Etapy dojrzewania i rozwoju psa od szczeniaka

Szczeniaki rosną bardzo szybko. Pieski małych ras osiągają docelową wielkość dość wcześnie, bo już około 7-8 miesiąca życia. Osobniki dużych i wielkich ras dojrzewają nieco dłużej, ale przyrost masy ciała jest u nich bardzo dobrze widoczny. Jednego dnia trzymamy na kolanach malutką kuleczkę, a po paru tygodniach tę wielkość będzie już miała sama głowa naszego pupila. Dojrzały emocjonalnie, piękny, dorosły pies to powód do dumy właściciela. Etapy wzrostu i rozwoju psa nie tylko następują po sobie dość szybko, ale są też niezwykłe. Na każdym z nich warto zadbać o prawidłowe żywienie, profilaktykę chorób czy szkolenie psa.

Etapy wzrostu i rozwoju szczenięcia

Noworodek (od dnia narodzin do 2 tygodnia życia)

Szczeniaki rodzą się ślepe, głuche i bezzębne. Dodatkowo nie są w stanie utrzymać prawidłowej temperatury ciała. Stąd ich ciągła potrzeba wtulania się w matkę. Ich węch od dnia narodzin jest dobrze rozwinięty. Świadczy o tym fakt, że szczenięta doskonale wiedzą, gdzie znajduje się ich mama, i bez problemu lokalizują jej gruczoły sutkowe (mlekowe). Człowiek pachnie dla nich obco, lecz z każdym dniem szczenię przyzwyczaja się do nowych otaczających je zapachów. Dlatego też cały okres pierwszych 2 tygodni szczeniaki spędzą z matką, którą doskonale znają i przy której czują się bezpieczne. Suka ogrzewa, myje i pielęgnuje szczenię. Główne czynności psa na tym etapie rozwoju to ssanie i spanie, a energię zużywa na intensywny wzrost. W ciągu pierwszego tygodnia życia szczenię podwaja swoją masę urodzeniową!

Etap przejściowy (między 2 a 4 tygodniem życia)

W tym okresie życia intensywnie rozwijają się wszystkie zmysły szczeniaka. To, co jest najbardziej zauważalne i zarazem spektakularne, to otwarcie szpar powiekowych. Następuje to najczęściej pomiędzy 10 a 14 dniem. Na początku widziany przez psa obraz jest mocno rozmyty, a skala barw to głównie szarości. Z każdym dniem szczeniak zaczyna lepiej dostrzegać kolory i kształty. W tym okresie zaczynają także rosnąć zęby, jako pierwsze pojawiają się mleczne siekacze (cęgi, średniaki i okrajki). Dodatkowo około 2 tygodnia życia otwierają się kanały zewnętrzne uszu i pies zaczyna słyszeć pierwsze dźwięki. Szczeniak ma także więcej siły i jego pełzanie zaczyna coraz bardziej przypominać ruch czterokończynowy. Psiaki doskonale też rozpoznają już swoje rodzeństwo.

Przebudzenie zmysłów (między 3 a 4 tygodniem życia)

Na tym etapie każdy szczeniak ma już otwarte szpary powiekowe oraz zewnętrzne kanały słuchowe. Można więc powiedzieć, że jego oczy i uszy zaczynają spełniać swoje funkcje, a więc zaczynają docierać do niego nowe, dotąd nieznane bodźce. Piesek jest bardziej czujny oraz lepiej i baczniej obserwuje swoje środowisko – swoją matkę, rodzeństwo oraz ludzi, którzy przebywają w pobliżu. To ważne, aby pies poznał człowieka na tak wczesnym etapie życia. Najważniejszy jednak jest czas spędzony w kojcu. Szczenię, obserwując matkę, naśladuje ją i uczy się podstawowych psich zachowań. Uczy się czystości i pomału odchodzi od miejsca, w którym śpi, aby załatwiać swoje potrzeby. Bawi się także ze swoim rodzeństwem.

 

Pies nie widzi tak jak człowiek. Jego skala kolorów jest żółto-niebiesko-szara. Nie ma w niej czerwieni czy zieleni. Również ostrość wzroku psa różni się od tej, jaką ma ludzkie oko – obraz jest zdecydowanie bardziej rozmyty. Wzrok szczeniaka bardziej przyciągają elementy ruchome, dlatego też zaczyna dostrzegać np. poruszający się ogon brata. Pamiętajmy, że psy zdecydowanie lepiej widzą o zmroku niż ludzie. Słuch psa jest również lepiej rozwinięty i bardziej wyczulony niż u człowieka. Psowate słyszą niesłyszalne dla nas ultradźwięki, co wykorzystuje się w niekiedy szkoleniach z gwizdkami. Niektóre szczenięta, np. ras pasterskich, mają jeszcze bardziej wyczulony słuch od pozostałych psów. Dlatego podczas burzy czy wystrzałów należy otoczyć je większą opieką i zapewnić im schronienie.

Ponadto szczeniaki mogą zacząć w tym czasie szczekać, a niektóre potrafią już nawet wyć! Spory progres przechodzi także ich węch, a jak wiadomo, to najlepiej rozwinięty zmysł u psów. To właśnie dzięki niemu porozumiewają się na spacerach – wąchając nowo napotkanego kolegę, odczytują wszystkie najważniejsze informacje na jego temat. Również wąchając napotkane odchody, odczytują sygnały i najczęściej pozostawiają także swój ślad – czyli informacje dla kolejnych psów. Dlatego też na tym etapie wzrostu szczeniaki zaczynają wykazywać zainteresowanie psim pożywieniem i skradać się do miski suki. Po 4 tygodniu życia jak najbardziej możemy zacząć wprowadzać posiłki dla szczeniąt, jednak ich dieta powinna składać się głównie z mleka matki.

Głośny hałas nawet niektórych sprzętów domowych, piszczące zabawki, kolorowe obrazy np. w telewizorze, zapraszanie wielu osób, aby obejrzeć miot, czy inne dodatkowe bodźce nie są wskazane na tym etapie rozwoju szczeniąt. Należy zapewnić im spokój i pomału dozować nowe rzeczy, tak aby bez stresu poznawały otaczający je świat.

Socjalizacja (między 4 a 12 tygodniem życia)

Między 4 a 6 tygodniem życia stopniowo wprowadza się do diety szczeniąt pełnowartościowe posiłki. Psiaki stają się coraz bardziej aktywne, w ciągu dnia ucinają sobie minimum 3-4 drzemki. Bliżej 12 tygodnia zaczynają przesypiać całe noce, a oddawanie moczu i kału zaczyna być bardziej regularne. To idealny czas na naukę czystości poza domem.

Pies ma także coraz lepiej rozwinięte zmysły. Doskonale też kontroluje już swoje ciało, dzięki czemu jest gotowy zdobywać świat. Obraz staje się mniej rozmyty, kolory – ostrzejsze. Węch jest bardziej wyczulony, a słuch wyostrzony. Dlatego też w tym czasie szczenię bardzo szybko się uczy nowych komend i poleceń.

W 8 tygodniu życia piesek powinien już regularnie, ok. 4 razy dziennie, zjadać posiłki przeznaczone dla szczeniaczków i zostać odstawionym od matki.

Do 10 tygodnia życia pies powinien mieć już wykształcone wszystkie zęby mleczne. Jest ich 28 (14 w żuchwie oraz 14 w szczęce). Szczeniak nie ma zębów mlecznych trzonowych. Na tym etapie ważna jest także kontrola zgryzu podczas wizyt w gabinecie weterynaryjnym.

 

W 3-4 tygodniu życia psiak powinien być po raz pierwszy odrobaczony. Kolejne dwa odrobaczenia przypadają co 2 tygodnie. Następne co miesiąc do ukończenia 6 miesięcy. Od 6-8 tygodnia życia zaczynamy także profilaktykę chorób zakaźnych, czyli pierwsze ! Aby wykształciła się prawidłowa odporność przeciwko chorobom zakaźnym, dawki szczepionek powinno się podać minimum 3.

Okres socjalizacji można podzielić na dwa etapy. Pierwszy, między 4 a 8 tygodniem życia, to czas, gdy pies przebywa jeszcze w kojcu. Uczy się dogadywać i porozumiewać z innymi psami (swoją mamą i rodzeństwem). Suka uczy swój miot poprawnych zachowań, karci młode, gdy te ciągle się gryzą. W tym czasie ważne, aby szczeniak polubił człowieka, poznał jego dotyk, pobawił się z nim. Psiak nie powinien jednak opuszczać kojca na dłużej niż 10-15 minut. Nie wolno na tym etapie rozwoju karcić psa za naganne zachowanie – tym powinna zająć się suka.

Kolejny etap wyróżnia się między 8 a 12 tygodniem życia. W tym czasie szczenię najczęściej opuszcza kojec, by udać się do nowego domu i przyszłej rodziny. Na tym etapie uczy się naśladować człowieka, rozumieć jego gesty i polecenia. Niektóre szczeniaki w tym okresie odczuwają strach. Związany jest on zarówno z nowymi doświadczeniami, jak i z rzeczami czy osobami, które do tej pory znały. Nie jest to regułą i nie dotyczy każdego szczeniaka. Warto jednak ostrożnie podchodzić do szczenięcia i nie dostarczać mu zbyt dużej ilości bodźców. W nowym miejscu należy zapewnić mu spokój i komfort przez kilka pierwszych dni. Nie sprowadzajmy gości, nie zmieniajmy sposobu karmienia, do którego psiak jest przyzwyczajony, i poczekamy przynajmniej kilka dni, zanim rozpoczniemy szkolenie.

Etap dorastania (między 3 a 4 miesiącem życia)

Etap ten często porównuje się do nastoletniego buntu. Pies przestaje słuchać komend i poleceń właściciela. Przebieg tego etapu u różnych szczeniąt będzie różny. U jednego wystąpi większy bunt, a drugiego wręcz niezauważalny. Wszystko zależy od temperamentu psa, jednak ważne są tutaj szkolenie i trening. Czas spędzony z opiekunem oraz zabawy są także bardzo istotne dla kształtowania się charakteru pupila. Za każdym sukcesem psa stoi odpowiednia motywacja i cierpliwość właściciela. Nagradzaj szczenię radosnym tonem głosu i ulubionym przysmakiem za każde właściwe zachowanie i pamiętaj, że niepowodzenia są częścią treningu.

W tym czasie pies powinien być regularnie odrobaczany w miesięcznych odstępach. Preparaty odrobaczające dobiera się do masy ciała czworonoga, ważne jest więc jego regularne ważenie. Co 3-4 tygodnie odbywają się także wizyty szczepienne. Pamiętajmy, że psy, które skończyły 12 tydzień życia, w ciągu 30 dni muszą być zaszczepione przeciwko wściekliźnie. W tym czasie ilość pożywienia i częstotliwość karmienia powinny być dobrane do psa w trakcie intensywnego wzrostu. Karmi się czworonoga najczęściej 2, maksymalnie 3 razy dziennie.

Około 4 miesiąca życia szczeniak zaczyna żuć i gryźć, co tylko napotka na swojej drodze. Związane jest to z obrzękiem i bolesnością dziąseł. Dokładnie w tym czasie zaczynają wypadać pierwsze zęby mleczne. Wymiana zębów na stałe zaczyna się od siekaczy. Jest to proces zmienny osobniczo i rasowo, niemniej przyjmuje się, że do 8 miesiąca życia pies powinien mieć już wyrżnięte wszystkie zęby stałe wraz z trzonowcami. Razem ma ich w sumie 42. Odpowiednio: 12 siekaczy, 4 kły, 16 przedtrzonowców i 10 zębów trzonowych. Warto tu dodać, że liczba stałych zębów może być zmienna w przypadku niektórych ras. Ważne, by tzw. garnitur zębowy zgadzał się ze wzorcem dla danej rasy. Wszelkie braki w uzębieniu bądź wady zgryzu będą bowiem dyskwalifikujące dla psów wystawowych. Oprócz tego należy kontrolować, czy zgryz u psa jest prawidłowy. U psów również pojawiają się wady zgryzu: przodozgryz, tyłozgryz, zgryz naprzemienny. Zarówno wady uzębienia, jak i zgryzu szczeniaka z hodowli objęte są rękojmią.

Część szczeniaków (około 15%), w szczególności ras małych, ma problem z wymianą zębów. Dokładnie chodzi o tak zwane przetrwałe żeby mleczne, czyli sytuację, gdy obok wyrżniętych już zębów stałych widoczne są zęby mleczne. Stan ten doprowadza to chorób przyzębia (młodzieńcze zapalenie) i zaburza proces prawidłowego formowania się i wyrzynania zębów stałych. Najczęściej dotyczy to siekaczy i kłów, ale może dotyczyć wszystkich zębów. Problem ten ma podłoże wieloczynnikowe, głównie genetyczne. Przetrwałe zęby mleczne należy jak najszybciej usunąć chirurgicznie, w szczególności gdy stwierdzona jest wada zgryzu. W takiej sytuacji należy skontrolować uzębienie w gabinecie weterynaryjnym.

Dojrzewanie (między 6 a 18 miesiącem życia)

Okres dojrzewania przypada u psów w różnym czasie, co jest zależne osobniczo. Wiemy, że psy ras małych osiągają dojrzałość płciową szybciej niż ras średnich i dużych. Nie jest to jednak regułą. Na tym etapie pies przestaje być szczeniakiem, ale nadal jest młody i psotny. Jego emocje oraz psychika nadal są takie jak u młodziaka, mimo że wygląda już jak dorosły. Jego sierść to już nie jest szczenięcy puch, a dojrzały, w pełni wybarwiony włos. U zwierząt niewykastrowanych pojawiają się zachowania seksualne. W tym czasie po osiągnięciu dojrzałości płciowej u suk może pojawić się pierwsza cieczka. Zazwyczaj dzieje się to, gdy osiągną 2/3 swojej docelowej wagi. Czas, w którym pojawia się pierwsza cieczka, to cecha zmienna osobniczo. Suczki ras małych dojrzewają już w wieku 6 miesięcy, średnich między 8 a 12 miesiącem życia. Suki ras dużych i olbrzymich pierwszą cieczkę zaś mają między 12 a 20 miesiącem życia. Samce po osiągnięciu dojrzałości podnoszą już nogę podczas oddawania moczu, zaczynają się ekscytować na widok samic, a niekiedy i wykazywać agresję wobec innych samców.,/p>

Wielkość psa to również cecha zmienna osobniczo, zależna przede wszystkim od rasy, sposobu żywienia czy kondycji zdrowotnej. Generalnie pies rośnie maksymalnie do roku (na wysokość), ale masy może nabierać nawet do 2 lat (rasy duże i olbrzymie).

Okres dojrzałości (między 18 a 24 miesiącem życia)

Dokładny czas, w którym szczeniak osiągnie pełną dojrzałość, jest zmienny, jednak przyjmuje się, że z wieku 18 miesięcy psa można nazwać już dojrzałym zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Jego charakter jest już w pełni ukształtowany. Nie oznacza to jednak, że pupil nie będzie już pełen energii do psot i zabaw. Wszystko zależy od rasy, usposobienia oraz charakteru psa. Podobnie z jego wyglądem – nie ulegnie już większym zmianom przez najbliższe lata. Na tym etapie – jeśli jest taka konieczność – należy kontynuować szkolenie i treningi psa.

Dieta psa powinna być ustabilizowana, a karma dawkowana jak dla dorosłego psa (gramatura, skład procentowy poszczególnych składników budulcowych, suplementacja minerałów i witamin). Posiłki najczęściej podaje się dwa razy dziennie.

W tym okresie pies musi przejść coroczne, obowiązkowe szczepienie przeciwko wściekliźnie. Jeśli jest taka potrzeba, szczepimy także przeciwko chorobom zakaźnym – stosując profilaktykę podstawową i zalecaną. Odrobaczanie przeprowadzamy zgodnie z wytycznymi dla psa dorosłego, w zależności od stylu życia. Jeśli trudno jednoznacznie określić, do której grupy psów należy pupil – preparat odrobaczający podajemy co 3 miesiące lub badamy kał psa. Przeglądy jamy ustnej oraz kontrolne badania kliniczne powinny odbywać się przynajmniej raz w roku.

Etapy przemian u psa dorosłego

Okres dorosłości

Etap ten zaczyna się mniej więcej ok. 2-3 roku życia. Wygląd zewnętrzny oraz charakter psa są w pełni ukształtowane. W zależności od tego, jakiego mamy psa – jakiej rasy – będzie to różnie się przedstawiać. Labrador czy owczarek australijski nadal będzie aktywnym i wesołym psem, podczas gdy ogar polski czy bernardyn stanie się wyważonym, poważnym czworonogiem. Dorosłość to czas najlepszej wydolności fizycznej psa. Niektóre rasy wymagają nadal wiele ruchu, ćwiczeń i zainteresowania ze strony opiekuna. Etap dorosłości to także najlepszy czas pod kątem zdrowotnym. Psy rzadko kiedy chorują, cieszą się dobrą odpornością i wytrzymałością. Okrywa włosowa powinna być piękna i lśniąca. W tym czasie psy hodowlane otrzymują najwyższe noty i szczycą się największymi osiągnięciami na psich wystawach.

Jeżeli psy przeznaczone są do hodowli, to najlepszy czas na reprodukcję. Cieczki powinny być kontrolowane, a suki dopuszczane zgodnie z zaleceniami hodowlanymi. Suki rodzące do ok. 8 roku życia mają zdrowe i piękne mioty.

Dieta powinna być w pełni zbilansowana. U psów ras dużych i olbrzymich oraz u psów aktywnie trenujących zaleca się wdrożenie suplementów poprawiających funkcjonowanie stawów.

Profilaktyka chorób zakaźnych i pasożytniczych powinna przebiegać zgodnie z kalendarzem szczepień i odrobaczania dla psa dorosłego. Warto z psem pojawić się raz do roku na kontrolnych badaniach krwi oraz badaniu klinicznym. Im szybciej wykryjemy ewentualną chorobę, tym lepsze rokowanie.

Pies senior

Psy zaczynają się starzeć między 6 a 10 rokiem życia. Im mniejszy pies, tym ten proce rozpocznie się później. Im większe ma gabaryty, tym niestety szybciej się zestarzeje. Wynika to po prostu z tego, jak długość życia psów jest zależna od wielkości poszczególnych ras.

Psy ras małych – stają się seniorami około 12 roku życia.

Psy ras średnich – stają się seniorami około 10 roku życia.

Psy ras dużych – stają się seniorami około 8-9 roku życia.

Psy ras olbrzymich – stają się seniorami około 6-7 roku życia.

Niestety, stwierdzenie „starość nie radość” dotyczy także zwierząt. Wraz z wiekiem psy coraz gorzej się czują. Zaczynają im doskwierać bóle stawów, gorzej znoszą podróże i wycieczki, czasami mają mniejszy apetyt. Mogą także mieć objawy związane z chorobami serca, co trudno jest rozpoznać na wczesnym etapie. Co kilka tygodni czy miesięcy pojawiają się kolejne problemy związane ze starzeniem się organizmu. Pierwszą oznaką często jest pogorszenie wzroku – z powodu zaćmy starczej. Badania naukowe pokazują, że w wieku 13 lat każdy pies ma rozwiniętą już w jakimś stopniu zaćmę. Często towarzyszy temu pogorszenie słuchu, węchu. W wyniku zmian w mózgu pojawia się także demencja starcza. Pies nie słyszy komend lub czasami po prostu nas nie rozumie i ignoruje je. Bywa, że jego zachowanie bardzo się zmienia. Osłabiona odporność i wytrzymałość objawiają się częstymi infekcjami układu oddechowego, pęcherza moczowego czy objawami ze strony przewodu pokarmowego. Spada także masa ciała, głównie w wyniku utraty masy mięśniowej. Gorsza jest również jakości okrywy włosowej. Psi seniorzy rzadko kiedy dają po sobie poznać, że coś jest nie tak. Subtelnymi, drobnymi zmianami swojego zachowania pokazują, że wolą spokój. Gorzej znoszą długie spacery, wolą sobie pospać w wygodnym legowisku. Nie chcą biegać po schodach, z trudnością wskakują do samochodu, a po odwiedzinach gości długo odpoczywają. Należy tu jednak wyraźnie podkreślić, że takie zachowanie nie oznacza, że nic nie należy z tym robić. Podejście „bo psy w tym wieku tak mają” nie jest akceptowalne. Starszy pies wymaga diagnostyki i pomocy, aby jak najdłużej mógł żyć w komforcie i bez bólu. Najczęstsze problemy seniorów, jak wcześniej wspomniałam, to choroby serca i problemy ze stawami – zwyrodnienia kręgosłupa lub stawów biodrowych.

Nie można dopuścić, aby choroby rozwijały się stopniowo, wywołując dyskomfort, do którego, co gorsza, z czasem psy się przyzwyczają. Gdy już okazują ból, oznacza to, że naprawdę jest źle. Pamiętajmy, że gdy pies ma problem, to nie pójdzie się poskarżyć właścicielowi, tylko cierpi w milczeniu. Dlatego także ważne są kontrole psich seniorów w gabinecie weterynaryjnym. Badania klinicznie – osłuchanie serca, kontrolne badanie krwi, w tym parametrów wątrobowych, nerkowych, morfologii czy hormonów tarczycy – powinny być częstsze niż wcześniej. Problemy kardiologiczne przede wszystkim zaczynają się od pogorszenia kondycji psa lub od kaszlu. Pierwsze objawy u psów ras dużych mogą pojawić się już od około 4-8 roku życia, a u ras małych około 8-10 roku życia. Artretyzm dotyczy przede wszystkim ras dużych i olbrzymich. Badania niestety pokazują, że pies każdej rasy, który osiągnie 75% długości swojego życia, wykazuje objawy osteoartetyzmu. Psy z nadwagą są również bardziej narażone na zwyrodnienia stawów. U psów ras dużych będzie to widoczne od około 6-7 roku życia, a psy ras mniejszych od 12. Pamiętajmy, że starszy pacjent to nie pacjent, który tylko powinien leżeć i spać. Spacery – krótkie, ale regularne – to niekiedy klucz do utrzymania dobrej formy jak najdłużej.

Warto tu także wspomnieć, że zarówno samce, jak i samice są aktywne płciowo (seksualnie) do końca życia. Nie ma pojęcia menopauzy w odniesieniu do suk. Tak więc samoistne zaprzestanie cieczek, cieczki nieregularne, skąpe, krótkie lub zbyt częste – wszystkie tego typu sytuacje powinny być sprawdzone w gabinecie weterynaryjnym. Przy takich objawach obawiamy się największego zagrożenia w tym wieku. Mowa tu o zapaleniu macicy (ropomaciczu). U suk niewykastrowanych należy kontrolować stan sutków. Wszelkie zgrubienia i guzki należy pokazać lekarzowi. Wynika to z ryzyka wystąpienia gruczolakoraka, czyli nowotworu złośliwego gruczołu sutkowego u aktywnych hormonalnie suk. U samców wraz z wiekiem może dojść do nadmiernego rozrostu prostaty, w tym także do jej nowotworów.

Szczepienia przeciwko wściekliźnie są obowiązkowe dla psów w każdym wieku. Dla seniorów także. Szczepienie przeciwko chorobom podstawowym nie powinno odbywać się częściej niż co 3 lata. U psów mało aktywnych można odpuścić szczepienia dodatkowe. Odrobaczanie w przypadku psów głównie przebywających w domu przypada co 6 miesięcy. Kontrole w gabinecie weterynaryjnym zazwyczaj zależne są od problemów, jakie występują u psa, oraz od prowadzonego leczenia. Minimum wydaje się badanie kliniczne co pół roku.

Karmienie psa seniora jest bardzo ważnym elementem. Dostarczanie białka o dobrej jakości i o wysokiej przyswajalności jest niezwykle ważne, aby utrzymać masę mięśniową. Nie wolno także przekarmiać psów, by nie odprowadzić do otyłości, co w wyniku ograniczonej aktywności fizycznej często się dzieje. Ze względu na nierzadkie odwodnienie pacjentów w tym wieku warto przerzucić się na karmienie posiłkami o zwiększonej zawartości wody – czyli na wilgotne jedzenie. Z racji wielu rozwijających się problemów wraz z wiekiem zaleca się suplementację preparatami poprawiającymi jakość i elastyczność chrząstek stawowych, preparatami zawierających DHA, które ograniczają zapalenia w organizmie i wspomagają odporność, oraz antyoksydantami. Coraz częściej mówi się także o suplementach zawierających oleje CBD, aby usprawnić funkcje mózgu psa.

Średnia wieku, jakiego dożywają psy, waha się między 10 a 14 lat. Zależne jest to od wielkości psa, czyli jego rasy. Nie są to oczywiście sztywne granice, wszystko zależy od historii chorób pupila, od tego, od jakiego wieku choruje, od żywienia, kondycji i cech osobniczych.

Psy ras małych – dożywają nawet 15-17 lat.

Psy ras średnich – dożywają 12 lat.

Psy ras dużych – dożywają 10-12 lat.

Psy ras olbrzymich – dożywają 8-10 lat.

Ten etap, według mojej oceny, jest najtrudniejszy dla opiekuna. Powinien wykazywać się on cierpliwością i spokojem wobec swojego psa. Stworzyć mu jak najlepsze warunki, aby pupil mógł godnie i w jak najwyższym komforcie doświadczać psiej jesieni życia. Wymaga to niekiedy wiele wysiłku. Jeśli pojawi się choroba, potrzeba nie tylko większych nakładów finansowych, ale i nierzadko reorganizacji życia domowników. Pożegnanie psa po wielu wspólnych latach to trudny moment, na który (i piszę to z pełną świadomością) żaden właściciel nigdy nie jest przygotowany. Możliwość przeprowadzenia eutanazji u starszych i schorowanych czworonogów uznaje po prostu za ostatni lek, dzięki któremu psy nie czują już dłużej bólu i nie cierpią. Podjęcie takiej decyzji zarówno dla opiekuna, jak i dla lekarza jest niezwykle trudne, należy jednak kierować się w niej przede wszystkim dobrem pupila. Z drugiej strony sama starość to absolutnie nie jest powód do eutanazji psa, o czym niestety wiele osób zapomina. Warto tu podkreślić, że lekarz weterynarii może podjąć decyzję o konieczności eutanazji tylko i wyłącznie, gdy leczenie nie przyniesie już oczekiwanych efektów, a nie na życzenie opiekuna.

Lekarz weterynarii, Małgorzata Glema