leczenia niestrawności, kolki, bólów zębów i klatki piersiowej. Zalecano ją również w przypadku dolegliwości związanych z wątrobą, żołądkiem, przy problemach z pęcherzykiem żółciowym, a także w przypadku leczenia ran i blizn. W ostatnim czasie kurkuma przeżywa swój boom. Przyjrzyjmy się jej zatem bliżej.

Kurkuma powszechnie stosowana jest jako przyprawa czy barwnik. Kłącze kurkumy ma również dużą wartość odżywczą. Dostarcza w 100 g ok. 390 kcal. Cechuje ją wysoka zawartość węglowodanów złożonych, głównie skrobi (69,4%). Dostarcza również białka w ilości 6,3% oraz tłuszczu – 5,1%. Przyjemny aromat kurkumy jest rezultatem obecności olejków eterycznych (2-7%). Wśród zidentyfikowanych substancji zapachowych w największej ilości występuje ar-turmeron, następnie α-turmeron i β-turmeron.

Kurkuma ma status GRAS (ang. generally recognized as safe). Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) nadaje niektórym substancjom to określenie, co oznacza, że są one uznawane przez ekspertów za bezpieczne dla zdrowia jako dodatek do żywności.

Kurkuma to bogate źródło związków biologicznie czynnych. Do jej najbardziej aktywnych składników należą związki polifenolowe określane jako kurkuminoidy, obecne w niej w ilości 3-5%. Do kurkuminoidów należą: kurkumina, demetoksykurkumina, bisdemetoksykurkumina i cyklokurkumina. Odpowiadają m.in. za żółty kolor kurkumy. Od dłuższego już czasu są przedmiotem badań, także w weterynarii. Kurkumina jest głównym pod względem ilości oraz znaczenia biologicznego kurkuminoidem występującym w ostryżu. W przemyśle spożywczym jest wykorzystywana jako dodatek o symbolu E100 i jest dodawana m.in. do: musztard, wypieków, produktów mlecznych oraz konserw rybnych. Kurkumina wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych.

Z uwagi na wszechstronne działanie prozdrowotne, jakie kryje w sobie kurkuma, wskazana jest jej obecność w codziennej diecie również naszych czworonogów. Warto poznać jej właściwości bliżej i nie kojarzyć jej tylko z barwnikiem czy składnikiem przypraw.

KURKUMINA – BIOAKTYWNY SKŁADNIK KURKUMY

Cząsteczka kurkuminy, znanej również jako diferuloilometan, została po raz pierwszy wyizolowana z kurkumy w 1815 r., a w 1910 r. polscy chemicy ustalili jej strukturę przestrzenną. Kurkumina żywności nadaje żółtopomarańczowe zabarwienie. Ekstrakty o małej zawartości kurkuminy (do 5%) oprócz barwy nadają produktom intensywny smak i zapach.

Kurkumina ma ogromny potencjał w zapobieganiu wielu chorobom, a jej zaletą jest dobra tolerancja przez organizm oraz nietoksyczność. Dotychczas nie ustalono optymalnego dawkowania kurkuminy i kurkuminoidów u człowieka. Komitet ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA, The Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives) określił w 2004 r. dopuszczalne dzienne spożycie kurkuminy dla człowieka (ADI, acceptable daily intake) na poziomie do 3 mg na kilogram masy ciała na dobę. Natomiast jeżeli chodzi o zwierzęta, w przypadku źródeł antyoksydantów, w tym kurkuminy, można korzystać wyłącznie z ziołowych ekstraktów, suszy lub innych ich postaci ujętych w europejskim rejestrze dodatków paszowych. Wielkość dawki natomiast jest zazwyczaj zależna od: docelowego przeznaczenia, składu oraz zawartości wszystkich substancji wchodzących w skład preparatu (suplementu) i jego postaci. Śmiertelne dawki kurkuminy oszacowano u myszy i szczurów odpowiednio na 2-10 i 5-10 g na kilogram masy ciała na dzień. Nie powinno budzić obaw, że wskaźnik ADI może być wielokrotnie przekraczany, gdyż kurkumina wykazuje działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Prowadzone są także badania nad jej wykorzystaniem w diagnostyce i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Ponadto kurkumina może hamować rozprzestrzenianie się pasożytów, bakterii oraz grzybów chorobotwórczych.

WIELOKIERUNKOWE DZIAŁANIE KURKUMY

Kurkumina, główny składnik kurkumy, wykazuje bardzo szeroki zakres działania zarówno na poziomie komórki, jak i całego organizmu. Związek ten charakteryzuje się bardzo różnorodną aktywnością biologiczną. Wieloletnie badania wykazały, że kurkumina hamuje rozwój wielu chorób, co bezpośrednio wiąże się z jej wysoką aktywnością antyoksydacyjną. Silne działanie przeciwutleniające jest porównywalne z witaminą C i E. Jest skutecznym przeciwutleniaczem o dużej mocy antyoksydacyjnej w blokowaniu wolnych rodników tlenowych (ROS, reactive oxygen species), w tym rodnika ponadtlenkowego i hydroksylowego.

Kurkumina jest związkiem o wielokierunkowym działaniu, wykazuje aktywność przeciwzapalną, przeciwwirusową, przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczną, przeciwutleniającą i przeciwnowotworową (w tym hamująca angiogenezę i powstawanie przerzutów). Wiadomo również, że ten związek wykazuje działanie neuroprotekcyjne w urazach mózgu i schorzeniach układu nerwowego (chorobach neurodegeneracyjnych). Kurkumina działa hepatoprotekcyjnie, przeciwzakrzepowo, hipoglikemiczne i antylipemicznie poprzez zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego i frakcji LDL oraz zwiększenie frakcji HDL i trójglicerydów.

Kurkumina stymuluje wytwarzanie czynników wzrostu zaangażowanych w proces gojenia się ran. Właśnie jedną z pierwszych odkrytych właściwości kurkuminy, rzutującą na jej wykorzystanie w medycynie Dalekiego Wschodu, był jej dobroczynny wpływ na gojenie się ran oraz łagodzenie dolegliwości wynikających z urazów, którym towarzyszył stan zapalny.

Kurkumina jest jednym z wielu związków, które opóźniają proces starzenia organizmu. Wykazano, że ciągłe podawanie kurkuminy obniża odkładanie się barwnika starzenia – lipofuscyny, a także chroni przed działaniem uszkodzeń oksydacyjnych w mózgu.

WSPOMAGANIE PRAWIDŁOWEJ PRACY UKŁADU RUCHU

Typowymi przykładami chorób o podłożu zapalnym są: alergie, zapalenie kości i stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, niektóre schorzenia układu pokarmowego. Właściwości przeciwzapalne kurkuminy mogą być więc pomocne również u psów z chorobą zwyrodnieniową stawów (osteoartozą/osteoarthritis, OA). Uważa się w oparciu o liczne badania z udziałem chorych na OA psów, że kurkumina dzięki swoim silnym właściwościom przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym ma działanie terapeutyczne na zmiany zwyrodnieniowe w stawach. Kurkumina znacząco spowalnia progres OA, redukując utratę proteoglikanów macierzy zewnątrzkomórkowej chrząstki stawowej, zmniejszając zapalenie błony maziowej i ekspresję mediatorów prozapalnych, co zmniejsza nasilenie bólu. Ma działanie antykataboliczne i przeciwzapalne, zmniejszając wytwarzanie szeregu mediatorów zapalnych, również w chondrocytach (komórkach tkanki chrzęstnej). Kurkumina ma też zdolność do zwiększania wytwarzania kolagenu typu II.

Przeprowadzone badanie u psów z chorobą zwyrodnieniową stawów nie wykazało różnicy w obiektywnej sile reakcji na podłoże, zaobserwowano jednak poprawę niektórych subiektywnych wskaźników oceny skuteczności stosowania kurkuminoidów i olejków eterycznych z ostryżu. Psy w danym badaniu otrzymywały do 120 mg kurkuminy, 1000 mg olejku eterycznego z ostryżu długiego i 1000 mg olejku eterycznego z ostryżu jawajskiego (długiego) na 10 kg masy ciała codziennie przez 8 tygodni.

W innym badaniu psy z OA otrzymywały dodatek kurkuminy w dawce 4 mg/kg m.c. Po 20 dniach stwierdzono, że markery genetyczne odpowiedzi zapalnej oraz rozwoju i czynności tkanki łącznej zmniejszyły się w porównaniu z psami nieleczonymi. Podawanie kurkuminy może wywoływać u pacjentów z OA komplementarny efekt przeciwzapalny, odmienny od działania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

W kolejnych badaniach podawano psom przemysłową karmę suchą zawierającą ekstrakt z korzenia kurkumy (0,43 g ekstraktu z kurkumy na 1000 kcal, zawierającego 18-22% kurkuminoidów) z fosfatydylocholiną. Stwierdzono, że podawanie karmy z taką mieszanką przez 3 miesiące dawało pozytywne rezultaty, jeżeli chodzi o zmniejszenie wrażliwości na ból podczas ruchu, ilość wybroczyn oraz ogólną wrażliwość stawów oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych podczas badania palpacyjnego.

WYKORZYSTANIE KURUMY W CHOROBACH PRZEWODU POKARMOWEGO

Kurkuma działa ochronnie na przewód pokarmowy (wspomaga trawienie, łagodzi problemy trawienne: wzdęcia, gazy, wspomaga leczenie biegunki). Pobudza wydzielanie mucyny, która powleka ściany żołądka warstwą ochronną.

U psów kurkuma korzystnie wpływa na pracę wątroby, działając żółciopędnie i żółciotwórczo, co przyczyna się do poprawy trawienia oraz zmniejsza ryzyko powstawania kamieni żółciowych. Właściwości ochronne kurkumy w stosunku do wątroby wynikają głównie z jej właściwości przeciwutleniających. Ochrania komórki wątroby w stanach uszkodzeń tego narządu, spowodowanych działaniem różnych czynników hepatotoksycznych, w tym środków ochrony roślin, paracetamolu i aflatoksyn.

Wskazana jest także w chorobach przewlekłych przewodu pokarmowego, takich jak nieswoiste zapalenie jelit (NZJ/IBD, inflammatory bowel disease).

DZIAŁANIE PRZECIWPRZECIWBAKTERYJNE I PRZECIWGRZYBICZNE

Obszerne badania dotyczące związków czynnych kurkumy dowiodły, że działanie tych substancji na drobnoustroje jest stosunkowo silne. Kurkumina hamuje wzrost ziarniaków Gram-dodatnich, laseczek tlenowych Bacillus i laseczek beztlenowych Clostridium, grzybów drożdżoidalnych, pleśniowych i dermatofitów.

Wykazano, że związki czynne kurkumy oddziałują na bakterie i likwidują wywołane przez nie stany zapalne. Testy na psach zakażonych dermatofitami wykazały zanik grzybicy po 10 dniach (4-krotnie na dobę) stosowania ekstraktu wodno-alkoholowego z kłącza kurkumy. Preparat hamował rozwój grzybów z rodzaju Microsporum canis, Microsporum gypseum i Trichophyton mentagrophytes (wywołujących największy odsetek przypadków grzybic skóry u psów).

Innym częstym schorzeniem układu pokarmowego o podłożu zapalnym jest zakażenie wywołane bakteriami rodzaju Helicobacter. Wykazano, iż kurkuminoidy hamują wzrost tych bakterii. Helicobacter pylori występuje u psów stosunkowo rzadko, natomiast pojawiają się inne gatunki bakterii, np. Helicobacter heilmannii czy felis. Wykazano, że suplementacja kurkumą zapobiegała skutkom wywołanego przez nie zapalenia.

DZIAŁANIE W WYBRANYCH SCHORZENIACH UKŁADU NERWOWEGO

W ostatnich latach wśród właścicieli psów bardzo wzrosła świadomość możliwości zastosowania odpowiedniego leczenia w celu wyeliminowania lub ograniczenia problemów ich czworonogów, ale także i odpowiedniej profilaktyki. Pogorszenie funkcji poznawczych wynikające z wieku, które nie może być powiązane z innymi problemami zdrowotnymi, takimi jak upośledzenie czynności zmysłów, zakażenia lub nowotwory, w medycynie weterynaryjnej określane jest mianem zespołu zaburzeń poznawczych. Jest ono analogiczne do choroby Alzheimera u ludzi. Niektórzy uważają zespół zaburzeń poznawczych za uzasadniony model do badania choroby Alzheimera. W obu tych przypadkach schematy upośledzeń (takie jak utrata pamięci) są porównywalne, podobnie jak zmiany histopatologiczne, na przykład blaszki amyloidowe lub amyloidowa angiopatia mózgu.

Wykazano, że kurkuminoidy podawane przez pół roku hamują tworzenie się blaszek amyloidowych, zapoczątkowują ich rozpad oraz ograniczają rozprzestrzenianie się blaszek, które już powstały. Dodatkowo wykazano, iż podanie kurkumy odwracało deficyty poznawcze u zwierząt w testach pamięci przestrzennej oraz pamięci krótkotrwałej.

Oprócz chorób neurodegeneracyjnych kurkuminoidy zostały przebadane również w kontekście zaburzeń zachowania związanych z lękiem i niepokojem u psów. Uważa się, że ma działanie przeciwdepresyjne, ponieważ zwiększa uwalnianie dopaminy.

DZIAŁANIE PRZECIWNOWOTWOROWE I CHEMOPROFILAKTYKA

Częstość występowania chorób nowotworowych u psów wydaje się wciąż wzrastać, co po części związane jest z dokładniejszą diagnostyką, statystycznym wydłużeniem życia zwierząt trzymanych w domu, a także prawdopodobnie, jak to jest u ludzi, z narażeniem na większą liczbę czynników o działaniu rakotwórczym.

Choć prozdrowotne i antyrakowe właściwości kurkumy znane są od wieków, to barierę w szerszym wykorzystaniu jej potencjału stanowi ograniczone rozpuszczanie kurkumy w wodzie oraz utrudnione wchłanianie z przewodu pokarmowego (o sposobach zwiększenia biodostępności w dalszej części artykułu).

Współcześnie udało się wskazać skłonność kurkumy do unieszkodliwiania substancji kancerogennych, blokowania cyklu komórkowego i namnażania wielu typów komórek nowotworowych oraz prowokowania ich autodestrukcyjnej apoptozy (śmierci). Kurkumina, ze względu na zdolność hamowania rozwoju nowotworu na etapie inicjacji, a także hamowanie proliferacji komórek złośliwych na etapach promocji i progresji procesu nowotworzenia, zaliczana jest do obu grup: blokujących i supresyjnych czynników chemoprewencyjnych.

Co czwarty pies zostaje dotknięty chorobą nowotworową, a w grupie wiekowej powyżej 10 lat nowotwory są przyczyną śmierci połowy psów. Nowotwory listwy mlecznej występują często u suk sterylizowanych późno lub niesterylizowanych, natomiast u suk sterylizowanych przed szóstym miesiącem życia są niezwykle rzadkie. Nowotwory gruczołu sutkowego psów stanowią około 13,4% wszystkich zmian nowotworowych rozpoznawanych u tego gatunku i zajmują drugie miejsce po nowotworach skóry. Udowodniono w badaniach na psach, że kurkumina wykazuje aktywność przeciwnowotworową w stosunku do raka sutka i jednocześnie charakteryzuje się mniejszą toksycznością w porównaniu ze standardowymi lekami. Ponadto stosowanie jej razem ze standardowym leczeniem mogłoby zmniejszać efekty uboczne terapii. Kurkumina uwrażliwia komórki nowotworu na cytostatyki i potęguje działanie tych środków.

Odcinkiem przewodu pokarmowego, który u psów i kotów najczęściej objęty jest nowotworzeniem, są jelita. Zmiany te stanowią prawie 10% wszystkich nowotworów u tych gatunków. U psów w większości przypadków lokalizują się w okrężnicy i prostnicy, u kotów zaś 90% to nowotwory jelita cienkiego. Dotychczasowe doświadczenia analizujące potencjalnie chemoprewencyjny wpływ kurkuminy na rozwój nowotworu jelita grubego były przeprowadzone między innymi w warunkach in vitro oraz na modelach zwierzęcych. W licznych eksperymentach na zwierzęcych nowotworach okrężnicy wywoływanych kancerogenami zaobserwowano hamowanie rozwoju guzów pod wpływem kurkuminy.

Kurkumina w przewodzie pokarmowym może działać bezpośrednio, bez konieczności absorpcji, przez co osiągalne stężenia mogą być wyższe niż dostępne w surowicy. Ma to znaczenie zwłaszcza w profilaktyce rozwoju raka okrężnicy oraz odbytnicy.

Dodatek kurkuminy w diecie mógłby mieć hamujący wpływ na proces rozwoju nowotworu jelita grubego, a także innych nowotworów, szczególnie dietozależnych.

Co ważne, kurkumina może wykazywać działanie ochronne na każdym stopniu rozwoju choroby nowotworowej. Hamuje inicjację poprzez usuwanie wolnych rodników, wpływa na metabolizm ksenobiotyków czy pobudza mechanizmy naprawcze. Kurkumina może ingerować również w dalsze etapy rozwoju nowotworu.

U psów z chorobą nowotworową wyniki badań są niejednoznaczne. Zaleca się ostrożną interpretację danych dotyczących badań in vitro ze względu na nieswoiste wiązanie kurkuminy z białkami i liczne wyniki fałszywie dodatnie. Możliwość praktycznego wykorzystania kurkuminy w chemoprewencji raka sutka i innych nowotworów u psów wymaga dokładnej oceny jej biodostępności i mechanizmu działania.

ZWIĘKSZENIE BIODOSTĘPNOŚCI SUBSTANCJI ZAWARTYCH W KURKUMIE

Kurkuma, a ściślej zawarte w niej kurkuminoidy, to prawdziwe roślinne panaceum i jej znaczenie można by długo opisywać. Głównym ograniczeniem jest bardzo słaba biodostępność kurkuminoidów, głównie ze względu na niską rozpuszczalność w wodzie, niską stabilność w roztworze, szybki efekt pierwszego przejścia oraz metabolizm wątrobowy. Kurkuminoidy są też stosunkowo szybko wydalane z organizmu, głównie z kałem. Około 1% substancji czynnych przechodzi do krwiobiegu.

Z kurkumą wiąże się obecnie duże nadzieje dlatego przeprowadza się próby zwiększenia biodostępności kurkuminoidów. Jednym ze sposobów jest na przykład podgrzanie roztworu zawierającego kurkuminę. Jej biodostępność zwiększa się wtedy 12-krotnie.

W celu poprawienia rozpuszczalności hydrofobowej kurkuminy, a tym samym zwiększenia jej biodostępności stosuje się też kompleksy z jonami metali Zn²⁺, Cu²⁺, Mg²⁺, Se²⁺, a także z albuminami.

Wykazano też, że przyjmowanie kurkumy łącznie z tłuszczami (np. olej lniany, rybi) lub też z pieprzem (zawiera bioaktywny składnik piperynę, która wzmaga wchłanianie kurkumin, tak jak np. w przyprawie curry) ułatwia jej przyswajanie przez organizm. Badania wykazały, że w połączeniu z piperyną można zwiększyć stężenie kurkuminy we krwi nawet 30-krotnie.

W warunkach domowych możemy podgrzać świeży korzeń kurkumy w tłuszczu (np. gęsim, kokosowym), co pozwala na wydobycie z niego większej ilości składników i sprawia, że są one lepiej przyswajane przez organizm naszego psa.

Innymi sposobami polepszenia biodostępności kurkuminoidów są próby utworzenia kompleksów fosfolipidowych, polisacharydowych (np. z kwasem hialuronowym, wodorochlorkiem chitozanu), liposomów, miceli oraz nanocząstek.

Najczęściej kurkumę stosuje się jako przyprawę w diecie ludzi. Dla psów spotykamy karmy, smaczki z dodatkiem kurkumy, a także preparaty dietetycznie w postaci sypkiej lub w formie kapsułek zawierające wyciąg z kłącza lub kurkuminoidy. Jest to najprawdopodobniej optymalny sposób dostarczania ich do organizmu. Ale warto pamiętać, że jeżeli nasz pies zje z miski z pokarmem korzeń kurkumy, to jest to najlepsza forma dostarczenia szeregu substancji czynnych. To świeża kurkuma zawiera ponad 300 różnych składników aktywnych, które mają szerokie spektrum działania na organizm, a kurkumina to pojedynczy element w tej układance. Wszystkie składniki kurkumy działają synergistyczne. Kurkuminę otrzymuje się poprzez ekstrakcję z kłączy ostryżu długiego. Proces ekstrakcji nie jest prosty, a najpowszechniejszym sposobem uzyskania czystej kurkuminy jest jej ekstrakcja odpowiednio dobranym rozpuszczalnikiem, a następnie oczyszczenie poprzez chromatografię kolumnową. Wykorzystuje się różne rozpuszczalniki – ale większość jest wykluczona ze stosowania dla produktów organicznych. Warto zwrócić uwagę, czy preparat nie zawiera żadnych szkodliwych rozpuszczalników takich, jak dwuchlorek etylenu (EDC, 1,2-dichloroetan), benzen czy aceton. Niestety szkodliwe rozpuszczalniki są wykorzystywane do produkcji ekstraktów, aby uzyskać lepszą wydajność i obniżyć koszty produkcji końcowego wyrobu.

Pamiętajmy, że kurkumę (jak i każdy inny surowiec roślinny) i otrzymywane z niej surowce traktujemy raczej jako profilaktykę. Gdy pies wymaga terapii, lepiej skontaktować się z lekarzem weterynarii celem oceny przydatność właściwości tej rośliny w konkretnym przypadku. To zdecydowanie pomoże uniknąć rozczarowań i niepowodzenia w samodzielnym stosowaniu naturalnych terapii. Medycyna niekonwencjonalna (CAM, complementary and alternative medicine) nie powinna nigdy zastępować konwencjonalnego leczenia w przypadku pacjentów cierpiących na zagrażające życiu choroby, takie jak np. nowotwory, ponieważ dowiedziono, że czas przeżywalności przy leczeniu niekonwencjonalnym jest u nich istotnie krótszy.

Olejek kurkumowy przeciw kleszczom

Warto wiedzieć, że olejek eteryczny kurkumowy jest skutecznym preparatem przeciwko kleszczom. Wykazano w badaniach, że spryskiwanie psa przed spacerem roztworem zawierającym olejek z kurkumy (w stężeniu 2,5% v/v) zapobiega przyczepianiu się kleszczy (Ixodes ricinus) do łap i brzucha czworonoga w 80-85%. Jest to skuteczność wyższa niż olejku pomarańczowego.

PODSUMOWANIE

Dlaczego kurkuma powinna znaleźć się w diecie psa?

• Ma działanie prozdrowotne – bogate źródło substancji czynnych wykazujących działanie synergistyczne.
• Podnosi odporność poprzez działanie antywirusowe i antybakteryjne.
• Działa antyseptycznie i antybakteryjnie – w połączeniu ze swoimi przeciwzapalnymi właściwościami – jest wykorzystywana w dezynfekowaniu i leczeniu ran i uszkodzeń skór
• To naturalny środek przeciwbólowy np. w zapaleniach stawów.
• Działa przeciwzapalnie – zawiera silne antyoksydanty (w tym kurkuminę) zmniejszające objawy związane z zapaleniem stawów poprzez neutralizację wolnych rodników wywołujących zapalenie i uszkodzenia stawów.
• Wspomaga funkcjonowaniewątroby – działa oczyszczająco poprzez stymulowanie enzymów, które rozbijają toksyny.
• Olejek z kurkumy jest skuteczny przeciwko kleszczom.

Stosując kurkumę, pamiętajmy, że to:

• silny barwnik, dlatego dobrze wymieszać kurkumę z jedzeniem psa, ponieważ może z czasem zabarwiać na żółtopomarańczowo włosy wokół pyszczka,
• lekko pikantna przyprawa (rozgrzewa i wysusza), dlatego podając ją swojemu psu, należy zapewnić mu wodę do picia.

 

dr hab. inż. Wioletta Biel, prof. uczelni, specjalista ds. żywienia

Biliografia

Alkan i wsp. (2014). Effects of curcumin in combination with cyclophosphamide on canine mammary tumour cell lines. Veterinarni Medicina.

Aggarwal B.B. (2010). Targeting inflammation-induced obesity and metabolic diseases by curcumin and other nutraceuticals. Annual Review of Nutrition.

Campigotto i wsp. (2020). Dog food production using curcumin as antioxidant: effects of intake on animal growth, health and feed conservation. Archives of Animal Nutrition.

Colitti i wsp. (2012). Transcriptome modification of white blood cells after dietary administration of curcumin and non-steroidal anti-inflammatory drug in osteoarthritic affected dogs. Veterinary Immunology and Immunopathology.

Comblain i wsp. (2017). A randomized, double-blind, prospective, placebo-controlled study of the efficacy of a diet supplemented with curcuminoids extract, hydrolyzed collagen and green tea extract in owner’s dogs with osteoarthritis. BMC Veterinary Research.

EFSA. 2010. Scientific opinion on the re-evaluation of curcumin (E 100) as a food additive. EFSA Journal 8(9).

Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives. 2004. Evaluation of certain food additives and contaminants: sixty-first report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives. World Health Organization.

Goode, i wsp. (2018). Preventing tick attachment to dogs using essential oils. Ticks and Tick-borne Diseases.

Hatcher i wsp. (2008). Curcumin: from ancient medicine to current clinical trials. Cellular and Molecular Life Sciences.

Head i wsp. (2012). A combination cocktail improves spatial attention in a canine model of human aging and Alzheimer’s disease. Journal of Alzheimer’s disease.

Innes i wsp. (2003). Randomised, double‐blind, placebocontrolled parallel group study of P54FP for the treatment of dogs with osteoarthritis. Veterinary Record.

Jayaprakasha i wsp. Chemistry and biological activities of C. longa. Trends in Food Science & Technology.

Li i wsp. (2011). Chemical composition and product quality control of turmeric (Curcuma longa L.). Pharmaceutical Crops.

Motaharinia i wsp. (2019). Efficacy of curcumin on prevention of drug‐induced nephrotoxicity: A review of animal studies. Biofactors.

Rozp. (WE) 1831 z 2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. dotyczące dodatków paszowych wykorzystywanych w żywieniu zwierząt.

Sechi i wsp. (2015). An antioxidant dietary supplement improves brain-derived neurotrophic factor levels in serum of aged dogs: preliminary results. Journal of Veterinary Medicine.

Sgorlon i wsp. (2016). Nutrigenomic activity of plant derived compounds in health and disease: Results of a dietary intervention study in dog. Research in Veterinary Science.

Shoba i wsp. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Medica.

Snigdha i wsp. (2016). Effect of mitochondrial cofactors and antioxidants supplementation on cognition in the aged canine. Neurobiology of Aging.

Valdivia iwsp. (2021). From conventional to precision therapy in Canine Mammary Cancer: A comprehensive review. Frontiers in Veterinary Science.

Vijayakaran i wsp. (2020). Antifungal activity of selected medicinal herbs against canine dermatophytosis. Journal of Entomology and Zoology Studies.

Withers i wsp. (2018). In vitro and in vivo activity of liposome‐encapsulated curcumin for naturally occurring canine cancers. Veterinary and Comparative Oncology.

Wuest S.A. (2016). Evaluation of efficicacy of curcumin on opportunistic bacteria, inflammation, and parasites in the gastrointestinal tract of working horses. Southern Illinois University at Carbondale.

Zou i wsp. (2016). Influence of lipid phase composition of excipient emulsions on curcumin solubility, stability, and bioaccessibility. Food Biophysics.