Czy mięso kurczaka uczula najczęściej?
Bardzo często można spotkać się z opinią, że kurczak uczula najbardziej. Faktycznie wśród czworonogów z alergią uczulenie na kurczaka jest powszechne. Wynika to jednak z częstej ekspozycji zwierząt na ten alergen – gdyż jest on jednym z najczęściej stosowanych w żywieniu rodzajów mięs, a nie z faktu, że to mięso jest w jakikolwiek sposób gorsze. Badania wykazują, że najczęściej występuje uczulenie na wołowinę (70% przypadków alergii), a w dalszej kolejności na glikoproteiny kurczaka. Jeśli u psa nie zdiagnozowano alergii na to konkretne mięso, to z uwagi na jego liczne zalety nie należy wykluczać go z diety ani się go bać.
Oprócz kurczaka, dość często stosowanym w żywieniu psów gatunkiem jest indyk. Mięso z indyka zawiera dużą ilość wartościowego białka, znaczne ilości witamin (w szczególności witaminy B12, kwasu foliowego i niacyny) oraz składników mineralnych (w tym potasu, magnezu i cynku). Indyk ma opinie mięsa mniej alergizującego niż kurczak. Pierś z indyka jest mięsem najchudszym i niskoenergetycznym, w porównaniu z innymi elementami tuszy indyczej oraz innymi gatunkami drobiu, więc jest dobrym składnikiem diety dla psów z nadwagą czy otyłych.
PRZECZYTAJ, JAK BEZPIECZNIE I SKUTECZNIE ODCHUDZIĆ PSA
Podobnie jak ten z kurczaka, również tłuszcz obecny w mięsie indyka jest zdecydowanie bardziej wartościowy niż tłuszcz wieprzowy czy wołowy. Stanowi on dobre źródło MUFA i PUFA (głównie z rodziny n-6). Mięso z piersi (bez skóry) zawiera średnio 49 mg, a tuszka 74 mg cholesterolu w 100 g produktu. Mięso indycze jest lepszym źródłem CLA niż kurczak, bo zawiera 2,5 mg CLA w 1 g tłuszczu (prawie tyle co cielęcina). Ważnym składnikiem bioaktywnym występującym w mięsie i produktach mięsnych jest tauryna. Jej zawartość jest zmienna w zależności od rodzaju mięsa oraz typu mięśnia. Więcej tego aminokwasu obserwuje się w mięśniach charakteryzujących się wyższą aktywnością oksydacyjną. Badania zawartości tauryny w różnych gatunkach mięsa wskazują na dużo wyższe stężenie tego związku w ciemnym mięsie pochodzącym z kurczaka i indyka (odpowiednio 83 mg i 306 mg na 100 g). Niemniej jednak jasne mięso pochodzące od tych zwierząt (odpowiednio 18 mg i 30 mg) cechuje się niższą zawartością tauryny niż wołowina (43 mg), czy cielęcina (40 mg).
Kaczka i gęś to gatunki drobiu, które z uwagi na mniejszą dostępność zwykle stosowane są jako urozmaicenie diety zwierzęcia. Używane są również do produkcji smakołyków dla psów wybrednych oraz alergików. Warto poznać wartość odżywczą mięsa tych gatunków zwierząt.
Najpopularniejsze i najłatwiej dostępne w Polsce są kaczki Pekin. Mięso kaczki jest dużo bardziej kaloryczne niż kurczak czy indyk. 100 g tuszki kaczki dostarcza 240 kcal. Najchudsza jest pierś – 100 g tego mięsa pozbawionego skóry to 140 kcal, a ze skórą – 202 kcal. Dla porównania 100 g piersi indyka bez skóry to 84 kcal, a piersi kurczaka – 99 kcal. Mięso kaczki charakteryzuje się bardzo wysoką zawartością białka, dlatego może stanowić bardzo wartościowy pokarm dla psa. W 100 g piersi bez skóry znajduje się 28 g białka, a w 100 g piersi ze skórą – 25 g. Z tego względu można by je uznać za dietetyczne i lekkostrawne. Jednak dużej ilości białka towarzyszy także wysoka koncentracja tłuszczu. Zawartość tłuszczu w całej kaczce ze skórą sięga nawet 30%. W 100 g piersi ze skórą jest 11 g tłuszczu, a w piersi bez skóry – 2,5 g. Tuszka zawiera średnio 76 mg cholesterolu w 100 g. W 100 g fileta znajduje się około 28,8 mg karnityny. Mięso kacze i gęsie zawiera więcej witamin i składników mineralnych, w tym np. żelaza, niż kurczak czy indyk.
Mięsem odkrytym na nowo jest gęsina, która zyskuje popularność również w żywieniu psów. Gęsina, tak jak kaczka, należy do mięs czerwonych. Głównymi producentami gęsi w Europie są Polska i Węgry. Ponad 95% populacji gęsi w hodowlach w naszym kraju stanowią gęsi Białe Kołudzkie.
Mięso gęsi to bogactwo pełnowartościowego białka i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zawarte w nim białko cechuje wysoka jakość o wysokiej w porównaniu z białkiem produktów roślinnych strawności, która wynosi ok. 97%. Gęsina jest najbardziej kalorycznym drobiem – w 100 g znajduje się 339-474 kcal (dla porównania w kurczaku – 158 kcal). Jednak gęś w porównaniu z innymi gatunkami mięsa ma korzystniejszy skład tłuszczów. Tłuszcz gęsi został uznany przez ekspertów jako jeden z najzdrowszych dostępnych na rynku tłuszczów. Wszystko za sprawą wysokiej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. W gęsinie znajduje się dużo kwasów jedno- i wielonienasyconych, w tym znacznie więcej omega-3 i omega-6 w porównaniu z mięsem indyczym lub kurzym. Ten rodzaj mięsa zawiera dużą ilość m.in. takich kwasów jak oleinowy (C18:1), linolowy (C18:2), linolenowy (C18:3) czy arachidonowy (C20:4). Tuszki gęsie zawierają ok. 5 razy więcej niż wieprzowina i ok. 6 razy więcej niż wołowina i cielęcina kwasów tłuszczowych wielonienasyconych PUFA.
Dawniej tłuszcz gęsi był wykorzystywany do leczenia dolegliwości dróg oddechowych, sprzyjał regeneracji stawów, łagodził także bóle kręgosłupa. Małym dzieciom natomiast wcierano gęsi smalec w pierś i plecy, osiągając dzięki temu efekt rozgrzewający. Niektóre badania wskazują również na pozytywny wpływ gęsiny na samopoczucie i zaburzenia nastroju, a tłuszcz gęsi uznaje się za afrodyzjak. Mięso gęsi to dobre źródło składników mineralnych: potasu, magnezu, żelaza oraz cynku. Zawiera też znaczną ilość witamin z grupy B, najwięcej zaś witaminy B6 oraz PP. Warto też zwrócić uwagę, że ekologiczny sposób hodowli zapewnia brak sztucznych barwników i środków chemicznych w mięsie.
Dziczyzna – słowo kojarzone najczęściej z mięsem pozyskiwanym ze zwierząt łownych, dziko żyjących i hodowanych fermowo. W Polsce podstawowe źródło dziczyzny stanowią zwierzęta z populacji dziko żyjących, głównie: jelenie, sarny, dziki, daniele i zające, a z ptactwa: bażanty. Wzrost zainteresowania żywnością wysokiej jakości sprawia, że częściej zwraca się uwagę na mięso bażantów, które ma cenne walory smakowe i odżywcze. Bażant należy do rodziny bażantowatych (Phasianidae), razem z przepiórką. Obecnie na terenie naszego kraju występuje tzw. bażant łowny. Oprócz ptaków przeznaczonych na cele łowieckie prowadzi się także hodowlę bażancich brojlerów. Wzrost popularności hodowli bażantów wynika z rosnących wymagań konsumentów poszukujących bezpiecznej żywności.
Mięso bażanta cechuje niska kaloryczność (ok. 133 kcal/100 g), mała zawartość tłuszczu (1,3%) i wysoka zawartość białka (średnio 24%). Charakteryzuje je także bardzo dobry skład kwasów tłuszczowych oraz stosunek kwasów n-6 do n-3. W porównaniu z mięsem kurcząt brojlerów, kaczek czy gęsi zawiera ono znacznie więcej jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Mięśnie nóg bażantów charakteryzują się większą zawartością kwasów: mirystynowego, palmitooleinowego, stearynowego, arachidonowego, natomiast mięśnie piersiowe zawierają więcej kwasu linolowego i linolenowego. Mięśnie piersiowe bażantów zawierają 29-48 mg cholesterolu/100 g, natomiast mięśnie nóg – 67-72 mg/100 g. Badania wykazały, że poziom najważniejszych aminokwasów w mięśniach piersiowych i mięśniach nóg bażantów jest większy aniżeli u brojlerów kurzych. Zawartość aminokwasów jest na takim samym poziomie, co potwierdza wysoką wartość odżywczą wszystkich mięśni. Mięso bażancie cechuje także wysoka zawartość witamin B6 i B12, a także dość duża zawartość selenu i fosforu, co sprawia, że może ono stanowić cenny składnik diety naszych czworonogów, konkurując z mięsem kurcząt, gęsi czy kaczek. Mimo dużej wartości odżywczej i dietetycznej mięso bażancie ciągle pozostaje rzadko stosowane. Warto poszukać więc produktów zawierających ten surowiec. W ofercie John Doga znajdziesz np. paluchy z bażanta.
W ostatnim czasie, także w naszym kraju, wzrosło zainteresowanie fermowym chowem dużych egzotycznych ptaków. Doprowadziło to do powstania wielu ferm strusi (Struthio camelus), należących do grupy ptaków w randze infragromady Palaeognathae. Do tych ptaków nielotów poza strusiem z Afryki należą też nandu z Ameryki Południowej, kazuary z Australii i Nowej Gwinei, emu z Australii, a także małe kiwi z Nowej Zelandii. Zainteresowanie mięsem strusia wynika z jego korzystnego składu chemicznego oraz ze wzrostu popytu na produkty z hodowli ekologicznych. Strusie pochodzą z gospodarstw, w których stosuje się metody zbliżone do ekologicznego chowu zwierząt, bowiem ptaki te utrzymywane są sposobem otwartym z możliwością korzystania z wybiegów, bez względu na warunki atmosferyczne i porę roku. Mięso strusie jest produktem niszowym, egzotycznym w Europie.
Cechy sensoryczne mięsa strusiego i jego dość egzotyczne pochodzenie sprawiają, że nadal jest ono drogie i ekskluzywne. Mimo wszystko znajdziemy je w karmach i przysmakach produkowanych dla naszych czworonogów. Mięso strusia jest wysoko oceniane pod względem żywieniowym, a ze względu na swoją strukturę i ciemną barwę, często jest porównywane z wołowiną. Strusina dostarcza wartościowego białka zwierzęcego – wyróżnia je wyjątkowa przyswajalność i wysoka strawność. Średnia zawartość białka w mięsie strusim mieści się w przedziale 20-22%, podczas gdy w wołowinie wynosi ona 21-22%, w wieprzowinie 20%, w mięsie kurcząt 19,5%, a indyków 20,4%. Można zatem powiedzieć, że pod względem zawartości białka strusina nie odbiega od wołowiny, wieprzowiny, mięsa kurcząt czy indyków.
MIĘSO PRZEŻUWACZY – WSZYSTKO, CO WARTO O NIM WIEDZIEĆ
Mięso strusie zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy i pod tym względem nie ustępuje innym gatunkom mięsa. Na uwagę zasługuje wysoka zawartość lizyny w mięsie strusi (11 mg/100 g białka) w porównaniu z mięsem innych gatunków zwierząt (kurczak – 8,7, indyk – 8,9, wołowina – 8,5 mg w 100 g białka). To czerwone mięso ma korzystny profil kwasów tłuszczowych, zawiera stosunkowo dużo kwasu arachidonowego i jest niskokaloryczne (92 kcal/100 g). Charakteryzuje się niską zawartością cholesterolu (55-68 mg/100 g). Jest także bogate w składniki mineralne, witaminy i kreatynę.
Karma z zawartością strusiego mięsa często przeznaczona jest dla psów z alergiami żywnościowymi, nietolerancją pokarmową i mającymi wrażliwy układ trawienny. Mięso to cechuje wyjątkowy smak i aromat. Nie ustępuje ono najcenniejszym elementom tuszy wołowej, do których podobne jest także pod względem zabarwienia. Badania mięsa strusia podejmowane przez wielu autorów dotyczyły zawartości tłuszczu, proporcji kwasów tłuszczowych, cholesterolu, białka oraz składników mineralnych. Znacznie rzadziej badano zawartości witamin.
Analizując walory odżywcze mięsa strusia, należy zauważyć, że mięso to odznacza się stosunkowo wysokim poziomem żelaza, wynoszącym 2,3-2,4 mg/100 g tkanki. Poziom żelaza, uzależniony od wysokiej zawartość hemu, a także wysokiego pH strusiny, sprawia, że jest ona zaliczana do mięsa ciemnego. Mięso strusia jest odbierane przez konsumentów jako produkt wysokiej jakości, charakteryzujący się niskim poziomem tłuszczu i stosunkowo dużą ilością kwasów tłuszczowych n-3. Zawartość nasyconych oraz jednonienasyconych kwasów tłuszczowych jest znacznie mniejsza niż w przypadku wołowiny czy drobiu. Z żywieniowego punktu widzenia ważna jest dość niska wartość energetyczna oraz znaczna liczba kwasów tłuszczowych PUFA, a także wysoka zawartość żelaza, miedzi i manganu (wyższa niż w mięsie wołowym czy kurcząt).
Strusina może być ważnym, alternatywnym źródłem wielu składników pokarmowych, w tym również ryboflawiny. Z badań wynika, że zawartość witamin z grupy B w drobiu jest różna. Z analizy zawartości tiaminy, ryboflawiny i niacyny w strusiu, kurczaku i indyku wynika, że zawartość dwóch pierwszych witamin jest najwyższa w filecie ze strusia, podczas gdy ilość niacyny była prawie o połowę wyższa w piersi kurcząt i indyka. Na rynku szczególnie ceniony jest strusi tłuszcz. Z tłuszczu, który gromadzi się pod skórą na grzbiecie i w okolicy mostka oraz wokół narządów wewnętrznych, jest ekstrahowany olej. Po uboju ze strusi pozyskuje się około 5-7 kg tłuszczu. Od wielu lat zalety oleju ze strusia wykorzystuje się w dietetyce i w weterynarii. Liczne prace farmakologiczne udokumentowały jego przydatność w leczeniu wielu schorzeń. Działanie przeciwzapalne zaobserwowano u szczurów z powierzchniowym oparzeniem II stopnia, reumatoidalnym zapaleniem stawów, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, chorobą Cohna oraz toczniem rumieniowatym.
Głównym atutem omawianego surowca jest duże stężenie nienasyconych kwasów tłuszczowych (tabela 2). Pod względem ilościowym zasadniczą pozycję w grupie kwasów nienasyconych stanowią jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA). Kwasy monoenowe (głównie oleinowy) blokują wchłanianie cholesterolu pokarmowego, obniżają zawartość cholesterolu LDL, zmniejszają lepkość krwi i wpływają na obniżenie ciśnienia krwi. Kwas oleinowy pełni funkcję pobudzającą regenerację naskórka oraz niweluje stany zapalne. Poza tym warto przypomnieć, że tłuszcze o dużej zawartości kwasu oleinowego nadają się do przechowywania ze względu na większą odporność na procesy utleniania w porównaniu z tłuszczami bogatymi w kwas linolowy. W prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu organizmu psa istotną rolę pełnią długołańcuchowe kwasy tłuszczowe, takie jak arachidonowy (C20:4 n-6), eikozapentaenowy (EPA, C20:5 n-3) i dokozaheksaenowy (DHA, C22:6n-3) należące do PUFA.
Mięso strusie zawiera znacznie więcej kwasów polienowych niż wołowina i mięso kurcząt. Bardzo korzystną z punktu widzenia dietetyki cechą mięsa strusiego jest proporcja kwasów tłuszczowych nasyconych do monoenowych i polienowych (1 : 1 : 1). Mięso strusia charakteryzuje znacznie mniejsza zawartość sodu (43 mg/100 g) niż w wołowinie (61 mg) i mięsie kurcząt (77 mg). Ponadto strusina, w porównaniu z innymi gatunkami mięsa, zawiera więcej żelaza (2,3 mg/100 g). Jest to mięso czerwone, ciemniejsze niż wołowina, gdyż ma więcej barwników hemowych (5,5-9,1 mg/g, natomiast wołowina 4,2-7 mg/g). Pod względem barwy jest podobne do koniny lub wątroby dużych zwierząt rzeźnych. Strusina przypomina smakiem i strukturą wołowinę, lecz w porównaniu z nią jest słodsza i mniej soczysta, gdyż zawiera niewielkie ilości tłuszczu śródmięśniowego.
SIĘGNIJ PO PRZYSMAKI DLA PSA ZE STRUSIEM
PODSUMOWANIE
Pamiętajmy, że drób to nie tylko kurczak czy indyk. Mięso drobiowe to doskonałe źródło białka, tłuszczu o dobrym składzie kwasów tłuszczowych i wielu innych cennych składników odżywczych. Mięso indyka jest mięsem chudym, a mięso gęsiny – tłustym. Za to tłuszcz gęsi jest bardzo zdrowy dla naszego psa. Jeżeli obawiamy się alergii pokarmowej, to pamiętajmy, że żywność, która najbardziej uczula, to ta, która jest najczęściej spożywana. Stąd im więcej zwierzę będzie spożywać danego białka, niezależnie od jego pochodzenia, tym większe jest ryzyko pojawienia się uczulenia.
Mięso należy do najważniejszych surowców pozyskiwanych ze zwierząt, a wraz z nim pozyskuje się bardzo istotne pod względem żywieniowym składniki, czyli białko i tłuszcz. Decydują one jednocześnie o walorach smakowych i technologicznych mięsa. Zawartość białka, tłuszczu i innych składników odżywczych jest zależna od gatunku, rasy, wieku, płci, systemu chowu, sposobu żywienia czy też części tuszki. Dlatego stosujmy rozmaite gatunki mięsa w diecie naszego psa, w tym różne gatunki drobiu.
Bibliografia
1. Belichovska i wsp. 2015. Fatty acid composition of ostrich (Struthio camelus) abdominal adipose tissue. Macedonian Veterinary Review. 38(1).
2. Biesiada-Drzazga i wsp. 2011. Ocena wartości rzeźnej i jakości mięsa bażantów łownych (Phasianus colchicus). ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 1(74).
3. Cichosz G. i Czeczot H. 2011. Rzekomo niezdrowe tłuszcze zwierzęce. Polski Merkuriusz Lekarski XXXI. 185.
4. Haraf G. 2008. Struś – nowe źródło mięsa drobiowego. Użytkowanie mięsne i jakość mięsa. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. 30. Technologia 13.
5. Haraf G. 2008. Struś – nowe źródło mięsa drobiowego. Właściwości technologiczne i wyroby z mięsa. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. 30. Technologia 13.
6. Korytkowska H. Przepiórka – najmniejszy, fascynujący gatunek drobiu. Magazyn Weterynaryjny. Dodatek on-line.
7. Lombardi-Boccia G., Lanzi S., Aguzzi A. 2005. Aspects of meat quality: trace elements and B vitamins in raw and cooked meats. Journal of Food Composition and Analysis.
8. Morris i wsp. 1995. Ostrich slaughter and fabrication: 1. Slaughter yields of carcasses and effects of electrical stimulation on post–mortem Ph. Poultry Science. 74(10).
9. Nowak D. 2008. Mięso zwierząt egzotycznych nietypowe źródło białka. Przemysł Spożywczy. 62(3).
10. Rojas i wsp. 2011. Application of species-specific polymerase chain reaction assays to verify the labeling of quail (Coturnix coturnix), pheasant (Phasianus colchicus) and ostrich (Struthio camelus) in pet foods. Animal Feed Science and Technology. 169(1-2).
11. Sales J., Oliver-Lyons B. 1996. Ostrich meat: a review. Food Australia. 48(11).
12. Sales J., Marais D., Kruger M. 1996. Fat content, caloric value, cholesterol content and fatty acid composition of raw and cooked ostrich meat. Journal of Food Composition and Analysis.
13. Sztych D. 2015. Zastosowanie środków leczniczych pochodzenia zwierzęcego w medycynie ludowej. Życie Weterynaryjne. 88(2).
14. Świerczewska E. Użytkowanie mięsne drobiu, charakterystyka materiału przeznaczonego do produkcji, podstawowe zasady chowu. Cz. I. Magazyn Weterynaryjny. Dodatek on-line.
15. Zhang W. i wsp. 2010. Review. Improving functional value of meat products. Meat Science. 86.