Komendy i sztuczki, które powinien znać każdy pies

Pies to nie tylko zwierzę domowe, ale pełnoprawny członek rodziny, którego edukacja jest kluczowa dla jego integracji społecznej. W artykule przyjrzymy się, jak psy przyswajają ludzką mowę i reagują na komendy, a także zaprezentujemy skuteczne metody nauczania komend i sztuczek, niezbędnych dla każdego psa.

Czy pies rozumie ludzką mowę?

Gdyby zapytać opiekunów psów – z pewnością odpowiedzieliby twierdząco. Co na to jednak badania naukowe? Otóż opublikowane w „Applied Animal Behaviour Science” kanadyjskie badania z 2021 roku potwierdzają – psy rozumieją ludzką mowę! Przeciętny czworonóg bez problemu opanowuje rozumienie 89 słów, natomiast te wyróżniające się inteligencją – aż 200. Ktoś jednak mógłby podać w wątpliwość – ale jak to „rozumie”, może to po prostu odruch? Reakcja na często słyszane słówko? Na ten sceptycyzm również odpowiadają badania, tym razem z 2016 roku – mózgi psów, do których mówiono, były obserwowane podczas tomografii komputerowej. Okazało się, że mózgi czworonogów przetwarzają mowę w bardzo podobny sposób do ludzkich mózgów. Lewa półkula odpowiada za rozumienie znaczenia słów, a prawa dekoduje emocje płynące z komunikatu. Gdy pies słyszał słowa „good boy” wypowiadane z intencją pochwały – uruchamiał się ośrodek nagrody. Natomiast gdy ten sam komunikat wypowiadany był neutralnie – nie było reakcji ze strony ośrodka nagrody.

Czy i jakie słowa znają psy?

Jeśli już ustaliliśmy, że psy rozumieją ludzką mowę – ale co to dokładnie oznacza?

Psy potrafią nauczyć się popularnych haseł, sztuczek – takich jak: siad, leżeć, do mnie, zostań, aport itp. Te hasła są zazwyczaj krótkie i jednoznaczne, co ułatwia psom ich zrozumienie.

Czworonogi często uczą się swojego imienia oraz imion innych domowników, bliskich osób lub innych zwierząt domowych. Reagują na swoje imię, ponieważ jest ono często używane w pozytywnym kontekście, np. podczas przywoływania do jedzenia lub zabawy. Psy potrafią się cieszyć, gdy słyszą imię kogoś, z kim mają pozytywne skojarzenia – cieszą się, gdy słyszą, że ktoś z rodziny wraca do domu, czy też na spotkanie z konkretną osobą bądź z innym pieskiem. Podobnie jest z nazwami zabawek czworonoga.

Rozumieją również słowa związane z codziennymi czynnościami – idziemy na spacer, przynieś piłkę, jedzenie itp. Te słowa mogą budzić ekscytację lub wywoływać określone zachowanie – np. po usłyszeniu słowa „spacer” pies idzie do drzwi lub przynosi opiekunowi smycz.

Psy rozumieją również komunikację niewerbalną – uczą się kojarzyć gesty z odpowiednimi komendami słownymi.

To, jak wiele słów jest w stanie przyswoić pies, zależy od jego indywidualnych uwarunkowań, inteligencji, rasy, stopnia wyszkolenia.

Jakich komend można nauczyć psa?

Na naszej stronie znajdziesz całkiem sporą bazę haseł i sztuczek oraz porad Piotra Wojtków jak powinien przebiegać trening.

Skupianie uwagi – komenda „patrz”

Jak nauczyć psa, by skupił na Tobie uwagę? Piotr Wojtków proponuje zacząć od nagradzania zwierzaka w sytuacjach, w których pies sam skupi na nas uwagę, a dopiero później dołożyć komendę głosową „patrz”.

Sygnał neutralny

To sygnał, który jest znakiem dla psa, by podążał za opiekunem. Jest on przydatny w sytuacjach, kiedy chcemy szybko odwrócić uwagę czworonoga np. od rozrzuconego na trawniku jedzenia.

Reagowanie na własne imię

Umiejętność reagowania na własne imię zwiększa poczucie bezpieczeństwa oraz więź między opiekunem a czworonogiem. W ten sposób możemy również przywołać psa.

Komenda „siad”

Przydaje się w sytuacjach, kiedy chcemy uspokoić psa – gdy w domu zjawiają się goście czy gdy na spacerze przejeżdża obok nas rowerzysta.

Komenda „leżeć”

Można ją stosować w podobnych sytuacjach jak poprzednią komendę.

Komenda „noga”

Zobacz, jak nauczyć psa chodzenia przy nodze – to jeden z elementów umiejętności chodzenia na luźnej smyczy.

Czytaj więcej: Chodzenie na luźnej smyczy

Komenda „nie”

Gdy mówisz psu „nie”, jesteś w stanie szybko zwrócić jego uwagę na to, że dane zachowanie nie jest dla Ciebie w porządku. W ten sposób możesz reagować, gdy pies chce coś zjeść z ziemi na spacerze albo dobiera się do Twojego ulubionego buta.

Komenda „do mnie”

Jak skutecznie przywołać psa? Sprawdź!

Komenda „czekaj”

Komenda ta pozwala kontrolować reakcje Twojego czworonoga. To natomiast zwiększa Wasze bezpieczeństwo – czy to na spacerze, czy w domu, czy w środkach komunikacji miejskiej.

Komenda „na miejsce”

Komenda ta pozwala odesłać psa na miejsce, gdy np. jesteśmy zajęci, nie chcemy się z nim bawić lub opiekujemy się dzieckiem.

Komenda „zejdź”

Są miejsca, w których nie chcesz, by przebywał Twój pies, np. kanapa, Twój ulubiony fotel, łóżko czy łóżeczko niemowlęce. W tej sytuacji warto zaznajomić psa z komendą „zejdź”.

Komenda „aport”

To trochę komenda, trochę sztuczka, ale każdy sposób na wspólne zabawy jest super! Tak więc sprawdź, jak nauczyć psa aportować!

Wymijanie innego psa

Psy są bardzo towarzyskie i nieraz, gdy zobaczą innego czworonoga – rzucają się na spotkanie. Jeśli chcesz, by Twój pies spokojnie mijał inne psy – sprawdź, jakie rady ma Piotr Wojtków.

Komenda „odejdź”

Gdy już umiemy przywołać psa, warto nauczyć go również reagowania na odwołanie!

Komenda „omiń”

Smycz owinięta wokół słupa, hydrantu bądź drzewa? Poradź sobie z tym problemem za pomocą komendy „omiń”!

Komenda „stój”

Służy temu, by pies pozostał nieruchomy, bez względu na to, co się dzieje dokoła.

Komenda „cisza”

Twój pies szczeka, gdy ktoś przechodzi przez klatkę schodową albo gdy słyszy dźwięk domofonu lub dzwonka? Komenda „cisza” może być przydatna!

Komenda „puść”

Komenda „puść” przydaje się, gdy pies nie chce nam czegoś oddać, np. zabawki.

Zerknij również na listę sztuczek:

• sztuczka „podaj łapę”
• sztuczka „daj głos”
• sztuczka „kółeczko”
• slalom między nogami
• skakanie przez przeszkodę
• sztuczka „łapka”
• sztuczka „a kuku”
• sztuczka „turlanie”
• sztuczka „ukłon”
• sztuczka „czołganie”
• sztuczka „poproś”
• sztuczka „przytul”

Sposoby na naukę komend – jak efektywnie uczyć psa?

Istnieje wiele sposobów i metod szkolenia psów. My stawiamy na pozytywne wzmocnienie. To oznacza, że nagradzamy psa za pożądane zachowania i motywujemy go do wykonania zadania w określony sposób. Nie popieramy technik, które naruszają granice czworonoga, są formą przemocy, wykorzystują kary oraz wzbudzają strach (np. krzyk, obroża elektryczna).

Efektywne uczenie psa wymaga konsekwencji, cierpliwości i spokoju, ale też dopasowania się do psa – może on przyswajać wiedzę, szybciej lub wolniej. Na początku lepiej postawić na krótkie sesje treningowe (5-10 minut), aby utrzymać zainteresowanie psa i nie doprowadzić do jego znużenia. Ważny jest również dobór miejsca – na start powinno być ciche i spokojne, aby zminimalizować rozproszenie.

Konsekwencja jest kluczowa w szkoleniu psa. Upewnij się, że wszyscy domownicy stosują te same hasła i zasady. Ustal jasne zasady szkolenia i przestrzegaj ich. Zawsze używaj tych samych słów i gestów dla danej komendy, aby uniknąć zamieszania. Trenuj z psem regularnie, nawet po opanowaniu haseł, aby utrwalić jego umiejętności.

Zacznij od prostych ćwiczeń i stopniowo wprowadzaj trudniejsze zadania, aby nie przytłoczyć czworonoga. Zacznij od prostych komend i stopniowo zwiększaj poziom rozproszenia – ćwicz w różnych miejscach, takich jak park czy ulica. Wydłużaj czas trwania zadań, np. wymagaj dłuższego siedzenia czy leżenia przed nagrodą.

Pies powinien nauczyć się wykonywać komendy w różnych środowiskach i sytuacjach. Zacznij trening w spokojnym miejscu i stopniowo wprowadzaj rozpraszacze. Ćwicz w różnych miejscach, takich jak ogród, park, ulica, aby pies nauczył się skupiać w różnych warunkach. Nagradzaj psa za utrzymanie uwagi na Tobie mimo odwracających jego uwagę bodźców.

Nauka komend z użyciem smakołyków. Jak wykorzystać nagrody w szkoleniu? Pozytywne wzmocnienie

Pozytywne wzmocnienie jest w treningu kluczowe. Polega na nagradzaniu psa za prawidłowe zachowanie, co motywuje go do powtarzania tego zachowania. Bądź konsekwentny – nagradzaj go za każdym razem, gdy prawidłowo wykona komendę, szczególnie na początku nauki. Stopniowo wprowadzaj różne rodzaje nagród, aby pies nie uzależnił się wyłącznie od jednego.

Wykorzystanie smakołyków w szkoleniu psa jako formy pozytywnego wzmocnienia jest jedną z najskuteczniejszych metod. Dodatkowo technika ta buduje zaufanie oraz więź pomiędzy Tobą a Twoim czworonogiem.

Czytaj więcej: Metoda pozytywna, czyli jak wychować szczęśliwego psa

Zacznij naukę komend od gestów – rola komunikacji niewerbalnej

Psy reagują bardzo dobrze na mowę ciała i gesty, więc używaj jasnych, jednoznacznych sygnałów niewerbalnych, aby wzmocnić komendy werbalne. Używaj gestów równocześnie z poleceniami słownymi – na przykład wyciągniętej ręki z otwartą dłonią razem z komendą „stój”. Bądź spójny w gestach, aby pies łatwo mógł je zrozumieć i zapamiętać. W opisach treningów komend na naszej stronie znajdziesz również wskazówki, jak stosować komunikację niewerbalną podczas treningów.

Nauka z akcesoriami – rola akcesoriów w nauce komend

Smakołyki i zabawki mogą być skutecznymi narzędziami motywacyjnymi. Wybierz smakołyki, które pies uwielbia, ale zachowaj je wyłącznie na trening. Nagradzaj psa natychmiast po wykonaniu zadania, aby zrozumiał, za co jest nagradzany. Stopniowo zmniejszaj ilość smakołyków, zastępując je pochwałami i zabawą, aby pies nie uzależnił się wyłącznie od jedzenia.

W jakim wieku uczyć psa komend? Kiedy zacząć naukę komend – najlepszy czas na rozpoczęcie szkolenia

Kiedy rozpocząć treningi z psem? Im wcześniej, tym lepiej! Najlepszy moment na rozpoczęcie szkolenia to około 8. tygodnia życia szczeniaka, kiedy zazwyczaj trafia on do nowych opiekunów. Dlaczego? Badania naukowe wykazują, że szczeniaki, które skończyły 49 dni (7 tygodni), są zdolne do uczenia się tak samo skutecznie jak dorosłe psy. Szczeniaki, które zaczynają szkolenie w pierwszych miesiącach życia, mają znacznie mniej problemów behawioralnych w dorosłym życiu niż psy, które rozpoczęły trening później. Wczesne uczenie szczeniaka prawidłowych nawyków zapobiega utrwalaniu się niepożądanych zachowań, co sprawia, że praca z młodymi psami przynosi najlepsze efekty. Na przykład, jeśli od początku będziemy trenować chodzenie przy nodze, będzie to znacznie łatwiejsze niż oduczanie dorosłego psa szarpania smyczy.

Czytaj więcej: Szkolenie psów – kiedy i od czego zacząć wychowanie psa?

Jak uczyć psa komend, gdy jest dorosły – porady dla opiekunów starszych psów

Uczenie starszego psa nowych komend może być wyzwaniem, ale jest jak najbardziej możliwe i może być bardzo satysfakcjonujące. Przed rozpoczęciem szkolenia upewnij się, że Twój pies jest zdrowy. Starsze psy mogą mieć problemy zdrowotne, które wpływają na ich zdolność do nauki, np. kłopoty ze słuchem, wzrokiem czy stawami. Zrozum, jakie doświadczenia miał pies w przeszłości. Jeśli wcześniej miał negatywne doświadczenia związane z treningiem, może być bardziej oporny na naukę nowych komend.

Trening ze starszym psem przeprowadza się w taki sam sposób jak z młodym. Stosuj pozytywne wzmocnienie, okazuj cierpliwość i nie zniechęcaj się niepowodzeniami, nagradzaj psa za każdy sukces. Stosuj krótkie sesje treningowe – na początku wybieraj spokojne otoczenie, a gdy pies opanuje komendę – przenieś trening w teren z większą ilością bodźców.

W jakiej kolejności uczyć psa haseł?

Uczenie psa komend w odpowiedniej kolejności może znacząco ułatwić proces szkolenia. Warto wprowadzać je krok po kroku, zaczynając od najprostszych i najbardziej podstawowych:

• Imię psa

Zaczynaj od nauczenia psa reagowania na jego imię. To podstawowa komenda, która umożliwi nawiązanie kontaktu z psem przed wprowadzeniem bardziej skomplikowanych poleceń.

• Siad

To jedna z najprostszych i najbardziej podstawowych komend. Pomaga w nauce innych haseł, ponieważ pies w pozycji siedzącej jest bardziej skupiony.

• Leżeć

Po opanowaniu polecenia „siad”, nauka „leżeć” jest logicznym kolejnym krokiem. Pomaga w nauce spokojnego pozostawania w miejscu.

• Zostań

Ważna komenda, szczególnie w sytuacjach, gdy pies musi pozostać na miejscu, np. przy otwieraniu drzwi.



Często napotykane problemy i jak je rozwiązać

Uczenie psa komend może być wyzwaniem zarówno dla niego, jak i dla właściciela. Oto niektóre z najczęściej spotykanych problemów, które mogą wystąpić podczas tego procesu.

• Brak konsekwencji – jeśli różne osoby w domu używają różnych komend lub nagradzają psa za to samo zachowanie w różny sposób, pies może czuć się zdezorientowany. Dlatego tak ważne jest, by wszyscy domownicy postępowali z czworonogiem według jednego, ustalonego wzorca.
• Zbyt długie sesje treningowe – psy mają ograniczoną zdolność skupienia uwagi. Zbyt długie sesje treningowe mogą prowadzić do frustracji i zmęczenia. Skróć sesje, ale nadal przeprowadzaj je regularnie. Efekty mogą być zaskakujące!
• Nieodpowiednie nagrody – ważny jest dobór nagrody. Nie dla każdego czworonoga wystaczającą motywacją będą przysmaki. Są psy, dla których jedzenie nie jest wystraczającą motywacją. Jeśli widzisz, że dana nagroda nie przynosi skutku – zmień ją.
• Brak cierpliwości – nauka komend wymaga czasu, a opiekunowie często oczekują zbyt szybkich rezultatów, co może wpłynąć na psa negatywnie. Ciesz się z najmniejszych sukcesów czworonoga i mu to okazuj!
• Nieodpowiednie środowisko do nauki (zwłaszcza na początku) – przeciążenie bodźcami w otoczeniu, takimi jak inne psy, hałasy, zapachy, może utrudniać psu skupienie się na komendach. Treningi zaczynajcie w spokojnych miejscach, dopiero gdy pies opanuje komendę – przenieście je w teren z większą ilością rozpraszaczy.
• Zbyt szybkie wprowadzanie trudniejszych komend – właściciele często przechodzą do trudniejszych ćwiczeń, zanim pies dobrze opanuje te podstawowe, co może prowadzić do jego dezorientacji.
• Złe sygnały od właściciela – pies może mieć trudności ze zrozumieniem komend, jeśli opiekun używa zbyt skomplikowanych sygnałów, niespójnych gestów lub niespójnego tonu głosu. Jeśli nie jesteś pewien, czy Twoje sygnały są właściwe – zasięgnij porady profesjonalnego trenera!
• Problemy zdrowotne – niekiedy zdrowie psa, np. problemy ze słuchem, wzrokiem czy bóle stawów, może wpływać na zdolność psa do nauki. Jeśli masz wątpliwości w zakresie zdrowia czworonoga – zwróć się o pomoc do lekarza weterynarii.
• Brak socjalizacji – pies, który nie jest odpowiednio zsocjalizowany, może być bardziej lękliwy lub agresywny, co utrudnia trening. Jeśli Twój pies przejawia problemy w zakresie zachowania, zwróć się po pomoc do wykwalifikowanego behawiorysty!

Rozwiązanie tych problemów często wymaga cierpliwości, konsekwencji oraz dostosowania metod treningowych do indywidualnych potrzeb i temperamentu psa.

Pies nie opanowuje komendy – co robić, gdy szkolenie nie przynosi efektów?

Jeśli masz trudności z uczeniem psa, warto skonsultować się z profesjonalnym trenerem lub behawiorystą. Znajdź wykwalifikowaną pomoc. Razem z pewnością zdiagnozujecie problem i dostosujecie techniki treningowe do Twojego psa i do Ciebie. Bierz udział w sesjach treningowych razem z psem i kontynuuj treningi w domu, z zastosowaniem się do wskazówek trenera.